Ромите, го претставуваат најголемото и најраспространето етничко малцинство во Европа. Постојат сè повеќе докази, засновани на лингвистички, антрополошки и генетски податоци, кои укажуваат на тоа дека тие потекнуваат од индискиот потконтинент, со последователни тесни грла и неодреден проток на гени од/до популациите домаќини за време на нивната дијаспора. Дополнителна поддршка доаѓа од присуството на индиска еднородителска наследена лоза, како што е митохондријалната ДНК М иY хромозомот на хаплогрупите на значаен број Роми.
Сепак, ограничената резолуција на повеќето генетски студии досега, заедно со ограничувањето на употребените примероци, го спречија откривањето на други неиндиски основачки лози кои можеби биле присутни во проторомската популација. Направena e студија ( „Origins, admixture and founder lineages in European Roma“) со висока резолуција на еднородителски геноми на 753 Ромски и 984 не-Ромски поединци. Ромските групи покажуваат помала генетска разновидност и висока хетерогеност во споредба со примероците од неромските како резултат на помалата големина на ефективната популација и екстензивното движење, што е во согласност со низа тесни грла во текот на нивната дијаспора.
Најден е збир на основачки лози, присутни кај Ромите и практично отсутни кај не-Ромите, за мајчините (H7, J1b3, J1c1, M18, M35b, M5a1, U3 и X2d) и татковските (I-P259, J -M92, и J-M67) геномите. Оваа лозна класификација овозможува да се идентификува екстензивен проток на гени од не-ромски кон ромски групи, додека спротивната шема, иако не е занемарлива, е значително помала (до 6,3%). Конечно, точната анализа на совпаѓање на хаплотипот на двете еднородителски лози постојано укажува на северозападното потекло на прото-ромската популација во индискиот потконтинент.
Постојат различни специјалистички литератури и научни студии кои се занимаваат со генетиката на Ромите. Еве неколку релевантни публикации што можете да ги консултирате за повеќе информации:
1. Mendizabal, I. et al. (2012). Reconstructing the Population History of European Romani from Genome-wide Data. Current Biology, 22(24), 2342-2349.
Студијата „Реконструкција на историјата на населението на европските Роми од податоците за геномот“ од Мендизабал од 2012 година е важна публикација за генетското потекло на европските Роми. Авторите сакаа да ја проучат генетската историја на европските Роми и да го анализираат нивниот однос со другите популации во Европа. Тие користеле генетски податоци од целиот геном за да добијат детални сознанија за потеклото и историјата на Ромите.Тие користеа пристапи за генетика на населението за да ги квантифицираат генетските сличности, разлики и врски. Резултатите на Студијата покажа дека европските Роми се генетски тесно поврзани со северозападните индиски популации.
Генетската структура на Ромите покажа сличности со индиските популации, особено оние од северозападниот регион на Индија. Резултатите ја поддржаа хипотезата за заедничко индиско потекло на европските Роми.
Дополнително, авторите идентификуваа генетски разлики меѓу различните ромски групи, што укажува на различни миграциски патишта и историски настани. Студијата исто така покажа дека генетската разновидност на Ромите во Европа е помала во споредба со другите европски популации.
Значење: Студијата на Mendizabal et al. значително придонесе за разбирање на генетското потекло и историјата на европските Роми. Таа даде вредни сознанија за односот меѓу ромското и индиското население, како и за генетската разновидност во рамките на ромската популација во Европа.
2. Rajčević, S. et al. (2017). The Genetic Heritage of the Earliest Settlers Persists Both in Indian Tribal and Caste Populations. American Journal of Human Genetics, 100(3), 463-472.
Студијата на Рајчевиќ од 2017 година е исто така важна публикација која се занимава со генетското потекло на индиските племенски и касти популации. Авторите го проучувале генетскиот состав на индиските племенски и касти популации за да ги разберат генетските корени на овие групи и да откријат можни генетски врски меѓу нив. Научниците користеа генетски податоци ширум геномот од над 3.000 индивидуи од различни индиски популации, вклучувајќи ги и племенските и кастинските популации. Тие извршија опсежна генетска анализа и споредби за да ги идентификуваат генетските сличности, разлики и семејни односи. Наодите на студијата покажа дека и племенската и кастата популација во Индија имаат заедничко генетско потекло кое датира од најраните доселеници. Генетските разлики меѓу овие групи беа помали од очекуваното. Резултатите сугерираат дека племенските и кастите популации во Индија се тесно поврзани и имаат заедничка генетска основа.
Студијата, исто така, идентификуваше генетски врски помеѓу индиските племенски и касти популации и другите популации во Индија, како и со некои западноевроазиски популации. Овие резултати укажуваат на историски миграции, размена и мешање на населението во Индија.
Студијата на Рајчевиќ и коваторите помогна да се разбере генетското наследство на најраните доселеници во Индија и да се открие генетската поврзаност помеѓу индиските племенски и касти популации. Таа даде важен увид во генетската разновидност и историјата на населението во Индија.
