Резолуција на Европскиот парламент од 12 февруари 2019 година за потребата да се зајакне стратешката рамка на ЕУ за националните стратегии за интеграција на Ромите од 2020 година и да се зајакне борбата против анти-Gypsyism ( 2019/2509 (RSP) )Европскиот парламент,

– имајќи го предвид Договорот за Европската унија, Договорот за функционирање на Европската унија и Повелбата за фундаментални права на Европската унија,

– имајќи ја предвид комуникацијата на Комисијата од 5 април 2011 година под наслов “Рамка на Европската унија за стратегии за интеграција на Ромите до 2020 година” ( COM (2011) 0173 ) и извештај за спроведување и соодветна евалуација,

– имајќи ја предвид Универзалната декларација за човекови права и Европската конвенција за заштита на човековите права и основни слободи,

– имајќи ја предвид судската пракса на Европскиот суд за човекови права во врска со признавањето на Ромите како група која бара посебна заштита од дискриминација,

– ја презеде предвид резолуцијата 2153 (2017) на Парламентарното собрание на Советот на Европа насловена како “Промовирање на вклучувањето на Ромите и патниците”,

– ја презеде предвид Директивата 2000/43 / ЕЗ на Советот од 29 јуни 2000 година за спроведување на принципот на еднаков третман меѓу лица без оглед на расното или етничкото потекло (1) ,

– имајќи ја предвид Препораката на Советот од 9 декември 2013 година за ефективни мерки за интегрирање на Ромите во земјите-членки (2) , Заклучоците на Советот од 8 декември 2016 година, насловени како “Забрзување на процесот на вклучување на Ромите” и заклучоците од 13 декември 2016 година за Специјалниот извештај бр. 14/2016 на Европскиот суд на ревизори,

– ја презеде предвид Рамковната одлука на Советот 2008/913 / ПВР на Советот од 28 ноември 2008 година за борба против одредени форми и изрази на расизам и ксенофобија со помош на кривичното право (3) ,

– имајќи ја предвид својата резолуција од 25 октомври 2017 година за интеграција на Ромите во Унијата од аспект на фундаменталните права: борба против анти-циганизмот (4) ;

– имајќи ја предвид неговата резолуција од 15 април 2015 година по повод Меѓународниот ден на Ромите – Gypsyism во Европа и признавањето од страна на ЕУ, на денот на одбележувањето на Ромите геноцид за време на Втората светска војна (5)

– имајќи го предвид извештајот за 2016 година за човековите права, истраги EUMIDIS I и II EUMIDIS и разни други извештаи и анкети за Ромите на Агенцијата за фундаментални права (ФРА)

– имајќи ја предвид европската иницијатива за малцинство SafePack, регистрирана на 3 април 2017 година,

– имајќи ги предвид извештаите и препораките на ромското граѓанско општество, невладините организации и истражувачките институти,

– ја презеде предвид член 123, stav 2 од неговиот Деловник,

А со оглед на анти-Gypsyism (6) е специфична форма на расизам, идеологија на расна супериорност, форма на dehumanisation и институционални расизмот негуваат историски дискриминација, се манифестира, меѓу другото, со насилство, говор на омраза, експлоатација, стигматизација и дискриминација во својата повеќето бесрамна форма (7) ;

Б. бидејќи Ромите (8) и натаму се лишени од нивните основни права во Европа;

Како има предвид дека, во својот извештај за евалуација на рамките на Европската унија за националните стратегии за интеграција на Ромите за периодот до 2020 година (COM (2018) 0785), Комисијата заклучува дека ” рамка е од суштинско значење за развој на инструменти и ЕУ и националните структури, чија цел е да се промовира вклучувањето на Ромите, но амбиција “да се стави крај на исклученоста на Ромите” n не е постигната “;

