Khi phuv terne manuša-thaj ponodorig ačhovena bi raštralutne dokumentensar (državjanstvo)

By

-

март 6, 2019

Повеќе од 2.000 нови деца беа регистрирани како лица без државјанство во Европа минатата година, а со ограничен пристап до речиси сите социјални услуги и можности за образование, нивната животна траекторија во 2019 година останува мрачна. Агенцијата за бегалци на Обединетите нации (УНХЦР) и Детскиот фонд на УН (УНИЦЕФ) ги повика европските лидери да го свртат своето внимание кон ублажување на овој феномен, кој сега проценува дека ќе влијае на половина милион деца низ Европа. Според член 1 од Конвенцијата U.N 1954 во врска со статусот на лица без државјанство, “лице без државјанство” не се смета за државјанин од која било држава според нејзините закони.

Pobuter taro 2.000 milja neve čhave thane bi registririme bi raštralutne ki Europa o naklo berš , thaj von thane phanle thaneja phirutnibaske đji ko sa o socijalnikane institucije bukjake, Edukacija, olengoro đjivdipnaskiri traektorija vi ko 2019 berš ačovela agaar sar soj thani ko kalo.

Sar so vakerela o djeno 1 tari Konvencija U.N 1954 akale statusensar manušenge save nane raštralutne, na diklarenapes sar raštrale nisave Raštrake save preperena prekal lakere kanonija. Čhavore tane importatna astarde baši o barabutne faktorija taro bajrarde phire olengere natalitetestar upral sasti Europa thaj sakana ola bijangovena prekla olengere jerije save jekhajek nanelen olen raštralipa (državjanstvo)

Agencija baši našle Pašhakerde nacie(UNHCR) thaj o čhavorikano fonsi (UNICEF) akarga Europake lideren te iranen piri sama (vnimanie) upral akala podaokoja te šaj pohari te arakelpes solucija akale fenomeneske, savo akana legarena paše ko ekvaš milioni čhave tari Europa.

UJHCR thaj o UNICEF havlarge foto vahtavi (izveštaj ) taro 2019 berš, saveja diklarela o sostaripe akava resaripe, faktorija tari akaja buti thaj arakibaja solucie akale jerijenge thaj čavorenge save tane bi dokumentensar ko Raštre sar đivde manuša.

Roma Press- lendo tharo :theglobepost

Soske Romani đuvli bešela pali ekstremnikani partija ,,Voks” khi Španija

By

romapress

-

март 6, 2019

Високи десничарски шпански членови на партијата на Вокс ја поздравија Изабел Нието Фаџардо во нивните редови во јужното шпанско пристаниште Алхесирас. “Шовинистите и расистите во Алхесирас ја претставуваат ромската жена како еден од нивниот тим. Тонот беше очигледно ироничен, но изјавата беше доволно блиска до коската за иронијата да се изгуби, Изборната платформа на Вокс за локалните, регионалните и националните избори во мај 2019 година вклучува радикални мерки против илегалната имиграција и укинување на Законот за родовото насилство, ревидиран во 2018 година. Луѓето велат дека Вокс е расистички и фашистички, но тоа не е. Јас сум Ромка и сум со Вокс. Јас сум бил пречекан во партијата како рамноправен, и сум само уште еден член на тимот.

Učhi dahinali španijaki partija tharo Voks selaminkerge e Izabela Nieto Faxardo ko kuvibe olengere đjenipaste taro purabalo španijakoro kotor Alhesiras. Šovinistija thaj Rasistija ko Alhesiras sikavkerena e Romane đuvla sar đjeni taro olengoro timi.

O hango vakeribnaskoro sas ironikane, numa o vahtavi sas but paše đji ko kokalo tari ironija te našavkerelpes. Alusaribaskiri programa taro Voks baši regionalnikane thaj nacionalnikane alusaribe save valani te ikergoven ko maj 2019 berš savensar anenapes radikalnekane dajatve (merke) mujal o ilegalnikane imigracie thaj čhinavibe o Kanoni bašh manušikani zor, revidirimo so sas ko 2018 berš.

Amen pakhaja baši o Voks thani partija savi majšukar ka sikavkerel e Romane kedina ko akava than Alhesiras, o bijando than tharo flamenco virtuozi Pako de Lusija.

