Blog Rig 6

Maskar sa e involvirime tari istraga ko Koćani,baśh o Šaban Saliu anelapes leske 30 dive pritvor..

Šaban Saliu,aktuelno minister bizo resori thaj aktuelno lingarutno Bash integracija thaj implementacija strategijako e Romenge, tano kotor tari buvlo rodlaripe e bibaheja ko Kocani.
Telal o avgo informacie vakerna so rodelapes sar o DZS kerela sa kontrola thaj pherela peskere kanoneskere obvrske ko arakhipe taro jagalipa thaj kontrola.

Avdive ani press konferencija vakerga o obvinitelstvo sar thaj o MVR pe save sa informacie kerge buti taro erati, amen ikavgem salde o kotor pe saveste chivelapes doś upral direktorija, bukarne ko vakti taro tadani thaj dji avdive ko buthi kheripe taro DZS.

Dikhen teleder o video..

Шабан Салиу, актуелниот министер без ресор задолжен за интеграција и имплементација на декадата на Ромите, е опфатен со проширување на истрагата за Кочани.

Според првичните сознанија, се проверува како ДЗС вршела контроли и ги исполнувала своите законски обврски за заштита од пожари и контрола.

Видео делот на работата на ДЗС👇👇👇
ScreenRecording_04-13-2025 12-51-20_1

Video lendo taro skopje1.mk

Ministeri Šaban Saliu thaj avera funkcionerija akharde ko informativno lavkeribe phanle bash i tragedija ko Koćani..

Telal amare informcie phanle e avdisutne čipotaja pali dujto fori akatdo tano ano informativno lavkeripe o Šaban Saliu, pali iranipe taro sluzbeno patuvane. O MVR thaj o Obvinitelstvo panda na potvrdinge amenge isili pali lengere kedime dokazija andi decizija pandibe 24,48 arija ja palem 30 divesa.

Asavki merka valani te anel o adelatisar merka dji kaj khedenapes sa e dokazija bashi kerdo bangivalo kotor ja palem na, numa anglal odova valani te arakelpes thaj e sekole manuseski presumpcija bash nevinost savi garantirimi tani e Ustaveja tari RSM savi vakerela:
Во Уставот на Република Северна Македонија, членот 13 вели: лицето обвинето за казнено
дело ќе се смета за невино сé додека неговата вина не биде утврдена со правосилна судска
одлука. Освен што ова начело е предвидено во највисокиот правен акт на нашата држава,
истото е предвидено и во Европската конвенција за човекови права.
👇👇👇
Според нашите извори поврзано со денешниот случај по втор пат е повикан на информативен разговор г-дин Шабан Салиу,министер без ресор во Владата на Република Северна Македонија, задолжен за интеграција и имплементација на стратегијата за Ромите.

Инаку, по наредба на Обвинителството, полицијата денеска апси поранешни високи функционери и прибира докази, зашто ја проширува истрагата за катастрофалниот пожар во дискотеката во „Пулс“ во Кочани на 16 март, во кој загинаа 61 лице. Над 200 се повредени, од кои има и такви кои се во критична состојба сè уште.

Истрагата сега се проширува за над 23 нови осомничени, а меѓу нив се поранешниот министер за економија Беким Незири, кој пред две години влезе во МНАВ и истепа контролор на летање, потоа долгогодишниот директор на Дирекцијата за заштита и спасување и актуелен министер без ресор Шабан Салиу, Ваљон Сарачини – поранешен министер за економија, и други.

Oтворен првиот Ресурсен центар за повратници и други маргинализирани групи во Општина Шуто Оризари Одбележан Меѓународниот ден на Ромите

Вчера на 08.04.2025год.во Општина Шуто Оризари, во присуство на Градоначалникот на Шуто Оризари – Курто Дудуш, Заменичката на Постојаниот претставник на Програмата за развој на Обединетите нации, Ана Чернишова, како и пред претставникот на Делеганција на Европската Унија беше отворен првиот Ресурсен центар за повратници и други маргинализирани групи.

Центарот се формира со цел обезбедување услуги и сервиси на локално ниво за поефикасна реинтеграција на повратниците во матични земји фокусирајќи се на неколку клучни сегменти, социјална заштита, вработување, образование, здравствени услуги, правни совети и друго. Се предвидува дека годишно, новиот Центар ќе опслужува околу 1000 повратници и други ранливи категории на лица.

Центарот е лоциран во општинската зграда во Шуто Оризари, изграден како посебен модерен и современ, енергетски – ефикасен објект на површина од 310 м2 наменети за потребите на Центарот, но и на Општината, невладиниот сектор и граѓаните.

„Шуто Оризари е првата општина во државата во која што се воведува овој модел на поддршка на повратниците и другите ранливи категории преку информирање, директни контакти и асистирање на лицата активно да се вклучат во социо – економските процеси во државата. Се надеваме дека примерот на нашата Општина ќе може да се реплицира и во други општини при што повратниците и другите ранливи групи ќе ја добијат соодветната поддршка за поквалитетен живот во матичната земја.“ – потенцираше Градоначалникот на Шуто Оризари, Курто Дудуш. Воедно напомена: „ Изминатите години на 8ми април пуштавме во употреба повеќе завршени улици, минатата година го кренавме Ромското знаме на јарбол во новоизградениот плоштад во општина Шуто Оризари, оваа година го пуштаме во употреба општинскиот ресурсен центар за повратници и лица во ризик, догодина на 8ми април се надеваме дека ќе го ставиме камен темелникот на првиот Ромски Културен Центар во нашата општина и во државата и со тоа ќе ја заокружиме и потребата од зачувување на Ромското културното наследство„

Формирањето и изградбата на Ресурсен центар за повратници се ко – финансирани од Општина Шуто Оризари и Европската Унија, а реализирано од Програмата за развој на Обединетите нации.
———-
Рома Прес 09.04.2025

Фатмир М.Колумна:Критичко размислување за Меѓународниот ден на Ромите – Финансирање на проекти и нивното вистинско влијание..

