Blog Rig 216

Tar erati tavdinga te lačharelpes vi o drom Gvadalahara-Šuto Orizari

Започнаа Градежните работи во општината Шуто Оризари и тие опфаќаат отстранување на стариот асфалт од тротоарите и коловозот, нанесување на комплетно нов асфалт , поставување на нови рабници, а троторите ќе бидат обложени со бехатон плочи. Бидејќи станува збор за улица со висока фрекфентност која е во непосредна близина на ОУ Браќа Рамиз и Хамид и СУГС Шаип Јусиф во Шуто Оризари, на раскрсницата е планирано сосообраќаен проект со вертикална и хоризонтална сигнализација. Инвестицијата за извршување на оваа реконструкција е на Општина Шуто Оризари, и истата изнесува 3.605.283 денари кои се обезбедени преку Светска Банка. Уличната реконструкција на ул. Вашингтонска се очекува да заврши до крајот на месец октомври, а  исто така вшера започна реконструкција на ул. Гвадалахара на потегот од ул. Бутелски Венец до ул. Нов Живот до постојката за јавен градски превоз.

Tavdinga e thamiribaske thaj dromaribnaske lačhariba ani komuna Šuto Orizari, inetezivnikane kerlapes buti ano bare drumija numa thaj tikore drumija, pali havlardo baro drom savo kerlapes bare sigaripnaja aso uče kvaliteske buti keribnaja ano drom Vašingtonska, ikalgapes sasto asvalti, čhivelapet tampoiba, kušniukoja tahj pal odova učho asvalti, aso ko agor ka ovele sodvetnikane signalizacija.

Numa tar erati amenge sas dikhlo o tavdipe thaj  lačharibe  jeke dromaribnasko  anavkerdo drom Gvadalahara savo saste 30 berša na sine nikana ikaldo, ano jek akavada drom kamlapes te agorkerelpes ano akava čhon te šhaj i sasti mehaniyacija te dočhivelpes ano avera prioritetnikane dumoja save trubul te lačharenpes telal i programa thaj proektoja kerde tar i komuna Šuto Orizari.

 

Hazri kerga: Erdan M-Roma Press

 

Париз официјално не ја открива својата позиција за денешниот министерски совет во Луксембург

О Pariz anglal o bešipe panda na vakerela baš piri pozicija savi ka ovel ko vakeripe baš ikeripe o tavdipe tar lavkeripe e đjenipaske tar Makedonija –Albanija.
Ano info havlardo tar AL-Sat havlarelapes javinake kerdilopes pobuter kontaktija e pretstavnikonensar tar Raštrakere učipe numa anglal o tavdipe e ministeriumengere khedipnaske ko Luksemburg na vakerela piri pozicija baš đjenipe ani Utarali Makedonija. –Pobuter drabaren ano AL-Sat.

Неколку часови пред денешниот министерски состанок во Луксембург, официјален Париз не ја открива својата позиција во однос на почетокот на преговорите за членството на Северна Македонија во ЕУ, јавува дописникот на МИА од Франција. Сите обиди да се добие официјалната позиција на Париз во однос на почетокот на преговорите за членството на Северна Македонија во Еврпската Унија, останаа без одговор. Од службата за односи со јавноста на Министерството за надворешни работи не беа во можност да одговорат на телефонските и писмените барања. Единствените информации засега доаѓаат од неофицијални извори, како наводниот меморандум објавен од Блумберг. Париз според документот е против каков било датум за формални преговори со Албанија и Македонија, пред ЕУ да ја заврши реформата на својата „методологија“. Со меморандумот што на 10 октомври, наводно, го проследиле француски дипломати до другите влади на ЕУ, Париз сака понатамошните разговори да бидат „постепени, поконкретни во придобивките што им ги носат на засегнатите земји и да бидат реверзибилни според ефективното, опипливо и одржливо спроведување на реформите“.

Hazri kerga:Roma Press-lendo AL-SAT

Reportaza tar aktivitetija e komunake Šuto Orizari- Video

O timi tar Roma Press, sakova kurko baš sae dikhle thaj drabarutne daja tumen šajipa ano sakova jekto di e kurkeske te dikhen reportaza tar sa e kurkeske aktivitetija save kernapes ano lokalno nivo ani komuna Šuto Orizari

Akale kurkeske ulavgem tumenge tar kerde štar droma ani komuna Šuto Orizari kerde hari počirla numa thaj po nevutne sa mangipnaja te dikhen thaj te keren jek tikni retrospektiva so sa kerlapes a kobor tano odova arakhlo tar korkoro dizutne.

Ano akale kurkesko video ka dikhen odova so amen pakhaja vi tumenge nane te ovel pakavutne kana ka resaren harne vakteske sar resarela o na šuzipa tar neve kerdune drumoja save kernapes bare pharipnaja pali 30 berša thaj pobuter.
Odoleske mukhaja tumen korkoro tumen te dikhen o teluno linko tar video..