1. со оглед на тоа што оценката што ја спроведе Комисијата покажува дека стратегиите за вклучување мора истовремено да ги адресираат различните цели и како дел од сеопфатен пристап, ставајќи поголем акцент на борбата против анти-циганизмот; треба да се додаде специфична цел за недискриминација, со цели за вклучување на Ромите во четирите цели за вклучување на Ромите (образование, домување, вработување и здравје);
2. со оглед на тоа што напредокот во интеграцијата на Ромите е глобално ограничен; додека подобрувањата се забележани во раното напуштање на училиштето и во раното детство, но сегрегацијата во училиштата е зголемена; здравствената состојба на Ромите, според сопствената перцепција, се подобри, но тие продолжуваат да имаат ограничен медицинска покриеност; дека во повеќето земји-членки, не е забележано подобрување во однос на пристапот до вработување, и дека учеството на младите Роми не работат, а не во понатамошно образование или обука, дури и се зголеми; дека домувањето е од голема загриженост и дека е постигнат мал напредок во однос на сиромаштијата; дека анти-цивилизацијата и нејзините манифестации, како што се злосторствата од омраза и говор на омраза – онлајн и офлајн – продолжуваат да бидат од голема загриженост; со оглед на тоа што акцијата на Унијата се смета дека дава значајна додадена вредност за националните политики за Ромите и нивното спроведување во политичката, административната и финансиската сфера;

1. со оглед на тоа што оценката укажува на недостатоци во првичниот дизајн на рамката и ограничената ефективност за време на нејзиното спроведување;

1. со оглед на тоа што оценката ја нагласува потребата да се обезбеди еманципација и учество на Ромите преку конкретни мерки; дека зајакнувањето и зајакнувањето на капацитетите на Ромите и невладините организации е од суштинско значење;

1. со оглед на тоа што, според оценката, рамката на ЕУ не е доволно фокусирана на насочување кон одредени групи на Роми, дека треба да се реши повеќекратна и меѓусекторска дискриминација и дека треба да се решат стратегии; имаат силна родова димензија и приод фокусиран на детето;

1. бидејќи сегашната рамка на ЕУ не содржи јасни и мерливи цели; квалитативните и квантитативните процедури за контрола се недоволни, додека препораките специфични за земјата не се обврзувачки; дека напорите за решавање на ниското учество на Ромите и заедници во дизајнот на рамката на политиките и имплементација, мониторинг и евалуација на мерки, програми и проекти кои се однесуваат на Ромите се недоволни;

Ј а најголемиот дел од општите програми не вклучуваат Ромите и насочени активностите опфатени од структурните фондови не успеа да донесе траен и позитивни промени во животот на најзагрозените Ромите;

1. со оглед на тоа што јасно е дека земјите-членки треба да преземат корективни мерки против дискриминаторски практики против Ромите;

1. со оглед на тоа што прашањето за градење на доверба меѓу Ромите и не-Ромите е од суштинско значење за подобрување на животот и благосостојбата на Ромите; таа доверба е суштинска за општеството како целина;

1. повтори барањата на позицијата и препораките што ги формулира и да ја усвои во својата резолуција од 25 октомври 2017 година, за интеграција на Ромите во перспектива на основните права на ЕУ: за борба против анти-Gypsyism; жали што се преземени неколку чекори како резултат на препораките дадени во оваа резолуција;

2. Ја повикува Комисијата:

да одговорат на барањата од Парламентот, Советот, многу невладини организации и многу експерти и да предложат стратешка рамка на ЕУ за националните стратегии за интеграција на Ромите за периодот по 2020 година, со група пошироки приоритетни области, јасни и обврзувачки цели, временска рамка и индикатори за следење на конкретни предизвици, одговарање на нив и одраз на разновидноста на ромските заедници, распределување на големи јавни средства за оваа цел;

ii.

да ги вклучат ромските претставници, невладините организации и Европската мрежа на телата за еднаквост (Equinet) во дизајнирањето на стратешката рамка на ЕУ, особено преку видлива и достапна консултативна процедура, и да им овозможат ефективно учество во нејзиното спроведување, следење и евалуација, а со тоа и зајакнување на нивниот откуп;

iii.

