Adelati tar o Strazburgo anga decizija te pukinelpes otšteta baś o terne tineđerija saven i policija khuvela thaj vazdela zorijalipe upral olende bi kanoneske ikeripnaja. I them Makedonija ka valani te pukhinel otštena paše 7,5 milja evrija, havlarela Evropako centar baš nijamija (prava) e Romengere.
Пред шест години полицијата во Скопје приведе, малтретираше и тепаше двајца тинејџери Роми за кои се сомневаше само врз основа на темниот тен на кожата дека ограбиле девојка, заради што Европскиот суд за човекови права во Стразбур пресуди државата да им исплати отштета од по 7,5 илјади евра, соопшти Европскиот центар за права на Ромите. Но, Центарот не е задоволен од пресудата зашто Судот не ги ценел „расистичките мотиви“ на полицијата.
ЕЦПР соопштува дека и денес воочува модел на непреземање активност за Ромите од страна на обвинителството, што претставуа институционален ресизам.
Roma Press https://m.mkd.mk/makedonija/sudstvo/sudot-vo-strazbur-nalozhi-makedonija-da-im-isplati-otshteta-na-tinejdzheri-romi
Tar maj neve palune informacie vakerlapes pal gejme 74 milionija hangoja o 77 beršengoro Joe Biden tano o 46 Presidenti ano SAD.
O Đi akanutno Presidenti Donald Tramp prekal havlaribe vakerla so na ikherela o poraz thaj na vakerla Oja baś o nevo presidenti.
Џо Бајден ( Демократ) го победи актуелниот претседател Доналд Трамп, и денес се води 46 претседател во историјата на САД. Инаку Трамп се огласи преку соопштение до јавноста кое не го признава поразот.
По тридневна несигурност поради долгото броење на гласовите 77-годишниот Бајден стана новиот Претсеател на САД. Досега се укажува дека беа изброени 74 милиони гласови. Исто така се укажува дека во некои градови се уште се бројат гласовите на двата претседателски кандидати.
Ano 09.11.2020 berš thavdipnaja tar 12:00 o ari organizirinelapes ano Belgrad Srbija baro sansaralo protesti vazdipnaja pumaro hango e Roma baš o kheripe upral olende o rasizmo thaj diskriminacija, thaj odoleske e organizarorija rodena te ovel baro ikhlovipe e Romengoro ano droma thaj vazdipe pumaro hango baś pumare hakaja(pravo).
Odoleske teleder daja tumen video te dikhen sar ka tavdel o protest thaj save taneste valani te arakenpes e dizutne save ka illoven ano protesti.
На 09.11.2020 година со почеток од 12:00 часот, Се организира мировен протест пред Парламентот на Србија.
Како што укажуваат организаторите преку социјалните мрежи станува збор за протест на кој ке се укаже на демократски начин големото незадоволство на малцинствата во Србија, посебно на Ромската заедница како една од нај маргинилизирана и дискриминирана заедница во Србија со мотото ,, Стоп за Расизам и Дискриминација” врз Ромите.
O Ekspertoja pal o nevo izvoz agorkererena telal kritike thaj naserioznost, aso e vastalune telal ekonomija akharena o dizutne te na jaloven akava info sar serioznost thaj valani te đjakeren o agor.
Numa o ekspertoja vakerena hem o nevo uvoz ka agorkerel telal o pukibibe so ka trubul e dizutne te pukinen ola, vakerlapes ko informiribe e lende onformacijako.
Како фалбите за извоз, завршија со потреба за итен увоз на струја? Експертите критикуваат за несериозност, надлежните смируваат дека состојбата е под контрола.
Новата грејна сезона стартува со старите енергетски болки. Неповолните метеоролошки услови создадоа проблеми во производството на електрична енергија, па така државата е приморана на интервентен увоз на струја. До 15 ноември преку државниот ЕЛЕМ Трејд ќе се набавуваат потребните количини неопходни за мирна есен, односно покривање на проблемите со недостигот од вода во хидроцентралите, но и делумно блокираните производствени капацитети на термоелектраните поради технички зафати.
Roma Press lendo tar https://www.dw.com/mk/%D1%83%D0%B2%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D1%82-%D0%BD
Presidenti e Republika Utarale Makedonijake Stevo Pendarovski bahtarga o 5- to Noemvro dive e Romane ćhibjako thaj sine ole online dikhipe Romane pretstavnikonencar thaj keribe lafi baś o sajdipe e Romane ćhibjako, kultura, tradicija, historija thaj aver.