Hazri kerga: Erđan M.Neđmedin A.-Roma Press

E Roma tar Gradačcu iklile ano protesti

Триесет граѓани од Градачац Роми во петокот протестираа пред Градското собрание. Барат надлежните органи да им дозволат да продаваат стоки на градскиот пазар кога инспекциските служби им забрануваат тоа да го работат.
Ромите истакнаа дека се бара од нив да се регистрираат за оваа активност и да плаќаат месечна претплата од стотици еура. Повеќето Роми, како што велат, не можеле да го исполнат ова.
Претставник на ромското здружение „Црни бисери“ од Градачац, Пезер Бешиќ, рече дека ромското мнозинство не може да ми ја обезбеди потребната документација од локалните и кантонските власти.
Претставниците на градот како и градоначалникот Едис Дервичагиќ разговараше со претставниците на протестантите. Ромите му укажаа и бараа да им се помогне со изнаоѓане на решение на овавето, но тој немаше конкретен одговор и не се постигна договор.

30 dizutne tar Gradačac iklile ano protesti anglal atareski binal mangindor te sikaven piri holi sostar činavdoj tano olengoro kinobikinipe stokaja tar inspekcisko bukarne. E Romendar vakerna so rodelapes te keren registracija tar akava kinobikinipe thaj odoleske te pukinen po šel eurija, aso e Roma vakerrna so našti resarena đji sa akava so rodena olendar baš tromakerdo kinobikinipe.

E Romendar save iklile ano protesti dikhlepes e Šerytneja tar dis, thaj olestar rodinge te del dumo arakibaske solucija akale na halovibaske, numa o dikhibe olengoro agorkersalilo bi te arakelpes solucija akale na halovibaske, hramonelapes ano portali Udar.net

Hazri kerga: Roma Press – Portal.udar.net

I čhib thaj i ponodorig arakhela i kultura ano Roma ki Bosna thaj Hercegovina

Created with GIMP

Ромскиот јазик е единствената „книга“ што ја донесе оваа нација со себе од татковината на Индија. Тој претставува колективна меморија и сведоштво за нивното разбирање за светот, но и за самите нив – Драгоoлуб Ацковиќ, писател и член на Светскиот парламент на Ромите, ќе напише во Прегледот за изучување на ромскиот јазик.

Ацковиќ пишува дека најстариот познат текст на ромски јазик, засега, бил објавен во 1537 година во „Првата книга на претставување на знаењето“, од Ендру Борде:
Во изминатите векови, ромската дијаспора го шири овој јазик низ целиот свет, така што е многу тешко да се најде земја во која нема Роми со себе го нргуваат и својот јазик.

Стандардизација

Во 1986 година, во Сараево се одржа научна конференција за јазикот и културата на Ромите, при што посебно внимание се посветува на можностите за стандардизирање на ромскиот јазик.

Ромскиот јазик во Босна и Херцеговина беше стандардизиран во 2010 година. Во документот Стандардизација на ромскиот јазик, професорот Рајко Џуриќ пишува дека стандардизацијата на ромскиот јазик го зајакнува идентитетот на Ромите, ја промовира нивната интеграција и е ефикасно средство за заштита од асимилација:
Овој процес може да биде извор на спроведување на правата и слободите на Ромите во Европа, особено оние содржани во Европската повелба за заштита на регионалните и малцинските јазици, што е ратификувана од многу европски земји.

Иако по ратификувањето на Европската повелба, ромскиот јазик стана предмет на универзитетски студии во одредени европски земји, проследено со настава во основните и средните училишта, јазикот на медиумите и сл., Силните предрасуди против Ромите и антиципизмот, како специфична форма на расизмот, инаку докажано дека е многу соодветна замена за антисемитизмот.создадени се многу пречки и потешкотии во оваа област.

E penđarutne hramutne thaj avtorija pobuter lilenge hramonena baš o baripe e Romane čibjako thaj olakoro gataipe vekonensar palpale.
Ackovik vakerela i čhib tani odoborop purani kobor so si e Roma purane thaj sar ulavgepes tar piri phuv Indija peseja lele sakone puvjate thaj piri čhib, thaj sakana te đjanen savate puvjate isi Roma tadani othe isi thaj sajdipe hem e Romane čibjako.
Romani čhib kamlapes te kerelpes o jekto fori olaki Standardizacija ano 2010 berš ani Bosna thaj Hercegovina vakerla o penđarutno gataibasko avtori o rajo Rajko Đurik.I Standardizacija anela zorakeripe ano identiteto e Romengo thaj ano jekh promoviribe olengi integracija mangindor sigiritetno te dujrarelpes olendar i asimilacija.

