Промовирани книги на Хедина Тахировиќ-Сижешиќ: Истражување на минатото во интерес на иднината
Промоцијата на книгите на авторот Хедина Тахировиќ-Сижериќ, една на босански, а другата на англиски јазик, беше промовирана синоќа во Уметничката галерија на БиХ во Сараево.

Ова се книги Јазик и литература на Ромите во рамките на преводот во Западен Балкан: Поезија во само-превод и ромски јазик – Посебен осврт на јазикот и културата на Ромите.

Промотори беа Далибор Таниќ, уредник на ромскиот веб портал Удар, Амира Садиковиќ, преведувач, универзитетски учител (теорија на превод) и Ферида Дураковиќ, поет.

Авторката Хедина Тахировиќ-Сижериќ рече дека книгите заземаат посебно место во нејзиниот живот.

– Тие претставуваат остварување на мојата животна цел. Мојата животна цел беше да се покажам пред се ’што можам. Овие книги се мојот идентитет, идентитетот на моите колеги кои преку својот литературен израз го покажуваат и идентитетот на нивниот дијалект што му припаѓа на ромскиот јазик – потенцираше Тахировиќ-Сижериќ

Erati ikergapes promocija e neve lilenge ikhavde tar penđarutno avtori Romane pustukonge i rajni Hedina Tahirovik-Sizerik.

I pustik legarelapes thar hramome gilha ani Romani čhib aso olako promoviribe lena than sar promotori Dalibor Tanik redaktori ano portali udar, Almira Sadikovik thaj Ferida Durakovik poeti.

Avtori Hedina, anglal savore vakerga baš olako đjivdipnasko suno savo lingarela phanle e romane hramobaja thaj ano akala lila tano moro sa tar identiteto thaj o sasoutno ikheripe phanle amare Romane čhibjaja.

Hazri kerga: Neđmedin A- Roma Press lendo Udar.net

Припадниците на ромската националност честопати се третираат во светот како граѓани од втора класа. Не е тајна дека нема да добиете можност за работа, или колку и да ја добиете, постои можност да се чувствувате дискриминирани и дека имате подобри шанси да бидете отпуштени само затоа што сте Роми.

Како што јавува Romea.cz,постои во Лондон организација позната по своите анти-ромски ставови, која го носи името „Народна партија Наша Словачка – Маријана Котлеба“ (ĽSNS), словачки пратеник, Милан Урик и словачки државјани кои живеат во Лондон Имено, споменатиот словачки пратеник во континуитет негира дека холокаустот против Ромите некогаш се случил и активно соработува со неонацистичките групи во Словачка.

Откако дознаа дека членовите на оваа партија ќе одржат состанок во еден од локалните барови во Лондон, кон средината на ноември, членовите на антифашистичката платформа „Обединети против фашизмот“ (УАФ), Ромите од Словачка кои живеат во Велика Британија,и студентите решија да ги спречат демонстрациите. во кои на крајот успеаја.

Пол Силет од УАФ (Обединети против фашизмот) за весникот „Морнинг стар“ изјави дека „повеќе од 60 антифашисти се спротивставија на одржувањето на оваа“ средба. Голем дел од демонстрантите беа словачки Роми кои живеат во Велика Британија.

За потсетување, првиот масовен протест на Ромите против словачките нацисти во Велика Британија го организираше Даниела Абрахам, 39-годишна Романка од Словачка, која сега живее во Лондон.

Penđardoj tano baš e Roma save đjivdine ano Sumnal te dikhoven sar dujta ano rig e manušibnaske sar dujto klasa. Nanaj ni garavdikane so von i phare resarena đji ano disave bukarne thana numa te mangeja da te dorese tegani arakejatut diskriminirime pal odova sostar te resarga đji o bukarnipe te halile so san Rom tadani isi šajipe hem sigo te mukentut tar buti.