E Romenge kola so dživdinena amare phuvjate, numa thaj ko sahno sumnal bahtakerava o 5-to Noemvri, e Romane čhibjakoro maškardžijaneskoro dive. E dajakere čhibjakoro arakhibe si obligacia thaj džanlo barvalipe baš egzistiribe, kultura thaj tradicia sakone džijaneske. Ko virtuelnikano arakhibe turli dženencar tari romani khedin, lipargjum o džanlipe tar institucionalnikano suporti bašo sikljovibe, istemalkeribe thaj dajanipe e romane čhibjake so ko jekajek vakti si dendibe bašo zorarkeribe o multietnikano sasoitnipe ki Utarali Makedonia. Sikavgjum thaj puterdo suporti bašo deiba zor i romani čhib te ovel obligatornikani šurakerindor ko avgo klasi, i romani kultura te ovel fakultativnikano predmeti thaj e čhavenge kola nane Roma, sar thaj suporti baši nevardaripe i katedra baši romani čhib.
На Ромите коишто живеат во нашата земја, но и низ целиот свет им го честитам 5 Ноември – Меѓународниот ден на ромскиот јазик.
Чувањето на мајчиниот јазик претставува обврска и значајна ризница за постоењето, културата и традицијата на секој народ. На виртуелната средба со разни чинители во ромската заедница го истакнав значењето од институционална поддршка за изучување, употреба и негување на ромскиот јазик, што истовремено е придонес во јакнење на мултиетничкото општество на Северна Македонија.
Искажав и јасна поддршка на заложбите ромскиот јазик да биде задолжителен почнувајќи од прво одделение, ромската култура да биде факултативен предмет и за децата коишто не се Роми, како и поддршка за возобновување на катедрата за ромски јазик.
5-to Noemvro dive e Romane čhibjako nišankergapes( odbelezinga) ano Zagreb telal organizacija Kali Sara thaj bare ikheripnaja tar o Bićaldo Veljko Kajtazi.
O Zagreb sar dis, Veljko Kajtazi thaj i , ,Kali Sara” ano palune berša sikavela bare thaj uće rezultatoja sar sikavipe i barvali ćhib, istorija thaj tradicija savaja hramonelapes ani nevi romani Historija sar momentoja save na trubul te bistarenpes ani nevi era.
5-ти Ноември се одбележува Меѓународниот ден на Ромскиот јазик во Загреб. На иницијатива на Невладината Организација ,,Кали Сара” по ред секоја година овој настан се одбележува на високо ниво со културолошки манифестации и настани за кои се говори многу за историјата и јазикот на Ромите како и нивниот идентитет, настаните се оддржуваат во Загреб со голема поддршка на Пратеникот Велко Кајтази.
Меѓународниот ден на ромскиот јазик за прв пат беше одбележан на 5 ноември 2009 година во Загреб на иницијатива на Здружението за унапредување на образованието на Ромите во Република Хрватска „Кали Сара“. 5 ноември беше избран за датум на комеморација во чест на денот кога во 2008 година беше објавен првиот ромски-хрватски и хрватско-ромски речник од Веjко Кајтази.
Комитетот на експерти на Европската повелба за регионални или малцински јазици (ECRML) на 5 ноември 2015 година, како и Генералното собрание на УНЕСКО на 7 ноември 2015 година го прифатија 5 ноември како Светски ден на ромски јазик.
Erati Elizabeta tar Skopje, baš i patrin sloboden pečat havlarga tar 08:00 o ari javinako đjakerga te avel o brza pomoš te avel te lel lakere dade savi bilačisalili leskiri sastipnaskiri ikerin, savo sine ole Kovid 19, isile śekeri, stent thaj avera nasvalipe numa o na sigarutno avibe thaj đjakeribe akale jerijeske o dive nakla ano bilače odoleja ano agor dji kaj lingarge ole ko hospitali o manuš mulo.
Елизабета од Скопје, од 8 часот изутринава со часови чекаше брза помош да дојде во нејзиниот дом во Маџари, за да го однесе нејзиниот татко во болница. Нејзиниот татко освен Ковид 19 имаше и шеќерна болест и стент, се гушел, а ситуацијата особено се влошуваше за овој 64 годишен човек, затоа што добивал и панични напади бидејќи не можел да земе здив, објав денес Слободен Печат.