8 април, Меѓународниот ден на Ромите, има за цел да го привлече вниманието на историјата, културата и правата на оваа маргинализирана заедница. Тоа го одбележува прогонството и дискриминацијата што Ромите ги доживеале и
продолжуваат да ги доживуваат со векови. Но, иако овој ден се користи и како можност да се подигне свеста за грижите на оваа заедница,тој исто така
покренува важни прашања,особено во врска со мноштвото здруженија и организации кои добиваат средства за проекти на Ромите.

Неспорно е дека проектите насочени кон поддршка на Ромите се основни за борба против дискриминацијата,подобрување на пристапот до образование и вработување и зајакнување на културниот идентитет. Сепак, постои зголемена
загриженост за тоа како се користат овие средства и кој всушност има корист од нив. Многу често, откриваме дека значителен дел од финансирањето се влева во административните структури наместо директно да им користи на луѓето за кои е наменето.Постојат бројни здруженија и организации кои се финансираат со големи проекти и грантови за поддршка на ромската заедница. Меѓутоа, во многу случаи,се поставуваат прашања за ефективноста и транспарентноста на овие иницијативи.

Колку од овие организации се всушност посветени на одржливи промени? Колку често средствата се користат за остварување личен интерес или за прикривање на структурните проблеми наместо за решавање на реалните потреби на засегнатите
луѓе?„Грантови и сомнителни структури”
Секоја година,значителни суми се слеваат од фондовите на ЕУ, владините програми и фондациите во „проектите на Ромите“.Но,парите често не стигнуваат до оние на кои им се најпотребни.
Наместо тоа:
– Здруженија и невладини организации кои професионално се специјализирани за финансирање апликации,но имаат мал контакт со реалноста на животот на засегнатите.
– Консултанти и експерти* кои изработуваат високо платени студии без да прават никакви промени на терен.
– Симболична политика*, во која престижните конференции и „кампањите за подигање на свеста“ постигнуваат повеќе од вистинска работа за зајакнување. Проектите за Ромите треба да бидат дизајнирани да бидат реални и ефективни,но се повторува впечатокот дека некои проекти повеќе служат за подобрување на имиџот на организациите или за обезбедување владино финансирање отколку за да се обезбеди конкретна поддршка. Ова води кон тоа реалните грижи и предизвици на ромската заедница да останат во позадина,додека организациите можат да продолжат да се потпираат на владините субвенции.

Критички, ова создава впечаток дека ромските иницијативи често не се раководени од самата заедница,туку за заедницата.Многу од овие организации се заробени во сложени и бирократски структури кои првенствено го обезбедуваат
сопственото постоење наместо да донесат длабоки социополитички промени.„Недостаток на контрола, недостаток на влијание“.Многу проекти пропаѓаат поради *бирократијата* и недостатокот на вклученост на самите ромски заедници. Честопати, не-Ромите* одлучуваат за мерки што не ги разбираат – класичен пример за политиката за прокси.Во исто време,недостигатранспарентност: Кој проверува дали средствата навистина стигнуваат до луѓето?

Важно е да се признае ова прашање и да се заложи за вистинско учество на ромската заедница на сите нивоа на одлучување. Проектите насочени кон
подобрување на животот на Ромите треба да бидат иницирани,насочувани и контролирани од самите Роми, а не од надворешни актери кои профитираат од маките на заедницата.
“Што бараме?”
1. Вистинско учество*: Ромите мора да донесат свои одлуки за проектите – не
само како „засегнати страни“, туку како дизајнери.
2. Транспарентност*: Јавна одговорност во однос на користењето на средствата,
успесите и неуспесите.
3. Долгорочно структурно финансирање* наместо краткорочна проектна логика.
4. Критичка дебата* за „ромската индустрија“: Кој профитира, кој прави промени?
8-ми април не треба да биде само ден на славење и признавање на културната различност на Ромите, туку и можност за испитување на структурите и
организациите кои се сметаат себеси за претставници на заедницата. Кој ги
добива средствата?За што се користи?Дали придобивките навистина имаат корист за заедницата?

За дополнително размислување:
– Колку Роми седат во одборите на „нивните“ организации за финансирање?
– Зошто речиси и да нема независни проценки на перформансите?
– Кој има корист кога сиромаштијата станува „проект“ наместо структурно да се
бори?
Одговорот на овие прашања може да се најде само преку искрено и самокритичко испитување на реалноста на проектите за Роми. Само преку вистинско учество и транспарентност, 8-ми април може да стане вистински ден на промени за оваа
често маргинализирана група.

Автор:Фатмир Мемедов

(Ставовите објавени во рубриката-Колумни се гледиште на авторот,Рома Прес не сноси одговорност за содржината на истите)

Срѓан Амет – О Биџуко..

O Budzuko…

Состојбата на Ромите во Балканот и во Европа е комплексна и со многу предизвици, одразувајќи историски, социјални и економски аспекти. Во контекст на остарувањето на нивните права, интеграцијата, антициганизмот и вклученоста, можат да се истакнат неколку клучни точки:

1. Остарување на правата
Во последните години, Европската унија и бројни држави членки работат на подобрување на правата на Ромите. Програмите заштита на правата на малцинствата, вклучувајќи проекти за Ромите, се јавуваат со цел да се поддржи нивната интеграција и социјална инклузија. Меѓутоа, во многу случаи, императивот за реформа е побавно од очекуваното, а правата на Ромите често остануваат на маргините на политичките агенди.