O rasizmo i ponodorig kerelapes upral e Roma, aso i partija Voks tani savi ka kherel maj buteder te čhinavelpes thaj te arakel mere kedina đihane, vakerela i Isabel.

E manuša vakerena Voks tani i maj bari rasistikani thaj fašistikani partija, numa odova nane agar, Me sijum Romani đuvli thaj sijum đjeno olendar. Me sijumaj đjakerdi ki partija sar jekhajek đjeno olendar, Me na sijum političari, numa kana bijandilo moro čhavo, tavdingum te dikav aver čhane sa duzal mande, thaj dikava bilačipe upar ko terne generacie tharo moro đihani, thaj odoleske na mangava i moro čhavo te agorkerel agar ko amalipe prekal o droma. Mangava te ovele šukar ponodoripe ko đjivdipe thaj jekh a jekh sa okolensar, Vakerela Isabela.

Hazri kerga: Roma Press

Колумна: Како човек или Студент

By

romapress

-

март 5, 2019

Како човек па и како студент, секој месец излегував на избори, тоа во Македонија е модерно,било локални, парламентарни или претседателски, битно е нешто да се случува. Сепак, моето право на глас е помалку важно од она на пензионерите зашто тие полесно се манипулира со разно разни убедувања, покачување на пензии, вработување на блиски деца, внуци и др.

Како студент често доаѓав во ситуација да дискутирам со полуписмените кои се дрзнаа да ги оценуваат моите знаења дури со три или четри прашања на заокружување, малку е смешно но и вистинито.

Се сеќавам како вчера да беше кога се запишав на Европскиот Факултет во Скопје. Ми укажуваа „ а бе, што бараш сега на факултутет, па дури Детективи и Криминалистика”, земи нешто полесно, кај нас и онака работните места се добиваат со партиски книшки, што се замараш. Чудо сме бре, без да имаат информации дали сум или не сум на редовен работен однос си укажуваме се што ке ни падне на памет,- ги гледам се чудам и се запрашувам што е со самите нас.

Јас тврдоглаво тврдев дека не е така, и во Августовски ден ги однесов документите во Европскиот факултет доволно убеден дека можам да си ги остварам целите и без да се обои сино или портокалово. Денес, после четири години сè уште верувам во тоа, па ако сакате наречете ме и глупав.

Денес кога сум дипломиран се чувствувам млад со желба за многу промени пред се на мојот Ромски народ, за промени и позитивни искуства како и поттик на самите нас во вложување во образованието, со преголема желба – сакам да го менувам светот.

Jас бев само број на индекс кој чека на шалтер барем еднаш во неделата, а зад тој шалтер има намуртени лица на кои се чита мојата вина, како јас да сум им виновен без разлика на сè.

Кога си студент редовно ги посетуваш пријателите од копирница, па од таму тогаш вадевме задачи за колоквиум или испит, нема врска кога можеш-можеш, кога не можеш –постарите укажуваат СНАЈДИ СЕ ПА ЖИВИ хахаха.

Кога си студент пиеш макијато од бифе, зошто кафематите ни ги однесоа од ходник дури надвор при влез и тешко да се излезе на секоја пауза од 15 мин.за да пиеш кафе. Кога си студент киснеш во читална решавајќи случки и примери од детективската дејност, колнејќи и пцуејќи сè живо (мислејќи дека ти е друг виновен).

Кога си студент живееш на брза храна и кафе, на шеги на сметка на колеги или професорите упсс (извинење до професорите се шегував).

Кога си студент не смееш многу и да уживаш затоа што секое уживање мислам на финансискиот дел кошта, згора на тоа и кога имаш домашни обврски ( како јас ) уште повеке ти се стеснува финансикиот поглед на уживање, и тогаш сфакаш дека во времето на студирање патот што те води е – Работа – Факултет и правец Дома.

Кога дипломираш автоматски ти си возрасен човек од кој се очекува вистински да превземе одговорност за своите постапки како и да помогне со своето знаење во општеството.

Кога си студент уморен од утро до мрак, а сепак интересно на свој начин, најголемата гордост за мене е тоа што како студент на Европски Факултет си еднаков пред сите како РОМ студент.

Сосема на крај кога си студент сваќаш дека овие се најубавите години од твојот живот и ако летаат, јас сепак навистина уживав во нив.