Pobuter drabaren ano Romskiportal.com

Hazri kerga: Roma Press

Психозата во Сливен – кој ја вози и како ја користи

Во моментов повторно ја создаваме хистеријата во општеството. Слоганот за Норвежаните е несодветен и ги повикувам оние што ги креваат таквите укажувања да престанат да го сторат тоа “Проф. Михаил Иванов, експерт за меѓуетнички односи,изјави ова за БНР.
Тој го коментираше вчера случајот, во кој родители од Сливен и Јамбол масовно ги одбираа своите деца од училиште заради гласините за одземање на деца од социјални работници.
Ова одразува некои екстремно неповолни процеси кои се повеќеслојни. Целата оваа приказна за психоза која ги тера родителите да ги одведат своите деца на училиште е резултат на многу фактори. Првото нешто што веднаш ќе ни текне е дека сме во предизборна ситуација, дека се работи за локални избори, каде овие работи се важни и како Ромите ќе гласаат не е важно.

Линк-http://bnr.bg/horizont/post/101175812/doc-mihail-ivanov-lozungat-za-norvejcite-e-nesastoatelen

Terne Roma thaj studentoja iranena pere narativija prekal edukacija tar i dis Kumanovo

Младите Роми, средношколци и студенти од Куманово ги менуваат наративите, се едуцираат како да ги презентираат проблемите со кои се соочува ромската популација при остварување на здравствените права во рамки на проектот„Менување на наративите за Ромите во здравствените институции” – „Моето здравје е мое право“ кој го спроведува Националниот Ромски Центар (НРЦ) и Здружението „Симбиозис 12“ . Преку креативните работилници, пишување новинарски стории, креирање на видеа, младите се изразуваат и бараат остварување на основното човеково право-право на здравствена заштита, потенцирајќи дека мора да се смени односот кој го имаат дел од лекарите, вработените во здравствените установи кон ромската популација, како да се надминат постоечките предрасуди кои се уште и во 21 век постојат кон ромската заедница.

Младите се нова сила, енергија кои успешно ги поминаа новинарските и видео работилниците, научија како покреативно да се изразат, но јасно и гласно да кажат дека мора да се срушат бариерите од една страна и кај дел од вработените во здравствените установи, но и кај ромската заедница, која треба да биде поотворена за соработка во интерес на нивното здравје и добивање на примарна здравствена заштита.

E terne Roma thaj studentoja kerena nevi rig tar pere narativija ko resibe ano pošukar rezultatija ani edukacija ko pobuter niveloja, prekal bukarne kedina tar edukacija, sastipe, hramibe đjivdipnaskere storie yhaj panda but avera umala dejbaja olenge dumo i Birađakiri organizacija NRC- Kumanovo.
E terne nevutne energijaja nakhle šukar ano zurnalistikane thaj video sikhlovipe, sikhlile sar te keren kreativnikano lavkeripe vakeribnaja te čhinavenpes sae bariere savej thane resarde upral e Roma aso maj but đi e sastipnaskere thana, numa vi maškar e Roma save trubul te ovelen po paše buthi kheripe maškar olende.
Hazri kerga:Roma Press -Pobuter drabaren ano teluno linko..https://kumanovskimuabeti.mk/mladite-romi-gi-menuvaat-narativite-kreativno-gi-otstranuvaat-barierite-i-stereotipite-pri-dobivanje-zdravstvena-nega1/?

Neonacisti bešhela pal o jagalo mudaripe ano Hale- Germanija

Уапсениот напаѓач пред синагогата во германскиот град Хале, во кој две лица загинаа во средата, е неонацистички Штефан Балиет (27), објави Танјуг, повикувајќи се на германските медиуми.

Според „Билд“, вооружениот пукал од пушка пред синагогата и поставил домашен експлозив пред зградата на синагогата во обид да развие врата.
Откако не успеа да влезе во синагогата, влезе во продавница за кебапи и уби еден човек.

Според „Билд“, Балиет го проследувал своето убиство во живо на Интернет.
Во видеото се гледа и како убива еден минувач одзади.

Според полицијата, неколку од сторителите кои побегнале во автомобил биле вклучени во нападот.

Astardo tar policijake bukarne ano Hale o manuš savo ano dive puterga jagalipe upral na došhale manuša thaj mudarde thane duj dizutne tar akaja diz.o manuš akharelapes Štefan Baliet 27 beršengoro havlarela o Tanjug.

Sar do vakerlapes ano Bild o šastralutno phalarga jagale puškaja anglal i sinagoga thaj ano than čivga kherutno eksplozivi anglal i binal tar sinagoga te šhaj te putrel e vudara, kana na sine ole šajipe te putrel o vudara tadani vov kuvga ani jek than kinobikinibaske kebapoja thaj adate mudarga jekhe manuše.

