Роден е во 1920 година во Владивосток. Бринер, кој потекнувал од Русија, имал германски, швајцарски и руски корени, но чувствувал силна лична поврзаност со Ромите. Тој самиот си го даде правото да ја преименува својата биографија и истакна дека неговата мајка е ромка која починала при раѓање, што честопати било предмет на новинарски прашања кои сакале да дознаат дали Бриннер ја кажува вистината кога укажува на неговото потекло. Во текот на 1930-тите, неговото семејство се преселило во Франција. Тој го напушти училиштето, сакајќи да стане музичар, да си игра едни со други и да пее со руските Роми во Париските клубови. Во 1940 година емигрирал во Њујорк, каде што започна неговата светска кариера. Поради својот специфичен изглед, избричена глава што стана нејзина заштитена трговска марка, Јул Бринер е една од најпрепознатливите икони на 20 век. Неговата посебност придонесе и кон необични улоги, од кои повеќето беа прикажани со портрет на кралот Мункута од Сиам во музичкиот крал и јас, за што доби две награди – наградата Тони и Оскарот за најдобар актер. Подоцна во животот, Биннер беше активно вклучен во ромското движење, а за неговата вклученост во поддршката за бегалци, тој беше висок консултант на Високиот комесар на ОН. Учествувал на Првиот светски конгрес во Рим во Лондон во 1971 година и на Вториот конгрес во Женева во 1978 година како почесен претседател на Меѓународната ромска заедница (ИРУ).

Bijando thano ko 1920 berš ko Vladivistok. Briner, savo avela thar Rusija, sinele Germanijako, Švajcarijako thaj Rusijako avibe, numa ole sine ki peste baro iloskoro phanlipe e Romensar.

Ov korkoro peske denga hakajipe te irankerel piri biografija thaj vakerga so oleskkri daj  muli ko oleskkro bijandipe  thaj sine Romani đuvli, akava pučipe sakana sine dopučlo ole thar rig e žurnalistoja save kamena sas te đjanen o čhačjipe  thar o Briner vakerelali has bašh peste thaj oleskiri  bijnadipaski historija.

Ko tavdipe thar 1930 –to, oleskoro jeri  nakhle te đjivdinen ki Francija. Pali odova vov  mukhela i siklana , mangipnate te ovel muzičari,  te khelel jek jekhensar  thaj te gilavel e Rusijake Romensar ko Pariska kluboja.

Ko 1940 berš  emigririnela ko Nujork, saveja thaj tavdela oleskiri bari Sumnaleskkri kariera.

Bašh poro specifikano šereskoro  dikhipe, muravdo šero resarga ko oleskoro  arakhipnaskoro penđaripe adava ovela oleske sar kinobikinibaskiri marka,  Jul  Briner thano jekh thar majpenđarutne  ikone ko 20 veko.

Oleske na sar sakone manušeske,  anga oleske  but nasakodiveskere dikhle lejbe than ko filmoja,  oleskere kotora sas sikavutne telal portretija  e thagareske  Minkuta thar  Siam ko anavkeripe i ,,muzikano thagar thaj me“,  bašh odova tadani resarga ko maj bare duj pursakoja, jekh sas bašh ,,Toni“ thaj  ,,Oskari bašh majšukar akteri“.

Pali odova  Briner sas but aktivnikane ko politikani umal bašh Romano  pučjipe, aso oleskoro lejbe than  tadana anavkerena ole sar muj  bašh o našle manuša ko Unime Nacie sar  učho konsultanto.

Jul Briner lela than  ko Jekto sumnaleskoro kongresi  ko Rim ko London  aso ko 1971 berš thaj ko dujto kongresi khi Ženeva, thaj ko 1978 berš vov resarela sar sajdimalo presidenti thar Maškarđianeskiri  Romani  khedin (IRU )

Hazri kerga:Erdjan M.-Roma Press

“Сè уште сме на врвот на европските економии, политичките институции и социјалниот и технолошкиот развој. Ромите во северниот и западниот дел на Европа живеат малку подобри од оние на исток, но ова не е резултат на напорите на земјите од таа земја да живеат подобро, туку резултат на многу посилна економија, пазар и владеењето на правото во кое расизмот има поинаков ефект. Ромите во понапредните економии се маргинализирани во споредба со мнозинското население во овие земји, но во споредба со ромското население во Источна Европа, тие имаат подобра економска позиција. На крајот на краиштата, ова е причината зошто Ромите од источноевропските земји се принудени да одат во западноевропски земји. Тие знаат дека постои расизам и каде одат, но знаат дека шансите се дека нивното дело ќе донесе подобар живот за живот “, вели Јовановиќ.

* Без оглед на фактот што броевите честопати се манипулираат, дали сме блиску до одредување на бројот на жртви Роми во геноцид, а ако не, што треба да направат секоја земја поединечно за да се утврди вистината за Ромите?

Можеме да видиме што направи Германија за вистината и да преземе одговорност за систематско истребување на Евреите. Тие направија многу напор да воспостават колективна меморија и одговорност преку означување места и настани, училишни и универзитетски програми на предавања, споменици и музеи. Иако сé уште има омраза кон Ромите во Германија, сеќавањето на обидите за колективно истребување на Ромите било направено повеќе отколку во било која земја во Европа. Што се однесува до нашата област, на пример, во Јасеновац, Хрватска се одбележува, комеморациите се одржуваат секоја година на жртвите на Ромите, на кои присуствуваат медиумите и високи претставници на владата. Ова не би било можно без големи напори на член на ромскиот парламент на Вељко Кајтазија и помош на властите. Значи, постои пример за тоа што може да се направи ако има политичка волја и намери за здраво општество да се развие во смисла на меморија и одговорност.

* Во претходниот Европски парламент имаше само двајца претставници на Ромите. Дали очекувате повеќе во овој свиток и што е тоа што е повеќе Роми да бидат во ЕП?

Имаше четири, по еден од Шведска, Германија, Романија и Унгарија. Засега е неизвесно колку Роми ќе бидат во Европскиот парламент. Она што е важно е да се зајакне ромското гласачко тело, подобро да се организираат луѓе, да се информираат за тоа кои се кандидати и политичари кои се посветени на подобрување на состојбата на Ромите и кои работат на тоа и искрено веруваат во нивната доверба. И да спречиме манипулација од нашите гласови. Се разбира, важно е дека има толку многу Роми како избрани претставници, но кога Ромите се посериозно организирани, кандидатите имаат поголема одговорност за своите ветувања.

Ова не е важно само за Ромите. Зајакнувањето на учеството на граѓаните и гласачите е важно за демократскиот развој на државата, а особено за најранливите, што е најпотребно од државата. Луѓето низ светот се помалку и помалку доверливи во институциите, тие се уште имаат контрола над корпорациите, големиот бизнис и странските интереси. Ако сакаме да ја вратиме довербата на граѓаните во политичкиот систем, треба да ја зајакнеме нивната улога и одговор.

Hazri kerga: Roma Press -Pobuter kuven ko teluno linko thaj drabaran www. novimagazin.rs