Затоа.. Вложете во Образование ,,Образованието е Сила”.

Автор: Севѓул АБДУЛА

Дипломиран на Европски Факултет

Детектив и Криминалистика-Безбедност

Ko Gostivar baro khalo dumani kerdilo tharo pobuter tharde gume tomofilengere

By

romapress

-

март 5, 2019

Триесетина автобуски и камионски стари гуми се запалени утринава на нива на излезот од Гостивар, поради што се крева густ црн чад. Граѓаните реагираат затоа што чадот од запалени гуми е високо токсичен и ја загадува животната средина. Од СВР Тетово информираат дека случајот е пријавен во полиција. Од таму додаваат дека се повикани и пристигнати и инспекциски служби од Општина Гостивар кои работат во секторот за заштита на животна средина, бидејќи палењето на гуми е забрането.

Trijanda Buseskere thaj Kamionengere phurane gume sine tarde javinakoro ko jekh puvjalo than ko iklovipe taro Gostivar, odolestar kerdilo baro kalo dumani .

O đihanija kerena reakcija odoleja so bičavge pobuter forija ko medie thaj ko socijalna mreže savo dikhovela but baro kalo dumani, thaj odoleja kherela panda pobuter bilačhipe e manušenge ko suluko(vozduh).

Taro ministeriumi andrune bukenge ko Tetovo vakerena akaja čipota tani dikli taro olengere vastakerde, ko than akale bukjake bičaldi thani ekipa thare policijake bukarne Gostivar, thaj akardi tani i ekipa baši mujal jagalipaskoro buti keripe.

Odothar vakerena o tharibe Gume thaj sa o avera buka tane na mukle keribnaske soske, kherelapes bilačipe prekal o suluko ko bedenija e dizutnenge thaj đivde manuša.

E asavge bangerde kotoreske isi bangivali postapka savi legarela lovengere ikeribnaja numa hem đeza panlipe tharo trin đji o 10 berš.

Protest mujal o dočhivibe e Romane familienge ko Novi Petruševac

By

romapress

-

март 5, 2019

Нови Петрушевац беше домаќин на собирот на локалното население и околината во предниот дел на недовршени спор дома за да протестираат против можно потег во четириесет ромски семејства во нивното соседство. Најголемиот проблем, велат тие, е тоа што вклучува триесет ромски семејства од Нови Јелковац. Кога прашав зошто толпата во знак на протест, тие посочија дека тие плаќаат данок и дополнителен данок и се работи да се има во своите домови, и над сите сиромашни семејства добиваат бесплатно, бидејќи тие се Роми, Ромите во Хрватска се привилегирана група. Ромите не треба да им се дава бесплатно сместување, отколку да ги принудуваат да се добие работа.

O Naklo kurko sas ikerimalo khedipe taro sansaralo protesti taro dizutne đihanija ko Novi Petručevca thaj olenge ko pašipa bašhi i na arakli solucija lengere kherutnibaske, thaj akava protesti kerdo ko anav e 40 familienge save thane ko pašipa akale dizutnensar.

Maj baro problemi, sar so vakerela ola so ajnarena 30 jerijen taro Novi Jelkovac. Ko akava khedipe sine ikerde o hramime banerija sar soj hramimo ,,Šerutno soske na ikerenapes prekal o loklanikano buti keripe“’ aver hramipa save nane humano hramime, sar soj hramimo ,, Te lelen peste“.

Ko pučhipe pe sostar kerlapes akava protesti ola vakerge, amen sijem dizutne save pukinaja danoko thaj sa o valanipe e Raštrakoro odoleja valani te ovel amen amaro kher, thaj okola save thane čhorole resarena ko sa odova so si olenge valanutne hem odova bilovengoro, soske olaj tane Roma, vakeribanaja e Roma tane priviligirime ki Hrvatska.

Ko aver pučhipe sar te arakhelpes solucija akel problemeske, jek tharo protestantija vakerga e Roma na valani te delpes olenge bi lovengoro khera, numa te čhivenpes te kheren buti, aso o avera protestantija na sinelen vakeriphe sar te arakelpes solucija e problemoske.