По долга голгота, Брза помош дојде до неговиот дом и го однесе во болница.
Новинарката на Слободен печат, која го напиша и текстот утрово, сподели дека човекот, за жал починал.
Daja tumen šajipe te diken i prvo izjava e Rokiskiri pali o iranibe tar o Belgrad, ekskluzivno ano Roma Press baš oleskere impresije thaj nakhibe ano finale ko ,,Nikad nije kasno”.
Dikhen video..
,,Никад није касно” е српска телевизиска конкурентска емисија која се емитува од 2015 година на Прва Српска телевизија. Во овогодишиот натпревар учевствуваше во финале кандидат од Република Северна Македонија Руфат Селимовски- Роки.
Vahtavi (izjava)tar Premieri e themako Makedonijako Zoran Zaev bahtarin baš o 5- to Novembro dive e Romane ćhibjako. Ano teluno linko ulavhem tumenge i video izjava tar Premieri bičaldo tar i Rađi( Vlada) e Makedonijaki.
Почитувани граѓани на ромската заедница, почитувани граѓани на Република Северна Македонија – Нека ни е честит меѓународниот ден на ромскиот јазик.
Славењето на толеранцијата и почитувањето и поттикнувањето на културната разноличност, за нас во Република Северна Македонија претставува признавање и почитување на разноличностите во нашата држава низ историјата до денес, и во иднина.
Кога УНЕСКО го прогласи 5 ноември како Светски ден на ромскиот јазик во 2015 година, ни даде уште една причина повеќе да ги славиме и чуваме ромскиот јазик и култура, за да ја препознаеме важноста и еднаквоста на сите јазици.
Ромскиот јазик е официјален јазик на сите Роми во светот, збогатен со историски процеси на миграции и широк спектар на влијанија.
Признавањето на важноста на ромскиот јазик, во исто време, треба да биде дел од пошироките напори и акции за спречување на сите форми на дискриминација, како и за поддршка на Ромите во нивната социјална инклузија и учество во развојот на нашата заедница.
Во одбележувањето на Светскиот ден на ромскиот јазик, сите ние застануваме со ромскиот народ и ја славиме културата на Ромите како дел од богатството на целото човештво.
Клучна улога во овие процеси има образованието за да обезбеди можности за учење на историјата и културата на различностите во сопственото и во другите општества.
Во таа насока е и публикувањето на Граматиката на современиот ромски јазик која има за цел да придонесе и во стандардизацијата на литературниот ромски јазик.
Припадниците на Ромската заедница од Република Северна Македонија имаа пресудна улога во официјализирањето на ромскиот јазик во мапата на јазиците на народите на светот со иницијативата и со делото на професорот Јусуф Шаип. Тој го посвети целиот живот на стандардизација на ромскиот јазик и за негово вклучување во образованието.
Во духот на зачувување на ромскиот јазик, со финансиска поддршка на Владата на Република Северна Македонија, во 2019 и почетокот на 2020 година се издадени 1.000 примероци на македонско – ромски речник и 800 примероци на Граматиката на современиот ромски јазик од авторот Латиф Демир.
Македонско-ромскиот речник содржи повеќе од 10.000 зборови .
Денес, кога го одбележуваме славењето на ромскиот јазик на тоа треба да гледаме и како потреба и да се креираат позитивни приказни за едно инклузивно општество еднакво за сите и за иднината“.
Avdive niśankerelapes o dive e Romane čhibjako 5-to Novembro. BAHTALO THAJ BUT BERŠA ARAKHLO THAJ NIŚANKERDO.
O Barvalipe e Romane khedinako tano kana isile barvali ćhib thaj kana i korkori nacija arakhelala pherde kulturaja, sajdipnaja numa hem bare mangipnaja sikhlovibnaske.
Нека ни е честит меѓународниот ден на Ромскиот јазик. Ромскиот јазик е официјален јазик на сите Роми во светот.
Признавањето на важноста на ромскиот јазик, треба да ни биди дел од нашите напори и акции за да се спречат сите форми на дискриминација.
Нека е среќен и за многу години вечен Светскиот ден на Ромите 5-ти Ноември.