да ја стави борбата против анти-циганизмот во срцето на стратегиската рамка на ЕУ, особено со додавање на специфична цел за борба против дискриминацијата, како и други цели, како што е интеграцијата на Ромите во одржливо дигитално општество, планот за животна средина и нивната правична застапеност во сите области и да ги охрабри земјите-членки да развијат насочени стратегии и конкретни активности за борба против антиципизам, покрај една од нејзините манифестации, односно социјална исклученост и економски;

iv.

за да се осигури дека стратегиската рамка на ЕУ води сметка за повеќекратна и интерсексуална дискриминација, ја интегрира родовата димензија и усвојува пристап кој е чувствителен на децата;

v.

алоцира доволно човечки и финансиски ресурси за да се спроведе мониторинг, поддршка и работа со насоки за спроведување на националните стратегии за вклучување на Ромите, вклучувајќи упатства за националните контакт точки за Ромите (ПКНР);

vi.

зајакнување на мандатот, институционалниот капацитет, човечките ресурси и буџетот на Агенцијата за фундаментални права (ФРА) за да може да придонесе кон дизајнирање, спроведување, следење и евалуација на национални стратегии за интеграција на Ромите;

VII.

да усвои стратегија за разновидност и вклучување на работната сила за учество на Ромите во институциите на ЕУ;

viii.

да се обрне внимание, во рамките на стратешката рамка на ЕУ, за одредени групи на ромската популација, како што е Европската Ромите во остварувањето на правото на слободно движење, државјани на трети земји и Ромите во земјите-кандидати за пристапување ;

ix.

да се приклучи на процесот на вистината, признавање и помирување во рамките на политиката на ЕУ за да се изгради доверба и да се потенцира конкретни мерки и структурни и културни иницијативи, поддржани од европските фондови;

x.

да продолжи за да се провери на инклузивноста на општата јавна политика на земјите-членки во рамките на Европскиот семестар, која е дел од стратегијата Европа 2020 година, а за одржување на тесна врска помеѓу инклузивни структурни реформи, постигнување на целите на вклучување Ромите и користење на фондовите на ЕУ во земјите-членки;

3. Ги повикува земјите-членки:

i.

да ги развијат своите национални стратегии за вклучување на Ромите за периодот по 2020 година, со широк спектар на приоритетни области, јасни и обврзувачки цели, временски рокови и индикатори за следење на конкретни проблеми и да одговори на нив, и за да ја одрази разновидноста на нивните ромски заедници и да издвојуваат значајни јавни средства за таа цел;

ii.

следат пристап одоздола-up и вклучуваат ромски претставници, заедници, невладини организации и тела за еднаквост во дизајнирањето на нивните национални стратегии за вклучување на Ромите (стратегии) ​​и да им овозможат да учествуваат значајно спроведување, следење и евалуација на овие стратегии;

iii.

да ја стават борбата против анти-циганизмот во сржта на нивните стратегии, покрај една од нејзините манифестации, имено социјалната и економската исклученост; да развијат насочени стратегии и конкретни активности за борба против анти-циганизмот, на пример со истражување на расистички напади, и сегашни и минати, против Ромите; и да промовира правична застапеност на Ромите во сите области, вклучувајќи ги и медиумите, јавните институции и политичките тела;

iv.

да обезбедат, во своите стратегии, соодветно да одговорат на повеќекратна и меѓусекторска дискриминација, да ја земат предвид родовата димензија и да усвојат пристап кој е пријателски ориентиран кон децата;

v.

експлицитно да ги сметаат децата како приоритетни при планирањето и спроведувањето на нивните национални стратегии за вклучување на Ромите; се потсетува на важноста на заштитата и промовирањето на еднаков пристап до сите нивни права за ромските деца;

vi.

зајакнување на мандатот, институционалниот капацитет, човечките ресурси и буџетот на ПКНР и да обезбедат нивно соодветно позиционирање во нивните јавни администрации за да им овозможат да ја извршуваат својата работа преку ефективна меѓусекторска координација;

VII.