2. Интеграција
Иако постојат иницијативи за интеграција на Ромите, многу од нив се уште се соочуваат со дискриминација, социјална исклученост и економска нестабилност. Образовната интеграција, особено, е предизвик; многу Роми се исклучени од системот и не добиваат пристап до квалитетно образование, што дополнително ја влошува нивната позиција во општеството.

3. Антициганизам
Антициганизмот продолжува да биде значаен проблем во многу европски земји, но и на Балканот. Стереотипите, предрасудите и дискриминацијата кон Ромите се присутни и во медиумите и во секојдневниот живот. Ова предизвикува растечка напнатост помеѓу Ромите и останатите граѓани, што дополнително ја усложнува ситуацијата на Ромите и ја брише шансата за вистинска интеграција.

4. Вклученост
Вклученоста на Ромите во политичките и социјалните процеси е ограничена. Иако постојат неколку организации и движења кои се залагаат за правата на Ромите, многу од нив се соочуваат со недостаток од ресурси и поддршка. Вклученоста во одлучување и креирање политики е клучна за подобрување на нивната состојба, но во многу случаи, Ромите не се доволно слушнати.

Прогрес или регрес?

Иако има некои напори за подобрување на состојбата на Ромите во Европа и на Балканот, многу опсерватори и истражувања укажуваат на тоа дека, во многу случаи, работите не се подобруваат. Социјалната исклученост, економските пречки и широко распостранетите предрасуди се и натаму значителни пречки. Прогресот во заштитата на правата на Ромите е бавен, а многу од проблемите кои се очекуваше да бидат решени оставаат да бидат актуелни… за жал

Заклучок: Сегашната состојба на Ромите на Балканот и во Европа е комплексна, со значителни предизвици, но и некои напори за подобрување. Обезбедувањето на реален напредок бара посветеност од страна на владите, општествата и самите Роми во напорите за интеграција и подобрување на правата.

Ќе не биде… терај. Bahtalo o Budzuko 8to April sa e Romenge ko sasto Sumnal.

(Ставовите објавени во рубриката-Колумни се гледиште на авторот,Рома Прес не сноси одговорност за содржината на истите)

КОЛУМНА-Елма Д. Каде и со што растат нашите деца..

Болка, страдање, трагедии, чудни судови што меѓу луѓето што од “најгоре”…. за системот зборам најгоре не духовно зошто од таму “најгоре” се поинаку ќе се суди, како треба а не како тука.
Грешете… газете по животите на луѓето… користите ги позициите за свои цели, за лични аспирации… газете по туѓите души… ПУКНЕТЕ…. боли бре луѓе… корне од болка се што се случува.
Никој не се плаши од тоа што треба да дојде… БОГ… во најмала рака од карма еве не верувајте атеисти едни, не верувајте во бога ама во кармата и во надмоќ и енергија… поради интелектот кои демек го имате, зошто не верувате?
Децата ви растат овде… внуците и сите Ваши блиски. Што треба да го учиме нашето дете?
1. Како да се снајде во земјата на најзлобните и користољубивите и да ги научиме како да станат злобни да не умрат предвреме, да не потонат?
2. Или да го воспитам да биде добар човек и да помага а при тоа да умре како ситна мравка незабележан?
Имаш слоеви овде секакви со реални етикети!!!!!

Админстрација….. без соодветна култура….,,за образование не зборам зошто треба време да стигнам до таму. Без еднаков пристап кон сите, без емпатија за постари изнемоштени.. без емпатија за неписмени… бидејќи тој е Фројд во однос на неписмениот, тој е со трет степен— зачудувачки, среќа што не е купена дипломата.

Полицијата…. Колку што знам постои за заштита на граѓаните, а? или работи против граѓаните. Ајде да направиме една анкета колку граѓаните се чувствуваат заштитени од полицијата од криминал… убиства… закани… самохрани мајки или татковци и закони по нивните животи … психички и физички насилства.???!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Работат само по Наредба од претпоставен…. врз основа на Закон.. подзакон или висок Акт….. хахаха. Тогаш мењајте законите полицајците ни се “кукли”… не мислат, не чувствуваат и не делуваат заштитнички.

Новинари….. ако профитирате не ви е битна информацијата по основ на емоции… морал, се е исто. Не ве интересираат стручни лица за одреден случај, евент или било што, инфленсерите им дадовте статус на инжињери, архитекти, психолози,….Не ви е битно да добиете адекватна информација по однос на стручност, но вие битно кој ќе ја каже по основ на физички изглед и бројка на фоловерси ( следачи ). Така Вас ќе ви е поубаво… Што ќе ви се стручнаци , професионалци, магистри и доктори!! Битно е да сме популарни!!!!!!! Стручнаците, професорите почнаа дебати со инфлуенсерите за да се докажат. Па видат,не видат стручнаците ( од немање избор) ќе речат ние не знаеме… Вие како ќе речете Вас ве слушаат нас не. За да не се докрајчат со нерви со живот со авторитет и со рејтинг. Новинари без истражувачки стратегии насочени на популарност и другарство градат новинарски рејтинг.

Судството…. ?????? Ми се плаче… За да се разведеш од паихопат … ќе ти требаат 3 години…. а за да ги заштити децата и самохраната мајката државата не гледа никаква потреба. Мајка овде курва ќе стане… ама децата ќе ги нарани и ќе ги заштити, ако чека судот да донесе одлука за добра алиментација,….камени мост не им бега. Убиства… Русија може вода ни носи… се се решава у две постапки и у две години максимум. Кај што можеш удри Мујо најјако…. нема како да врати… удри 20 години… …ама се измочал у парк, не е битно нема пари нема никого, барем еднаш сила да се покаже.