Sar so vakerla o Romea.cz anglal disavo vakti kamlapes te kerelpes baro khedipe baš vakeripe o na čhalipe e Romenho ano london numa sigo halile baš jek asavko diso so ka kerelpes taj tadani tavdinge savore te oven mujal akaja kupa te šhaj te na ikergovel o kehdimos.

Pašakerde mujal fasizmo baš i patrin Morning star vakerge ppbuter tar 60 fašistoja sas munal akava ikherimos, aso o maj baronootor tar demostrantoja sar slovakijake roma save đjivdinen ano London.

Hazri kerga: Erdan M.Roma Press-romea.cz

Повеќе од половина од ромки жени стануваат мајки пред 18-годишна возраст, додека една третина го имаат првото дете на возраст меѓу 14 и 16 години. Податоците покажуваат дека раниот или присилниот брак или вонбрачните работи ги спречуваат девојчињата да продолжат со образованието, односно спречувањето на раните и присилните односи делува како заштитен фактор кога станува збор за едукација на девојчиња Ромки “, соопшти Ромскиот центар за жени и деца.

Испитаниците кои рекле дека ги присилиле своите родители во брак биле малолетни лица кога го родиле своето прво дете, во 78,6 проценти од случаите, наспроти 40,6 проценти кои се ожениле по волја и го родиле своето прво дете пред да наполнат 18 години. година.

Дури 97,3% од испитаниците кои биле на возраст кога го родиле своето прво дете, ги следиле сите нивни бремености кај гинеколог. Од 58,4 проценти кои биле малолетни лица кога го родиле своето прво дете, 27,3 проценти имале некои од нивните бремености кај гинеколог.

„Ова покажува дека малолетничките бремености се поврзани со ризични здравствени однесувања кои можат да го загрозат здравјето на детето и мајката. Последиците од присилната и малолетничката заедница врз девојчињата и жените се многубројни и вклучуваат напуштање на училиште, пониско ниво на образование, здравствени ризици поврзани со рана сексуална активност и малолетнички бремености, сиромаштија “, велат од Центарот.

I ponodorig na hulela o čhane tar prandipe ano tikore berša maškar o Romane đuvla ani Srbija.

Akanutno sikavipe sikavela thaj i ponodorig ikheripnaja o uče rezultatoja tar odova so prandinenapes e Romane čhajorija anglal pheribe e 18 berša, aso isi jek tikoro procentoja saven ovelalen thaj binande čhavore anglal von te pheren 16-17 bers.

I kerdi anketa tar Birađjaki organizacija Romano centrumi e đjuvlako vakerna so but čhajorija isi so kerna akava piro pal mangin pumare jerinenge numa isi thaj but olendar so kerena korkoro pesestar, numa akava na šukar trendo savo ačhola i ponodorig maškar i Romani populacina anela na šukar resaripe ano rezultayoja tar agorkerde šukar edukacinaki śkola e Romane đjuvlengo, sostar von kana kuvena tikore ano prandipe tadani mukhena tar o đajbe ano siklojbaskere thaj edukacinalere sikhlovne, vakerlapes ano akava rodlaripe.

Pobuter drabaren ano romano portali udar.net.
Neđmedin A-Roma Press

Во Литванија, турнејата низ ромските заедници е дел од главната туристичка атракција. Околу 2.000 Роми живеат во литванскиот главен град Вилнус, а туристите кои се „привилегирани“ да ги сметаат за голема туристичка атракција ги третираат како „животни на сафари“, додека од друга страна, туристичките водичи нудат „екстремни турнеи“ „Од нивните села во Литванија. Според британскиот Express.co.uk, туристичките водичи ги претставуваат ромските туристи како атракција и ги носат на гледање, додека ги етикетираат како легло на проституција и зависници од дрога и го претставуваат својот дел од градот како „грешен“.

Компанијата, позната како Духови, исто така ги нарекува ваквите посети „екстремен предизвик“.

Ромскиот пејач и активист Квик за „Политико.еј“ изјави: „Не разбирам како некој може да стори такво нешто и да ги натера луѓето да не гледаат во нас“.