да обрнат внимание во нивните стратегии на одредени групи на ромска популација, како што се европските Роми кои го остваруваат своето право на слободно движење и државјани на трети земји, особено Ромите од земјите кандидати;

viii.

да се интегрираат процесите на вистината, признавањето и помирувањето во нивните стратегии за градење доверба и да се истакнат конкретни, културни и структурни мерки и иницијативи поддржани од јавните фондови;

ix.

да обезбедат и да го зачуваат ефективното вклучување на нивните општи јавни политики, да ги искористат европските структурни фондови за подобрување на животните услови и шансите за успех на Ромите на транспарентен и отчетен начин; да ги испита тековните и минатите проневери на средства за да преземе правни дејства против сторителите на овие проневерувања; да ги преземе потребните мерки за да обезбеди апсорпција на сите средства наменети за ромските заедници, вклучително и на крајот на сегашниот МФФ;

4. нарачува на своја претседавач да ја пренесе оваа резолуција до Комисијата, Советот, владите и парламентите на земјите-членки и земјите-кандидатки, Агенцијата на Европската унија за фундаментални права, Организацијата за безбедност и соработка во Европа, во Комитетот на регионите, за дисеминација до поднационалните парламенти и совети, Советот на Европа и Обединетите нации.

Lendo linko:https://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-

Повеќе од 2.000 нови деца беа регистрирани како лица без државјанство во Европа минатата година, а со ограничен пристап до речиси сите социјални услуги и можности за образование, нивната животна траекторија во 2019 година останува мрачна. Агенцијата за бегалци на Обединетите нации (УНХЦР) и Детскиот фонд на УН (УНИЦЕФ) ги повика европските лидери да го свртат своето внимание кон ублажување на овој феномен, кој сега проценува дека ќе влијае на половина милион деца низ Европа. Според член 1 од Конвенцијата U.N 1954 во врска со статусот на лица без државјанство, “лице без државјанство” не се смета за државјанин од која било држава според нејзините закони.

Pobuter taro 2.000 milja neve čhave thane bi registririme  bi raštralutne ki Europa  o naklo berš , thaj von thane  phanle thaneja phirutnibaske đji ko sa o socijalnikane institucije bukjake, Edukacija, olengoro đjivdipnaskiri traektorija vi ko 2019 berš ačovela agaar sar soj thani ko kalo.

Sar so vakerela o djeno 1 tari Konvencija U.N 1954 akale statusensar manušenge save nane raštralutne, na diklarenapes sar raštrale nisave Raštrake  save preperena prekal lakere kanonija.  Čhavore tane importatna astarde  baši o barabutne faktorija  taro bajrarde phire olengere natalitetestar  upral sasti Europa thaj sakana ola  bijangovena prekla olengere jerije save jekhajek nanelen olen raštralipa (državjanstvo)

Agencija baši našle Pašhakerde nacie(UNHCR) thaj o čhavorikano fonsi  (UNICEF)  akarga  Europake lideren  te iranen piri sama (vnimanie) upral akala podaokoja te šaj pohari  te arakelpes solucija akale fenomeneske,  savo akana legarena paše ko ekvaš milioni čhave tari Europa.

UJHCR thaj o UNICEF havlarge foto vahtavi (izveštaj ) taro 2019 berš, saveja diklarela o sostaripe akava resaripe,  faktorija tari akaja buti thaj arakibaja solucie  akale jerijenge thaj čavorenge  save tane bi dokumentensar ko Raštre sar đivde manuša.