Влада секоја ама баш секоја…..не е битно која…. Мерете си ги до кага можете, тој е најважно секои 4 години. Ти на мене… јас на тебе секои 4 години…

За крај ЛУЃЕТО НИЕ СИТЕ ЗАЕДНО АМА БАШ СИТЕ ЗАЕДНО И МНОЗИНСТВА И МАЛЦИНСТВА
За ништо не не бива сосе мене заедно….
Ако гласам, незнам за кој, па ќе одам да го поништам ливчето демек мое право било.. глупост
Ако не одам ќе го искористат ливчето… така викаат нели?
Ако гласате тоа го правите зошто планирате некој ваш член да се вработи или да ставите некој повторно Ваш на фотеља за лична сатисфакција?? Добро… нека биде ама зошто тоа да не биде за општ добробид.. зошто да не биде тоа и за синчето на комшијата што не го познаваш а некогаш ќе порасне, зошто да не покажеш дома дека си херој зошто одиш да му помогнеш на комшијата… бидејќи треба ти да си битен а не некој до тебе. Ужас

Заедништво меѓу етникум… нема… но нема од никој не само од мнозинството од сите и од меѓусебно.
Едните се штитат од другите. Демек албанците се штитат меѓу себе, ромите исто така. Абре ни тоа не е така веќе а и да беше нормално ли е?? Едните се бунат зошто давате пари на НЕнашите, “нашите” треба да живеат, другите нека умрат. Ако комшијата не е “твој” ама си израснал цел живот на иста маса, можеш ли да помошта да ја пренасочиш на друг само затоа што е “твој” другиот што не го ни познаваш???? Алоооо… ВЕРСКА ОБРВСКА Е ДА МУ ПОМОГНЕШ НА НАЈБЛИСКИОТ ОКОЛУ ТЕБЕ БЕЗ РАЗЛИКА ШТО Е И ОД КАДЕ Е!! Познати фондации се правдаат за донации на инфлуенсерите…. абре се е однесено. Демократијата колку ни помогна толку не однесе кај не треба.
Се повлекуваш, си ја газиш дипломата под нозе, се плукаш себеси… газиш се што си створил и изградил во твојот животен век…. мислејќи дека имаш статус да кажеш… да посегнеш по правдината и да бидеш гласен со право заради позадината веќе реализирана..Но не, се повлекуваш за да си мирен, за да не ти ја чепкаат интимата и семјството, за да ПРЕЖИВЕЕШ во оваа сурова околина, злобна… сосе мене, зошто ќутам зошто неможам сама зошто не сум храбра. Зошто општеството во рамки на лажна демократија ме затна и право имаат сите други освен науката, правдината, човечноста, интелектот и вистинската суштина на живеење.

Каде растат ВАШИТЕ НАШИТЕ ДЕЦА СИТЕ ЗАЕДНО КАДЕ?????
Последните во објаснувањето сме ние… зошто системот сме ние, најголемите виновници за сите случувања, системот за донесување одлуки сме ние, вие, јас, ти, тој СИТЕ ЗАЕДНО. Брат ти е полицаецот, сестрати е новинар, татко ти е министер а мајкати е во админстрација, баба ти гласа а дедо ти е судија во пензија.
Ужас….. кармата сите не следи а верниците да ги потсетам дека сите се одговорни за секоја постапка и кажан збор.
Ух… каде и со кого растат нашите деца!!!

(Ставовите објавени во рубриката-Колумни се гледиште на авторот,Рома Прес не сноси одговорност за содржината на истите)

Intervju:Jek dive mangava mo suno te ispolninel pes te ovel amen amari romani klasa ko FDU – vakerela m-r Orhan Jaśarevski

Ano avdisutno intervju keraja lafi e rajoja m-r, Orhan Jasarevski, phanle bash i kultura, teatar, ćhib thaj aver.

* Shaj li maj anglal te vakera e drabarutnenge koj tano o Orhan Jasharevski?

– O Orhan Duroskoro Jasharovski tano romano tari dis Kumanovo kova so sineles bah ko 1999 –to bersh te agorisarel ki Bugarija akteri, thaj piri sikavni panda duj bersha te magistririnel rezija pasho teatro thaj filmi.

* ⁠Savi buti ano akava momenti kerela o Jasharevski?

– Ko akava momenti si kotor taro nacionalno ustanova centar bashi kultura “Trajko Prokopiev” ko theatro Kumanovo, ama na sar akteri ili reziseri nego marketing thaj odnosi so javnosta.

* Manus savo peske thaj butenge vakerela o Teatar tano leskoro than djivdipnaske, Soske?

– Sa okola kola so pendzarena man thaj sinelen shajdipe te keren buti mancar dzanena so si mange o theater, na garavava thaj na ladzava te vakerav kaj naj baro miro mangipa si o theatro.
Thaj na sijum samo me isi avera da sar mande.
Savo paradoksi me agoringjum ki Bugarsko chip mo kolega o Dzengizi ki chibanikani chip,I Sanela thaj i Emra ki gadzikani chip, a isi thaj jek nevi romani chaj taro Kocani i Igbala oj dujto bersh tani ko fdu ki khorani chib, ni jek amender…. NA ki ROMANI chib SOSKE???

*⁠Kobor i politika kerela bashi vazdipe o Romano Teatar?

– I Romani politika khanci na kerela na samo pasho theater a em e kulturake. Ka citirinav jek gndipa taro bare manusha:
Koga ko vakti maribaskoro napadingje o London, o Cercili kedinga sa pire bare manushen thaj puclja len, sar te araken love pashi o mariba te shaj te odbraninen i phuv? Jek taro ministerija vakergja, o love tari kultura te prenasocinenpes ko fondi maribaske te shaj odbraninen i phuv. Thaj o Cercili vakerel: A ako keraja adava SO KA BRANINA.

* isi amen informacija aktivno kerena buti thaj ko nvo- sektori, o aktiviteti panlo e kulturaja jali aver?