Членовите на ромското население не ги прифаќаат овие туристички посети и се жалат дека се срамат од тоа. Една жена која живее во ромскиот град Киртимаи исто така остро ги критикуваше овие туристички патувања. Таа рече: „Секако дека се чувствувам непријатно и се срамам кога луѓето доаѓаат да нè гледаат на овој начин, така што ова не е зоолошка градина“.

ROMA PRESS – LENDO TAR UDAR.NET

Најмалку шест лица се убиени во пукотница во болница во чешкиот град Острава, јавуваат медиумите. Нападот се случил утринава во 7 часот.
Полицијата ја евакуирала болницата и го бара напаѓачот, кој е во бегство. На местото на нападот се наоѓаат припадници на специјалната полиција. Полицијата претходно јави дека четири лица се убиени, а двајца тешко се ранети, но во меѓувреме бројот на загинати се зголеми.

Полицијата прави се што е потребно за да ја реши ситуацијата, изјави чешкиот министер за внатрешни работи Јан Хамачек за чешката јавна телевизија. Чешките медиуми наведуваат дека пукањето се случило во една од амбулантите на болницата во Острава, град на североистокот од земјата.

Maj hari šov manuša mule ano jagalo pajraripe savo resarga ano hospitalu čehijaki diz ani Ostrava. Aso i jekto informacina sas štar manusa mule numa pali odova o numero barilo.

Policijake bukarne sigo evakuiringe o Hospitali thaj kerna rodipe pali o manuš savo puterga o jagalipe. Ano jek arakhipe e hospitaleske kerna specijalnikani policijaki jekin, vi i policija dela pestar sa ano sigo vakti akale čipotake te arakelpes i solucija thaj e manuše te šhaj te đjanelpes o sebepi e jagale phalaribnasko.

Hazri kerga: Roma Press

Орхан Галјуш: Среќен сум што видов дека луѓето го почитуваат мојот мајчин јазик
Разговаравме со Орхан Галјуш за време на престојот во Загреб, каде учествуваше на Меѓународниот симпозиум на Ромите и на десеттата, годишнина од 5 ноември, Светскиот ден на Ромите.
Орхан Галјуш, новинар роден во Косово, кој живее и работи во Холандија од 1990 година, е чест и радосен виден гостин во Хрватска. Тој со задоволство одговори на поканата на Унијата на Ромите во Република Хрватска „КАЛИ САРА“ да учествува во одбележувањето на значајни празници на Ромите, Меѓународниот ден на сеќавање на жртвите на Ромите од геноцид во Втората светска војна / Самударипен и на Светскиот ден на Ромите, во кој учествува на Меѓународниот симпозиум за ромски јазик.Орхан Галуш укажува бев во Загреб на Меѓународниот симпозиум за ромски јазик пред 10 години кога сето тоа започна. Разговаравме за поставување на темелите за институционализација на ромскиот јазик и направивме значајна Декларација што содржеше упатства за понатамошна работа за стандардизација и позиционирање на ромскиот јазик ширум светот, гордо го истакнува Орхан и многу емотивно додава дека за Ромите јазикот е нивна татковина.

Orhan Galuš lela than ani akharin tar Kali Sara te lel than ano 10 beršengoro nišanekripe simpozium tar 10 berša, ano Sumnaleskoro dive e Romengo.
Orhan Galuš žurnalisti bijamo ano Kosovo savo bešela thaj kerla buti ani Holandija.
Baš o intervju e portaleske Phraliphen vakerga poro hošipe tar odova so anglal but berša čivgepes o temelija ani Hrvatska te nišankerelpes thaj sajdinelpes i Romani čhib thaj sakana kana tano akhardo bare hošibnaja avela ano asavke kedina, vakerla Orhan G.

Pobuter drabaren ano teluno linko

Hazri kerga:Neđmedin A.- Roma Press https://phralipen.hr/2019/12/09/orhan-galjus-sretan-sam-kad-vidim-da-ljudi-postuju-moj-materinji-jezik/