3. Melegh, B. et al. (2014). Recent Common Origins of Hungarian and Indian Roma through Maternal Lineages. European Journal of Human Genetics, 22(4), 480-486.
Оваа студија ја испитуваше митохондријалната ДНК (mtDNA) на унгарските и индиските Роми и најде заеднички лоза кои укажуваат на поблиска генетска врска помеѓу овие групи
4. Sindya, N. et al. (2018). Whole-Genome Sequencing of Roma and Non-Roma Individuals from Central Europe Provides Insights into Genetic Ancestry and Disease Risk. European Journal of Human Genetics, 26(6), 890-899.
Студијата на Sindya од 2018 година го испитуваше целиот геном на поединци Роми и не-Роми од Централна Европа за да добие увид во генетското потекло и ризиците од болести. Цел на студијата е истаржувањето на генетската разновидност, генетската поврзаност и ризиците од болести кај ромските поединци во споредба со лицата не-Роми од Централна Европа. Во студијата бил секвенциониран и анализиран целиот геном на Роми и не-Роми од Централна Европа. Истражувачите ги користеа овие податоци за да ги проучуваат генетските варијации, моделите на генетската лоза и генетските односи меѓу групите. Резултатите од студијата покажа поголема генетска разновидност кај Ромите во споредба со лицата кои не се Роми. Испитаниците Роми, исто така, покажаа поголема генетска сличност со индиското и средноазиското население.Дополнително, беа идентификувани одредени генетски варијанти кои беа поврзани со одредени ризици од болести кај ромската популација. Ова придонесе за разбирање на генетската основа на некои здравствени проблеми кај Ромите.
Значењето на студијата на Sindya даде важни сознанија за генетската разновидност, генетската лоза и ризиците од болести на Ромите од Централна Европа. Резултатите ја поддржаа хипотезата за заедничко индиско потекло на европските Роми и придонесоа за разбирање на генетските фактори поврзани со одредени ризици од болести кај ромската популација.
5. Poveda, A. et al. (2020). Genetic Structure of Roma People and their Relationship with Genetic Disorders. European Journal of Human Genetics, 28(5), 632-641.
Исто така студијата на Поведа и неговите соработници. од 2020 година ја испитува генетската структура на ромската популација и нејзината поврзаност со генетските болести. Авторите сакаа да ја анализираат генетската структура на ромската популација и да ја истражат распространетоста на генетските болести кај Ромите.
Во студијата беа собрани и анализирани генетски податоци од субјекти Роми од различни европски земји. Истражувачите користеле генетски маркери за проучување на генетската варијација, генетската поврзаност и структурата на ромската популација. Дополнително, беа испитани генетски болести за да се откријат можните врски со генетската структура на Ромите.
Резултати од студијата покажа висока генетска хетерогеност кај ромската популација. Идентификувани се и генетски сличности и разлики помеѓу различни подгрупи Роми, што може да се должи на различни историски миграции и примеси.
Покрај тоа, истражувачите идентификуваа зголемена преваленца на одредени генетски нарушувања кај Ромите, вклучувајќи таласемија, фамилијарна медитеранска треска и одредени вродени грешки во метаболизмот. Овие резултати укажуваат на можни генетски фактори на ризик и предиспозиции за болести кај ромската популација.
Студијата на Поведа даде важни сознанија за генетската структура на ромската популација и нејзиниот однос со генетските болести. Резултатите придонесоа за разбирање на генетската разновидност и генетските здравствени ризици кај Ромите и може да придонесат за развој на насочени стратегии за превенција и третман.
Овие публикации даваат увид во генетското потекло на Ромите и нивниот однос со другите популации. Тие може да вклучуваат дополнителни сознанија и детали за специфичните генетски истражувања на Ромите, анализата на сродството и миграциските истории.
Биолошките карактеристики кои укажуваат на сличности меѓу Ромите и Индијците може да опфатат различни аспекти. Еве неколку биолошки особини кои се испитани во некои студии:
1. Генетски анализи: Студиите за генетска поврзаност покажаа дека некои ромски групи споделуваат генетски сличности со индиската популација. Студиите на митохондријалната ДНК (mtDNA) и Y-хромозомот покажаа дека одредени ромски лоза може да се проследат до индиското потекло.
2. Хаплогрупи: Хаплогрупите се генетски маркери кои можат да означат одредени лоза или географски региони. Некои студии покажаа дека одредени хаплогрупи коегзистираат кај ромската и индиската популација, што може да укажува на заедничко потекло.
3. Генетска варијација: Студиите за генетските варијации во рамките на ромските групи покажаа дека тие се генетски разновидни, што може да укаже на различни миграциски и мешани настани низ историјата. Некои студии покажаа дека оваа генетска варијација исто така може да дели сличности со индиската популација.
Важно е да се напомене дека овие биолошки особини не се единствени за Ромите и Индијците бидејќи тие може да се најдат и кај други популации. Биолошките сличности меѓу Ромите и Индијците се резултати од истражувачки студии и генетски анализи, но остануваат предмет на научна дебата и бараат дополнително истражување за да се добие целосно разбирање за биолошката поврзаност.
Автор:м-р Агуш Д.
