“Сè уште сме на врвот на европските економии, политичките институции и социјалниот и технолошкиот развој. Ромите во северниот и западниот дел на Европа живеат малку подобри од оние на исток, но ова не е резултат на напорите на земјите од таа земја да живеат подобро, туку резултат на многу посилна економија, пазар и владеењето на правото во кое расизмот има поинаков ефект. Ромите во понапредните економии се маргинализирани во споредба со мнозинското население во овие земји, но во споредба со ромското население во Источна Европа, тие имаат подобра економска позиција. На крајот на краиштата, ова е причината зошто Ромите од источноевропските земји се принудени да одат во западноевропски земји. Тие знаат дека постои расизам и каде одат, но знаат дека шансите се дека нивното дело ќе донесе подобар живот за живот “, вели Јовановиќ.
* Без оглед на фактот што броевите честопати се манипулираат, дали сме блиску до одредување на бројот на жртви Роми во геноцид, а ако не, што треба да направат секоја земја поединечно за да се утврди вистината за Ромите?
Можеме да видиме што направи Германија за вистината и да преземе одговорност за систематско истребување на Евреите. Тие направија многу напор да воспостават колективна меморија и одговорност преку означување места и настани, училишни и универзитетски програми на предавања, споменици и музеи. Иако сé уште има омраза кон Ромите во Германија, сеќавањето на обидите за колективно истребување на Ромите било направено повеќе отколку во било која земја во Европа. Што се однесува до нашата област, на пример, во Јасеновац, Хрватска се одбележува, комеморациите се одржуваат секоја година на жртвите на Ромите, на кои присуствуваат медиумите и високи претставници на владата. Ова не би било можно без големи напори на член на ромскиот парламент на Вељко Кајтазија и помош на властите. Значи, постои пример за тоа што може да се направи ако има политичка волја и намери за здраво општество да се развие во смисла на меморија и одговорност.
* Во претходниот Европски парламент имаше само двајца претставници на Ромите. Дали очекувате повеќе во овој свиток и што е тоа што е повеќе Роми да бидат во ЕП?
Имаше четири, по еден од Шведска, Германија, Романија и Унгарија. Засега е неизвесно колку Роми ќе бидат во Европскиот парламент. Она што е важно е да се зајакне ромското гласачко тело, подобро да се организираат луѓе, да се информираат за тоа кои се кандидати и политичари кои се посветени на подобрување на состојбата на Ромите и кои работат на тоа и искрено веруваат во нивната доверба. И да спречиме манипулација од нашите гласови. Се разбира, важно е дека има толку многу Роми како избрани претставници, но кога Ромите се посериозно организирани, кандидатите имаат поголема одговорност за своите ветувања.
Ова не е важно само за Ромите. Зајакнувањето на учеството на граѓаните и гласачите е важно за демократскиот развој на државата, а особено за најранливите, што е најпотребно од државата. Луѓето низ светот се помалку и помалку доверливи во институциите, тие се уште имаат контрола над корпорациите, големиот бизнис и странските интереси. Ако сакаме да ја вратиме довербата на граѓаните во политичкиот систем, треба да ја зајакнеме нивната улога и одговор.
Hazri kerga: Roma Press -Pobuter kuven ko teluno linko thaj drabaran www. novimagazin.rs