Roma Press-lendo Romanipen

Kandidati Albanco našti te ovel Presidenti ki Makedonija salde e Albanikane đihanengere hangonensar, vakerga o Grubi

By

romapress

-

март 4, 2019

Свесни сме дека не може да победи кандидат Албанец само со поддршка од албанските партии. Победа може да донесе заеднички кандидат на двете најголеми заедници во земјава, рече пратеникот, Артан Груби, каде официјално беше потврдена поддршката за Стево Пендаровски како претседателски кандидат. Како што рече Груби поради ова ДУИ не ја поддржала кандидатурата на Блерим Река, зад која застанаа Алијанса за Албанците и БЕСА. Господинот Ахмети истакна дека тој самиот и ДУИ не постапуваат според дневни политички стандарди туку со стратегија, цел и долгорочна визија, рационално и без популизам, во корист на заедницата која ја претставува и во корист на сите граѓани. изјави Груби, пренесе ТВ21.

Khi godi sijem kana đjanaja našti te ikerel šukar rezultatija taro Alusariba Presedenteske ki Makedonija salde e Albanikane đihanengere hangonensar.

Te nakhel o Alusariba salde šhaj adava savo ka ovel barabutno kandidati e duje maj bare kedinengoro ki Makedonija, vakerga o bičaldo Artan Grubi pali pumaro centralnikano odboreskkro bešipe taro DUI, odoleja thaj dengapes i ikerin bašhi kandidati presidenteske Stebo Pendarovski.

Baši akava o DUI na ikerga i mangintari kandidatura Blerim Reka savo sas ikerdo tari Alijansa e Albancongiri thaj I BESA.

Ko jekh vov vakerga o Ahmeti thaj o DUI na kherela diveskoro politikano standardi, numa amen kheraja buti prekal strategija, celjo thaj bute beršengiri anglal dikli vizija, racionalno thaj bi populazmoja, sa manginaja baši amari jekin savi ko jek vi sijem hango e đihanensgoro save dena phiri pakiv amenge vakerga o Artan Grubi, Deputati taro DUI ko Makedonikano Parlamenti.

Našti pobuter te đjakera taro EU, thaj taro Maškar đihanengere organizacie, donatorija te legaren ko ple vasta amari politika-vakerga Želko Jovanovik

By

romapress

-

март 4, 2019

Жељко Јовановиќ е директор на Канцеларијата на Ромската иницијатива, Фонд за отворено општество во Берлин. Тој е еден од најистакнатите борци за правата на Ромите и Ромите ширум Европа и некој кој отвори нова перспектива во борбата за правата на ромското национално малцинство. Земјите од Западен Балкан интензивно работат на пристапувањето во ЕУ во последниве години. Колку во овие земји, во процесот што се уште се случува и што е многу сложено, има место за “ромско прашање”? Процесот на пристапување во ЕУ досега беше една од две причини што доведе до видливост на состојбата на нашиот народ. На пример, Декадата на Ромите 2005-2015 нема да им дозволи на земјите да покажат сигнал на волја за исполнување на критериумите од областа на човековите и малцинските права. Откако земјите добија членство во ЕУ, нивниот интерес за подобрување на нашата позиција драстично се намали.Во случајот со Ромите, овој страв е уште поголем поради предрасудите кон нас. Значи фабричката криза во Франција и Италија се однесува на Ромите од овој дел од Европа. Овие “кризи” беа фабрикувани за да ја зголемат популарноста со францускиот претседател Саркози и со италијанскиот премиер Берлускони и привлекоа вниманието на јавноста од многу повеќе проблеми за време на нивното владеење. Во овој контекст се појави европска рамковна политика за развој на национални стратегии за вклучување на Ромите и големи донации од европскиот буџет 2011 за овие стратегии.

Želko Jovanovik direktori thari Kancelarija Romane Incijativako, Fond Puterdo sasoitnipe ko Berlin. O Željko J. Thano jek tharo penđarde Roma savo tano askeri baši manušikane hakaja e Romengere buvle ko sasto Sumnal, savo putrela nevutne perspektive ko maribe mujal o ikeribna hakaja thaj oleskkri bari mangin o ikeripe thari nacionalnikani jekhin.

Ko intervju bašhi o portali ,,udar“ Jovanovik kerga lafi thaj baši i nakluni Dekada e Romengiri, nevutne politike, o ikeripe taro EU upral e Roma numa thaj, bašhi o phiribe e korkoro Romengoro prekal politikane aktiviribe.