Sasto atako savo vov mukhla ole prekal o Internet te dikhen savore leskoro šastralo jagalipa.

Hazri kerga: Roma Press pobuter drabaren ano teluno linko..
http://balkans.aljazeera.net/vijesti/mediji-neonacist-osumnjicen-za-ubistva-u-halleu

Dokumento tar NRC – baš kerde zorija ( nasilstvo) upral e đuvla

Документот за политики ги претставува главните наоди и препораки од Истражувачкиот извештај: Достапност и пристап до услуги на поддршка  за жени и девојки Ромки кои преживеале насилство врз жени во  Кичево, Куманово, Велес, Штип, Кочани и Прилеп.

Насилството врз жени ги погодува жените од сите општествени групи и претставува кршење на нивните човекови права и дискриминација. Но, жените и девојки Ромки се изложени на посебни облици и на зачестено насилство од различен вид со што се мултиплицираат негативните последици. Насилството врз жените и девојките Ромки ја отсликува и родовата нееднаквост и структурната дискриминација со која се соочуваат. Насилството врз жените Ромки е засилено заради вкрстување на бројни фактори кои ја дефинираат положбата на жената Ромка во општеството и семејството. Сиромаштијата, исклученост од пазарот на труд, образование, ограничена социјална и здравствена заштита, соодветно домовување и згрижување на децата претставуваат препреки за излез од насилството и добивањето помош и поддршка.

Прифаќањето во поширокото општество на традиционалните вредности на ромската зедница како дадени и ‘својствени‘ за Ромите понатаму ја влошува состојбата со насилството врз жените и девојки Ромки и претставува структурна дискриминација. Оваа состојба резултира со зголемување на исклученоста на жените Ромки од поддршка и заштита од насилство врз жени и ги намалува нивните опции за излез од насилството во и надвор од нивната заедница.

Pobuter baš sasto rodlaripasko vahtavi ani Makedonikani čhib drabaren ole ano teluno linkohttp://www.nationalromacentrum.org/mk/vesti-i-slucuvanja/dokument_za_politiki/

Тишината е злато, а науката го потврдува тоа

 

 

 

Drabaren? na pobuter tar duj dakikija nane te la pobuter tar tumaro vakti vakheribnaja kobor thano importatno jekh tikno vakti te araka than vi amare šereske te mukha ole nekobor dakikija bi te gndinel ko diso, jekhe laforeja te khera oleske tikno releks. Akanutno đjandipasko rodlaripe havlarajale tumenge ani Makedonikani čhib.

Кога последен пат сте биле во целосна тишина: без звук на телефонот, без звук на ТВ во позадина, без никакви вознемирувачки фактори? Многумина од нас се навикнати да прават бучава во секојдневниот живот, но дали е тоа толку добро за нас?

Нашите мозоци се изненадувачки комплексно распоредени, па дури и способни за само-обновување. Во една студија спроведена кај глувци во 2013 година, чии резултати беа објавени во списанието „Мозок, структура и функција“, се покажа дека тишината има неверојатна практичност.

Имке Кирсте и нејзиниот истражувачки тим користеле различни аудитивни стимули (музика, треперење глувци, бел шум и тишина) за да го истражат ефектот што го имаат на мозокот.

На почетокот, Кирсте мислеше дека тишината ќе се користи во експериментот како контролен фактор. Но, она што таа беше во можност да го открие ги изненади сите. Сите звуци погоре имаа само краткорочен невролошки ефект врз глувците, а ефектот на тишината беше многу подолг.

Научниците открија дека кога глувците создадоа услови на тишина два часа на ден, во хипокампусот почнаа да се формираат нови клетки (регионот на мозокот поврзан со меморија, емоции и учење).

Кирсте открил дека „збогатувањето на животната средина“, како што се снабдувањето со играчки или други глувци, го стимулира развојот на мозокот кај глувците.

Тишината, сепак, беше толку вештачка и чудна појава што произведуваше повеќе неврони во мозокот од сите извори на звук. Кирсте го објаснува ова велејќи дека „предупредувањето предизвикано од таквата неприродна тишина може да ја стимулира неврогенезата, како подготовка за идните когнитивни нарушувања“.

Човечкиот мозок, се разбира, е значително различен од мозокот на животните. Во дивината, глувците постојано ги применуваат своите сетила, алармирајќи ги за сите потенцијални опасности, а слухот е едно од најважните сетила. Луѓето не треба да се грижат за напад на предатор, но ние постојано се прилагодуваме на светот околу нас. Постојано ги проверуваме нашите телефони со надеж дека нема да пропуштиме ажурирање, објавување или вирусно видео.

Roma Pres -link https://www.bebamur.com/blog/tisina-je-mnogo-vaznija-za-mozak-nego-sto-mislimo-smatraju-naucnici

- Reklam -

KOLUMNE