– I Kultura si uslovi bizo savo o manush nashti te ovel manush.
Akate na mislinava(gndinava) samo ko umetnost a ki kultura dzivdipaskiri. Ako frdaja adava sar na-bitno, ako e sikavnen manushen tretirinaja sar na-bitna, a adava si amende obicaj kaj o sikavne manisha si diline ki smisla-soske te sikljove koga shaj em agjaarte-ko dzandipa ko shtosi, ko vici ki ajgara, shaj te dzivdina, a tu akana dzaja thaj sikljoveja disavi sikavni?
Adava si bilaco generalno ki amari kultura. I ljobomora, naresiba ki empatija thaj keriba gajreti. Adaleske o Romano Kulturno Centar “CIRIKJA” kerela buti samo ki kultura.

* ⁠Premal tute koj kerga maj but bash vazdipe o Teatro maskar ko Roma thaj avera?

– Nijek. Adava i diskutabilno ako pucena man ko amaterija oja isi anava kola so namangava te sponeninav len, soske sa kergje pe dzepenge. So muklje ili acavgje pala ki peste???

* ⁠Soske ko sahno intervju vakerena kaj maj but kergen buti e teatroja Roma(Skopje) avera na angaziringetut ili?

– Oja ko ,,Teatar Roma”kergjum najvishe buti sar Rom romenge,a avrijal tari amari phuv kergjum but ama adavi i mange na e Romenge na e nacijake (zalosno).

* Savo tuke najinteresno momenti ko teatar?

– Celo process si mange interesno ama naj,naj buter kana resaraja ki Premiera.

* ⁠Savo tuke o maj tragicno ili bilaco momenti ko teatar?

– Naj bilaco momenti tano adava so but manusha na kerena razlika taro amaterizam thaj profesionalizam. Man nae man nishto protiv o amaterizam, amaterizam sine taj mora te ovej. Thaj amen da o profesionalcija sijamsine prvo amaterija. Dzi kana ka ikala amare jakja?
Ako pravaja romani drama so sleduinela amenge sprema o ustav e drzavakoro dzanena li kozom rabotma thana ka oven?
Ko theatar nae samo cistaci thaj direktori!
Isi thaj scenska rabotnikija, kostimografija, scenografija,ispicientija, ton majstorija, svetlo majstorija, dramaturgija, producentija, akterija, reziserija thaj mate broinav panda.
.

* Sar paluno puchipe, kana shaj te doďjara tutar disavi premierno teatarsko izvedba?

– Akala divesa pocminaja jekh lil anavkerdo
,,LIL JEKE DELINESKORO” Duj masekonge sastipa planirinaja i premiera thaj ka oven mire misafirija. Koristinava akaja prilika ko agor sa amare Romenge prekal tumaro medium Roma Press te bahtarav sa e Romenge ,,BAHTALO O 8-TO APRIL” sastipe, mangipe thaj so pobut te kjera buti te araka amari chib romani, kultura, tradicija thaj sa o aver.

O Intervju kerga ole o Sevgul A. Ko lavkeribe misafireja m-r Orhan Jaśarevski.
07.04.2025 Roma Press

Niśankergape o 8-to April ki Danska

8-to April, nisankergapes hem ki Danska,prekal Roma Liv save sa panle e historijaja, tradicija, kultura thaj aver. Sar so havlarga amenge o lingarutno e manifestacijako o Admir Ismanovski, o celjo amaro tano so pobuter te ova dikhle maskar ko avera entitetija, te pendaren amen sar manusa, historija, kultura, tradicija thaj aver. O Nastani tano organizirime ko pashipe e organizacijaja Human Libra.


На 6 април, организацијата **Roma LIV ** се одбележуваше Меѓународниот ден на Ромите со настан во Копенхаген, целиот настан беше фокусиран со историјата, културата, традицијата на ромското население.

Настанот се одвиваше со музички и културни карактеристики, каде беа укажани и презентирани корените и историјата на Ромите од Индија, се говореша за долгогодишната дискриминација во Европа и презентирање на самите Роми кои живеат во Данска.

За Рома Прес, претседателот на организацијата
г-дин. Адмир Исмановски, укажа дека целта на денот беше да се зголеми видливоста на ромската култура и да се создаде дијалог и разбирање помеѓу Ромите и другите заедници кои живеат во Данска. Настанот беше организиран во партнерство со организацијата Хуман Либра.

Hazri kerga: Nedmedin A.Sevgul A.-Roma Press

Надир Р. Колумна -УКРАДЕНО ВЛИЈАНИЕ: ГОЛЕМАТА ИНСТИТУЦИОНАЛНА ИЗМАМА

Дали сте забележале нешто чудно во врска со “правдата”?
Дали некогаш сте забележале колку често слушаме за сите прекрасни добротвори кои се обидуваат да ги решат проблемите во светот? Организации на граѓанското општество, невладини организации, активисти – без разлика на модерното име што го користат за себе. Тие си ги кршат задниците, пронаоѓаат решенија, ја мобилизираат јавноста, дури и влијаат во донесувањето на закони! И тогаш… *пуф*… Ништо не се случува – апсолутно ништо не се менува.

Знаеш зошто? Бидејќи целиот проклет систем е лажиран, народе! Не дека овие групи не се трудат доволно силно. Тоа е така поради институциите кои наводно нè штитат активно ги завртуваат работите!

Размислете за тоа – имаме судови кои не ја обезбедуваат правдата, полицајци кои не ги штитат луѓето, и политичари на кои не им е гајле за решавање на граѓанските проблеми. Играта е наместена а ние продолжуваме да се изненадуваме кога губиме!