E Raštre save preperena telal i mangin te kuven sa đjene ko EU ko palune berša, doperela o pučhipe, kobor ko akala puvja panda o procesi đjala phare bašhi o lejbe than e ,,Romengere pučhibnaske” achovela puterdo.

Procesi bašu kuvipe ko đjenipe taro EU sine resardo jek taro duj šartija save si dikle o resaripe amare đihaneskkro. Ko primero,, Dekada e Romengiri 2005-2015 ” nane te mukhel e Raštrenge te sikavel signali baši disavi bari mangin ko dopheribe o kriteriumija taro manušikane thaj tikne etnikane kedinengere nijamija. Khana odola Raštre resarena đjenipa ko EU, tadani lengoro interes baši po lačhi pozicija e Romengiri hulela ko but tikoro nivelo.

Aver šajdimos thani i migracija tari Purabali Evropa thaj Balkani upral purabale (zapadna) phuvja. Taro 1990 berš, pobuter sasoitnipe thaj Raštre tari Evropa isilen anglaladelatibe thaj dar tari migracija ko akala kotora tari Evropa.

Ki čhipota kana si ko diklo e Roma tadani, bajrovela panda po but i dar taro odova so olen isilen prekal amende anglaladelatibe. O bare krize save thane astarde ki Francija thaj ki Italija thane ande taro odova prekal e Roma taro akala kotora e Evropakere. Akala krize sine kerdune te šaj te bajrarelpes po populizam thare Francijako Presidenti Sarkozi thaj Italijako premieri Berluskoni savo ikerga bari sama (vnimanie) maškar o manuša, taro avera pobare probemija ko vakti taro olengro rađjalipe.

Ko akava konteksti ikavsalilo o pervazi (ramka) tare Evropakere ramkovnikane politike bašhi vazdipe o nacionalna strategije lejbaja than thaj e Roma, lendune bare donacie tare Evropakoro buđeti anavkerdo 2011 bašhi sa akala Strategija, vakerela o Želko J.

Numa amen našti pobuter te đjakera ko ponodoripe amenge te lačharel o EU ja palem e Maškar đihanengere organizacie thaj donatorija bašhi amari Politika.

Roma Press-lendo taro Udar net.

Vahtavi (Izveštaj) bašh angleđajde o multikulturalizmo, thaj maškar jekinengi integracija ko siklane

By

romapress

-

март 4, 2019

Во просториите на основното училиште “Браќа Рамиз-Хамид” – Шуто Оризари беше организирана работилница на тема: Изработка на брошури и флаери за уредувањето на нашата околина,холтикултурно уредување на нашата околина, во дворовите на училиштата и околу дворовите. Координатори на работилницата беа: Верица Стоименовски (наставник по македонски јазик) Елена Алулоска (наставник по англиски јазик). Работилницата ја реализираа ученици од седмо -деветто одделение од основните училишта “Браќа Рамиз-Хамид” заедно со нивните одделенски раководители:Билјана Иваноска, Дијана Љ.Стефановска, Ирена Трајковска и Екрем Јашар и ученици од “26 Јули” заедно со нивните наставници Џемиле Јусуфи, Нурије Адеми и Хабибе Јакупи. Да се продлабочат вештините кои им се потребни за животот во интегрирано мултиетничко општество во духот на меѓусебно разбирање, мир, почитување на другите, прифаќање на различностите и право на еднаквост на сите.
Со тоа работилницата заврши.

Khi siklana Phrajla Ramiz thaj Hamid-Šuto Orizari ikergapes bukarni kedin mangipaja te kherelpes brošura thaj flaerija baši lačharipe kho duzamend, holtikultura, lačharibe amare avlina ko siklane .

Koordinatorija tari akaja bukarni khedin sas Verica Stoimenovski, Elena Aluloska sikavutne tari akaja siklana.

Akaja bukarno khedin thaj dive ikergela e čavensar save siklovena ki akaja siklana taro Eftato đji ejnato beršeskoro siklovipe ko barabutnipe pumare sikavnensar Biljana Ivanosvka, Dijana Stefanovska, Irena Trajkovska thaj Ekrem Jašar, Ko akava barabutno buti kheripe lele than thaj čhavore tari siklana ,,26 Juli” barabutne pumare sikavnensar Đemile Jusuf, Nurije Ademi thaj Habibe Jakupi.