Roma Press- lendo tharo :theglobepost

Жељко Јовановиќ е директор на Канцеларијата на Ромската иницијатива, Фонд за отворено општество во Берлин. Тој е еден од најистакнатите борци за правата на Ромите и Ромите ширум Европа и некој кој отвори нова перспектива во борбата за правата на ромското национално малцинство. Земјите од Западен Балкан интензивно работат на пристапувањето во ЕУ во последниве години. Колку во овие земји, во процесот што се уште се случува и што е многу сложено, има место за “ромско прашање”? Процесот на пристапување во ЕУ досега беше една од две причини што доведе до видливост на состојбата на нашиот народ. На пример, Декадата на Ромите 2005-2015 нема да им дозволи на земјите да покажат сигнал на волја за исполнување на критериумите од областа на човековите и малцинските права. Откако земјите добија членство во ЕУ, нивниот интерес за подобрување на нашата позиција драстично се намали.Во случајот со Ромите, овој страв е уште поголем поради предрасудите кон нас. Значи фабричката криза во Франција и Италија се однесува на Ромите од овој дел од Европа. Овие “кризи” беа фабрикувани за да ја зголемат популарноста со францускиот претседател Саркози и со италијанскиот премиер Берлускони и привлекоа вниманието на јавноста од многу повеќе проблеми за време на нивното владеење. Во овој контекст се појави европска рамковна политика за развој на национални стратегии за вклучување на Ромите и големи донации од европскиот буџет 2011 за овие стратегии.

Želko Jovanovik direktori  thari Kancelarija Romane Incijativako, Fond Puterdo sasoitnipe ko Berlin. O  Željko J. Thano jek tharo penđarde  Roma  savo tano askeri baši manušikane hakaja e Romengere buvle ko sasto Sumnal, savo putrela nevutne perspektive  ko maribe mujal o ikeribna hakaja thaj oleskkri bari mangin o ikeripe thari nacionalnikani jekhin.

Ko intervju bašhi  o portali ,,udar“ Jovanovik kerga lafi thaj baši i nakluni Dekada e Romengiri, nevutne politike,  o ikeripe taro EU upral e Roma numa thaj, bašhi o phiribe e korkoro Romengoro prekal politikane aktiviribe.

E Raštre save preperena telal i mangin te kuven sa đjene ko EU ko palune berša, doperela o pučhipe,  kobor ko akala puvja  panda o procesi đjala phare bašhi o lejbe than  e ,,Romengere pučhibnaske” achovela puterdo.

Procesi bašu kuvipe ko đjenipe taro EU  sine resardo jek taro duj  šartija save si dikle  o resaripe amare đihaneskkro.  Ko primero,, Dekada e Romengiri 2005-2015 ” nane te mukhel  e Raštrenge te sikavel  signali baši disavi bari mangin  ko dopheribe o kriteriumija  taro  manušikane thaj tikne etnikane kedinengere nijamija.  Khana odola Raštre resarena  đjenipa ko EU, tadani lengoro interes  baši po lačhi pozicija  e Romengiri  hulela ko but tikoro nivelo.

Aver šajdimos  thani i migracija  tari Purabali Evropa  thaj Balkani  upral purabale (zapadna) phuvja.  Taro 1990 berš, pobuter sasoitnipe thaj Raštre tari Evropa isilen  anglaladelatibe thaj dar tari migracija ko akala kotora tari Evropa.

Ki čhipota kana si ko diklo e Roma tadani,  bajrovela panda po but i dar taro odova so olen isilen prekal amende anglaladelatibe.  O bare krize save thane astarde ki Francija thaj ki  Italija  thane ande taro odova prekal e Roma taro akala kotora  e Evropakere. Akala krize  sine kerdune  te šaj te bajrarelpes  po populizam thare Francijako Presidenti Sarkozi  thaj Italijako premieri Berluskoni savo ikerga bari sama (vnimanie)  maškar o manuša, taro avera pobare probemija ko vakti taro olengro rađjalipe.

Ko akava konteksti ikavsalilo o pervazi (ramka) tare Evropakere  ramkovnikane politike  bašhi vazdipe  o nacionalna strategije  lejbaja than thaj e Roma,  lendune bare donacie tare Evropakoro buđeti  anavkerdo  2011  bašhi sa akala Strategija, vakerela o Želko J.

Numa amen našti pobuter te đjakera ko ponodoripe amenge te lačharel o EU  ja palem e Maškar đihanengere organizacie thaj donatorija bašhi amari Politika.

Roma Press-lendo taro Udar net.