Вистинската приказна: Дискриминација на Ромите – системски кошмар

Дозволете ми да ви посочам некои ВИСТИНСКИ бројки, народе. Ромите не се соочуваат само со мала дискриминација – тие се скршени од системот создаден да ги држи на дното! Во повеќе европски земји, Ромите се соочуваат со:
-​Стапка на невработеност до 80% во некои региони
-​Стапките на смртност на новороденчињата 4-5 пати повисоки од неромското население
-​Одвоени училишта каде што се ромските деца:
а)​Рутински сместени во часови за “посебни потреби”
б)​Систематски следени во пониско-образовни струи
в)​Често физички одделени од другите ученици

Европскиот суд за човекови права? Тие забележале стотици случаи кои покажуваат систематска дискриминација. Тие укажуваат на:
– Присилна стерилизација во повеќе земји
– Одбиено домување и основни јавни услуги
– Повторено полициско насилство со нула одговорност

Резултатите од пребарувањето на интернет на Европскиот центар за правата на Ромите откриваат 552 точки поврзани со темата “Насилство врз Ромите”, 220 случаи поврзани со темата “Полициска злоупотреба”, 132 случаи поврзани со “Пристап до правда” и многу други области поврзани со основните човекови права и слободи. Резултатите се првенствено извештаи, поднесоци и статии од весникот за правата на Ромите, кој опфаќа период од 1996 до 2017 година. Овие материјали документираат и се однесуваат на различни форми на насилство, дискриминација и кршење на човековите права врз ромските заедници низ Европа. Секако, во секојдневниот живот има безброј непријавени или недокажани прекршоци и злоупотреби.

Во 2007 година, Европскиот центар за правата на Ромите документира како ромските деца биле систематски следени во училиштата за деца со ментални недостатоци. Една студија покажала дека ромските деца имаат 27 пати поголема веројатност да бидат сместени во овие одделенија на “специјални училишта” во споредба со неромските деца!

Унгарија? Уште полошо. Повеќе студии покажале дека ромските семејства имаат:
– 50 пати поголеми шанси да бидат сиромашни
– Соочуваат со насилни злосторства од омраза со минимална полициска реакција
– Редовно им се одбиваат работни места, домување и основни услуги

Шпанија, Романија, Бугарија – изберете земја, приказната е иста. Институционалниот расизам е толку впечен во системот што е како одвратна слоеви на торта на дискриминација!

Архитектурата на нечовечност
Овие институции не само што не успеваат да дејствуваат, тие изградиле елаборирана тврдина за да се осигураат дека НИШТО не се менува. Ова не е некомпетентност, народе. Ова е НАМЕРНО.

Законите имаат бирократски дупки – оние практични мали двосмислености во ситниот печат кои им дозволуваат на корумпираните бирократи да се извлечат од било каква одговорност. “Дали тоа хемиско загадување беше “значително”? Па, ајде да ги поминеме следните пет години дебатирајќи за значењето на “значајно” додека на вашите деца им растат дополнителни прсти на нозете или рацете!”

Потоа има селективно спроведување – кога се чини дека законот важи само за одредени луѓе. Смешно како функционира тоа! Ако сте сиромашни или малцинство, секоја запирка во книгата со правила се однесува на вас. Но ако сте поврзани? Ако имате пари? Па, одеднаш правилата стануваат многу флексибилни.

И не заборавите на тие правни пречки – стратешките тужби создадени не за победа, туку за банкрот на секој кој ќе го оспори тоа статус кво. “Ох, вие ја изложивте нашата корупција? Еве една тужба која ќе ве чини сè што поседувате! Забавувајте се плаќајќи му на својот адвокат во следната деценија!”

Сетете се на проектот за реформа на полицијата со камери и одбори на граѓаните? Оној кој почна да ја разоткрива целата бруталност. Погодете што се случи со исвиркувачите? Тие беа ТАРГЕТИРАНИ! Точно – самиот систем создаден да ги фати лошите полицајци заврши казнувајќи ги добрите! Тоа е како да одиш на лекар на преглед и да те удрат во лицето!

Судски ѕид: Кога законот е само уште една измама
Знаете која е најголемата шега од сите? Судовите! Тоа е поентата, народе – местото каде што треба да одиме за правда е местото ДИЗАЈНИРАНО да ја негира истата!

Во корумпиран систем, судовите не се решение – тие се внимателно конструирани за да бидат дел од проблемот. Тоа е како да се жалиш за мафијата на сметководителот на мафијата!

Замислете го ова: Ромско семејство е претепано до пеколот од страна на полицајците. Тие одат на суд, верувајќи во “правдата” – таа магична самовилска прашина која ја попрскваме во нашите учебници по граѓанство. Но наместо да ја најдат правдата, тие удриле во ѕид од тишина, опструкција и прикривање. Судовите ги штитат сторителите! И ние сме ИЗНЕНАДЕНИ!

Сето тоа е лажирано – назначувањето на судиите, распределбата на буџетот, законодавната манипулација. Целиот судски систем е само уште една тула во ѕидот која ги штити моќните од постојано соочување со последиците.

Големата кампања за валкање на граѓанското општество

Кога институциите не успеваат, знаете ли што прават? Тие ги обвинуваат луѓето кои се обидуваат да ги поправат! Тоа е како да си ја запалиш куќата и потоа да ја тужиш противпожарната служба за мокрење на тепихот!

Тие ја имаат целата оваа приказна за “петтата колона” сведена на наука. Некоја група која ја разоткрива корупцијата? “Странски агенти!” Некоја организација која се бори за човекови права? “Предавници!” Некој активист кој зборува вистината на власта? “Непријател на државата!”

Тоа е најстариот трик во книгата – кога не можеш да ја нападнеш пораката, нападни го гласникот. Свртете го јавното мислење против луѓето кои се обидуваат да и помогне на јавноста! А страшниот дел? Функционира! Луѓето паѓаат на оваа манипулација секој пат!