Akava bukarno dive nakla ko buti kheripa numa thaj penđarkeribe maškar e čhave.

I sasti buti ko agor agorkerga dočivibaja ko lačharibe jek bukarno flaeri, thaj odoleja dopergapes i mangin thaj idea taro jek asavko bukarno dive.

Hazri kerga:Nedmedin A.-Roma Press

Selma Selmani tari kherela motivacija sar e Romane čhave te mangen i Edukacija

By

romapress

-

март 4, 2019

Селма Селман, ја започна кампањата ,,Get The Heck to School’’. Кампањата има за цел да ги поддржи девојчињата и девојките во образованието во родниот град на Селмија, Бихаќ, Босна и Херцеговина. Дискриминацијата со која се среќаваат ромските деца исто така е причина за отсуство од работа во училиште. Друг проблем е економската криза што е присутна во БиХ од крајот на војната “, рече Селма Селман. Во идејата за започнување соработка со одредени организации пред почетокот на годината, Селман гледа успех, бидејќи континуитетот се смета за главен облик на социјален напредок.

Ko anglalipe pire bijande diveske, umetniko taro Romano bijandipe Selma Selmani tavdinga e kampanjaja ,,Get The Heck to School” Akaja motivacija thani mangipnaja te ikerekerel e Romane čijen bašh educiribe khi pumari biijandi dis Selmija, Bihak thaj Bosna Hercegovina.

Akale ideaja thaj ikerkeripe tabdinga tari HERTA sar na profitno volontersko organizacija ikerdi taro đuvla ki Bosna Hercegovina save bešhibnaja ko Vašington. Sikavnengoro marši iramo ki bosansko čhib thano ikeripe e Romane čaven te agorkeren pumaro fundavno siklovipe, savo si fundavno manušikano nijami sar thaj šerutno faktori baši o sasto sasoitnipe.

I mangin tari Selma thani motivacija prekal kampajna te del zor upral e Romane đuvla te agorkeren pumare fundavne, maškarutne thaj pal odova vi koleđeskoro siklovipe pal učhi edukacija. Numa akaleske sar doperdi mangin valani te denpes stipendie, hajbna ko siklane thaj doperde arija siklovibaske i Anglikani čhib.

I selma salde agaar dikhela baro anglal đajbe, soske ikeribnaja o kontinuiteti valani te ovel sar šerutno phirutno te resarelpes đji ko socijlanikano angle đajbe.

Hazri kerga :Roma Press- lendo Romaniphen

Stevo Pendarovski ovela o barabutno kandidati bašhi Presidenti ki Utharali Makedonija

By

romapress

-

март 2, 2019

Националниот координатор за НАТО, Стево Пендаровски е заедничкиот кандидат на партиите од владејачката коалиција за претседател на Северна Македонија. Премиерот Заев говори за историска одлука за консензуален кандидат.

На пресконференцијата по состанокот со коалициските партнер, премиерот Зоран Заев оцени дека ова е историска одлука и оти Пендаровски ќе биде претседател на сите граѓани подеднакво во Република Северна Македонија.

Nacionalnikano koordinatori bašhi NATO, Stevo Pendarovski thano o barabutno kandidati taro partie e Rađjalipaske koalicijako bašhi presidenti khi Utarali Makedonija. Premieri Zaev kerga lafi bašhi istorijako panlo lafi bašhi konsenzualno kandidati.

O bahatn dendo bašhi barabutno kandidati ko presidentska alusaribe, ikerdothaj tare koalicijako partneri DUI, ikerga akava bahani thaj panda 20 politikane partije save thane ki barabutno koalicija.

ki barabutni konferencija o Premieri Zoran Zaev havlarga anglo savore o bahani tari barabutni koalicija te ovel amaro thaj tumaro kandidati baši presidenti ki Utarali Makedonija o Stevo Pendarovski.

Jek fori akava resarela ki amari Raštra te iklova anglal upral amare partijengo kandidati Makedoncoja, Albancoja, Turkoja,Roma,Srbija Vlasija,Bošnakija thaj avera.

O Kongresi e partijako SDSM saavo si havlardo bašhi promoviribe e Presidentsko kandidate ka ikergovel ko 03-Marti 2019 berš.

KOLUMNE

Ulavde

Maj diklo artiklo

Maj dikli kategorija