Играта за крадење на кредити

Владите сакаат да земаат заслуги за успесите на граѓанското општество кога им одговара. Тие се однесуваат како да се оние кои ги смислиле сите овие брилијантни идеи!

Замислете ова: Група на граѓанското општество троши години за развивање на образовна програма која всушност функционира. Тие го имплементираат, докажуваат дека функционира и сите се среќни. Што се случува тогаш? Владата влегува, го става своето лого на него, ги турка креаторите настрана, и се поклонува! “Погледнете ја нашата неверојатна програма! Зар не сме прекрасни?”

Тоа е како некој да ти го краде автомобилот и потоа да очекува да аплаудирате кога ќе го одвезат соседот!

Раздели и владеј: Ултимативната моќна игра

Но чекајте, станува уште повеќе извртено! Корумпираните институции не само што го игнорираат граѓанското општество – тие манипулираат со него. Тие создаваат свои лажни групи на граѓанското општество – ГОНГО, како што ги нарекуваат. Владино организирани невладини организации. Сега ИМА оксиморон за вас!

Овие лажни групи се како оние евтини фалсификувани производи кои изгледаат легално додека не ги вклучите и ти експлодираат во лицето. Тие постојат за да ја создадат илузијата на граѓански ангажман, додека всушност ги заглушуваат автентичните гласови.

Замислете дека го дадовте своето срце и труд во анти-корупциска група, само за да откриете дека вашиот колега е всушност владина марионетка испратена да ве саботира одвнатре. Зборува за умствено зафркавање!

Борба против големата измама

Па, што правиме со овој океан од сра*е во кој се давиме? Па, еве ја вистината која тие не сакаат да ја слушнете: Институциите се спротивставуваат на промените сè додека немаат избор.

Долгорочниот активизам под висок притисок функционира! Сетете се на многу корумпирани судии, полицајци, бирократи и политичари. Новинарите и активистите продолжија да притискаат. ДЕСЕТ ГОДИНИ тие притискаа! Тие не се откажаа, не се повлекоа, и на крајот, тој крлеж на општеството заврши зад решетките каде што припаѓаше или пак побегна од државата и правдата!

Понекогаш, треба да донесете меѓународна поддршка. Кога домашниот притисок не е доволен, меѓународните судови и телата за човекови права можат да принудат промени. Тоа е како кога насилникот од соседството нема да престане додека не се појави нечиј поголем брат!

А ако се друго не успее? Ако институциите не сакаат да усвојат реформи, граѓанското општество мора да ја поврати својата моќ. Создавање на алтернативни системи. Изградба на механизми за правда во заедницата. Покажете им на овие корумпирани институции дека се менливи.

Последна линија

Време е да ја прекинеме илузијата: Корумпираниот систем НИКОГАШ доброволно нема да се промени. Мора да биде присилен. Тоа не е песимизам, народе, тоа е реалноста. Не се работи само за неуспех на проектите. Станува збор за систем ДИЗАЈНИРАН да се осигура дека проектите за доброто на граѓаните ќе пропаднат. Станува збор за силите кои активно работат за да ја зачуваат својата моќ на сметка на сите други.

Следниот пат кога некој политичар ќе ви каже дека “работи на реформи”, запомнете го ова: Тие не се решението, тие се проблемот. И додека не сфатиме дека играта е лажирана, ние ќе продолжиме да играме и да губиме. Борбата продолжува, народе. И нема да биде убаво. Но која е алтернативата? Дозволувајќи им на овие корумпирани копилиња да победат? Не мислам така!

(Ставовите објавени во рубриката-Колумни се гледиште на авторот,Рома Прес не сноси одговорност за содржината на истите)

Надир Р. Колумна-Лажни вести за забава и профит: Како да мислите што тие сакаат да мислите

Мојата генерација го нарекуваше империјализам. Сега, некои го нарекуваат нео-империјализам! Како и да е, можете да го именувате како сакате. Но сигурно, не се работи само за собирање на земји како да се Покемон карти. Без разлика дали станува збор за американската “услуга за испорака на слобода”,руската програма за набљудување на соседството или кинеската “иницијатива за проширување на пријателската заедница”, вистинската уметност е да вe натера да верувате дека цело време тоа е ваша идеја!

Вашиот мозок, тој прекрасен орган на кој сте толку горди – е всушност само удобен шкаф за складирање на мислењата на другите луѓе. Честитам! Целиот живот собираш ментално ѓубре. Тоа не се ваши мисли; Тие се гардероба од втора рака на вашиот омилен водител на вести, сега со дополнителна психолошка манипулација. Тоа не е баш лажење; Повеќе е како вистина со стратешки пропусти и цреша на врвот!

Зборувајќи за тоа, се сеќавате ли на психопи? Таа старомодна мала воена стратегија која постои откако некој прв пат рекол: “Еј, што ако само ги убедиме дека губат?” Па, се преобрази! Сега со 100% повеќе ПР зборови и управување со перцепцијата преку врвна технологија на… кажувајќи работи постојано.

“Но мојата борба!” Вие плачете, држејќи се за своите бисери. Да, сите ние имаме свои лични приказни. Мајка ми ми рече: “Не, не, не, не биди пријател со сите”. Што значи тоа? Којзнае! Но звучи длабоко, така што климнете мудро.

Медиумскиот пејзаж е просто прекрасен. Шест корпорации – во сопственост на две инвестициони фирми – контролираат 90% од она што мислите дека е ваше мислење. Во Русија, тоа се државни вести, каде што сè е во ред и супер, а Советскиот Сојуз во основа беше летен камп. Кина го има Големиот огнен ѕид – бидејќи ништо не кажува “ние им веруваме на нашите граѓани” како дигиталното чување на деца. Во меѓувреме, Американците веруваат дека живеат во кампањата Повик на Должноста, борејќи се за “демократија” – систем кој го фалат без всушност да го имаат.

Се сеќавате на операцијата Подбивна птица? Тој симпатичен мал проект на ЦИА што се инфилтрираше во медиумите? Сеуште е силна! Само не размислувај премногу за тоа. Кина им кажува на своите граѓани дека Западот е на еден “Старбакс” чекор далеку од целосен колапс. Русија ја препишува историјата побрзо од Џорџ Орвел. И ако не се согласувате, честитам! Сега сте “западен агент”. Еве ја твојата бесплатна ЦИА кригла.

Кога се случуваат спонтани протести, тоа е како геополитичка игра на топол компир. “Вистинско е!” “Не, тоа е западна интелигенција!” “Не, тоа е вистинско, но сега е корумпирано!” Грузија, Украина, Арапската пролет – сите најголеми хитови на “демократијите во почеток” на кои очигледно им требаат американски бомби на слободата.

Русија и Кина, за да не бидат надминати во параноичната Олимпијада, ги надминаа своите граѓани. Некаков протест? Операција на ЦИА. Лош ден за косата? Операција на ЦИА. Те боли прстот? Дефинитивно, ЦИА. Иран зема белешки и сите се загрижени за тоа што ќе се случи по Путин, бидејќи ништо не укажува на “стабилна транзиција на власта” како стравот од протести поддржани од Западот.

Сите големи сили се во суштина дневни центри за возрасни, каде што негувателите користат различни приказни за време на спиење. Интернетот е нивниот најлош кошмар бидејќи -опа! – луѓето може да разговараат едни со други без надзор.

Сакате да се ослободите? Само запрашајте се: Кој има корист? Ако нешто те налути или уплаши, тоа веројатно е манипулација. Вистинските настани се движат со глацијално темпо. Кога некој извикува, “ДЕЈСТВУВАЈ СЕГА ИЛИ МИЛИОНИ ЌЕ УМРАТ!” – тоа е геополитички еквивалент на продавачот на половни автомобили “ОВОЈ ПОПУСТ ВАЖИ САМО ДЕНЕС!”.

Украинската приказна не остава простор за дипломатски решенија, што е чудно бидејќи Турција постојано ги предлага. Решенијата постојат, но тие се како зеленчук на детска забава – никој не сака да ги признае.

Пропагандата ги има своите најголеми хитови, фрази кои никогаш нема да ги слушнете на истиот начин повторно:

• “Безбедно и ефикасно”: Бидејќи “може да работи, може да ви даде трето око” не продава таблети.

• “Авторитарна закана”: Користена непосредно пред фрлање на многу демократски бомби.

• “Науката е решена”: Науката никогаш не е решена, но вашето прашање дефинитивно треба да биде.

• “99% од научниците се согласуваат”: 60% од времето, тоа работи секој пат.

Зошто Западот се грижи толку многу за Украина, а не за Палестина или Јемен? Ако ја штитите демократијата, зошто вашиот најдобар пријател е монархија? Ова се прашањата кои прават да не сте поканети на вечерните забави.

Што се однесува до кинеските и руските граѓани – тие не можат ни да ја прочитаат оваа статија! САД можеби е негативецот во нивната приказна, но нивните влади го користат тој факт како лист за дозвола да прават што сакаат.

Се сеќавате кога палестинските демонстранти беа “мирни” се додека одеднаш не станаа “бунтовници”? Или кога Едвард Сноуден кој од “исвиркувач” стана “предавник” побрзо од промена на костумот во шоу на Бродвеј?

Американците дури немаат демократија – тие само го користат зборот “демократија” како омилен збор. Тоа значи што и да им треба да значи денес!

Многу од нас имаат роднини залепени за Sky News, CNN, Fox News или BBC по цел ден. Ако можеме само да ги исклучиме, на следните избори би можеле да вклучат вистинско размислување.

Еве една радикална мисла: Воопшто не треба да консумирате вести. Или ја разбирате историјата и политиката или не. Гледањето на исечоци од вести е како читање рецензии на книги наместо книги и потоа расправање со авторот. Само кажи “Не знам” – ослободувачко е!

Дали добиваш информации, брате? Сосема е во ред да се гледа нешто глупаво. Само знајте дека додека се одмарате на каучот дома, пропагандата ви фрла домашна забава во мозокот, а вие плаќате за пијалоците.

Финална поента: Демократијата е мртва, да живее илузијата!
Некогаш демократијата претставуваше нешто – транспарентност, одговорност и јасна идеја дека луѓето имаат право на глас. Но тоа било пред популистите да ја преземат власта, пред десничарските демагози да сфатат дека можат да ги заменат принципите за моќ и да ја наречат “волјата на народот”. И сега, со Трамп 2.0 назад на возачкото седиште, демократијата не е само во опаѓање, туку и целосна распродажба, продадена на највисокиот понудувач.

Заборавете на дипломатијата – договорите се новата доктрина. Заборавите на институциите – лојалноста е единствената квалификација. Она што порано беше систем на проверки и рамнотежи сега е заменето со слободен пазар на корупција, каде што бесот е валута, а манипулацијата е бизнис модел. Избори? Само уште една маркетинг кампања. Слобода на печатот? Само ако насловите се ласкави.

Ова не е демократија – тоа е реално шоу каде што сценариото е импровизирано, публиката е осветлена и единственото правило е дека моќта секогаш победува. Не обрнувајте внимание на човекот зад завесата – тој е премногу зафатен со склучување зделки.

Автор:Надир Реџепи

(Ставовите објавени во рубриката-Колумни се гледиште на авторот,Рома Прес не сноси одговорност за содржината на истите)

- Reklam -

KOLUMNE