Blog Rig 273

Maj sužo Bakro Herdelezesko resarela ko Šuto Orizari ko 2-to Maj

E Roma pal  bare beršengiri tradicija  nišankerena o baro biđjuko anavkerdo Herdelezi, savo biđjuko beršensar but palala e Roma kernale bare ikeripnaja numa šerutne kas isi hari pobuter love čhinena thaj jekh bakhro.

But manuša mangena  o biđjukija Herdelezi thaj Gurgevdani te vakeren olenge so si jekh biđjuko numa, odova nane agaar, sostar e Herdelezi isile poro historijako nišankeribe thar jek aver kotor thar bare puvja, aso o Gurgevdan phanlo thano sar gađjikano biđuko numa  olende jekhipa isi olen salde so nišankerenapes ko jekh dive 6- to maj. Numa sakone bidjuko isiole pere adetija thaj na agorkerena ko jekh dive sar o Herdelezi ko 09 -to Maj.

Bašh akava isi Historijake lingvistoja thaj manuša save agorkerge edukacijako sikhlovipe kaske šhaj pobuter te keren lafi, numa bašh odova aver fori.

Akava berš ki komuna Šuto Orizari kerlapes lafi bašh pobuter thar 30 bakhre save anavkerde thane sar Šampionija, numa o čačipe vakergovela pali olengoro čhinibe thaj kana ka dikhelpes kobor isi ole khoni thaj mas, aso prioritetno te ovel po terno, te ovele harni bal thaj sužo muj.

Akaja tradicija ačhovela i ponodorig te ikerelpes thar Romano đihani, odoleja so anglal o biđjuko Herdelezi e Roma đjana ko hem bare thaj uče gava kaparirinena e bakren te šhaj te arakhen olen olenge đji ko avdisutno dive 2 -to Maj, aso pali odova đji khere legarenapes davulensar thaj zurlensar.

Hazri kerga:Neđmedin A.Roma Press

Han pakjala ko EU thaj integracija e purabale Balkaneske

Денеска прославуваме 15 години од проширувањето на ЕУ, амбициозен проект основан на заедничките напори и визија – да го реобединиме европскиот континент и да го обезбедиме мирот, просперитетот и безбедноста за сите граѓани на ЕУ“, напиша Хан на неговиот Твитер профил. Пораката на еврокомесарот доаѓа непосредно по неформалниот самит . Неформалниот самит на Германија и Франција со западнобалканските држави во Берлин, каде Македонија беше пофалена за Преспанскиот договор, но главниот фокус на средбата  не беше проширувањето туку безбедноста на регионот.Сепак, премиерот Заев вели  убеден дека земјава може уште летово да го  очекува датумот за преговорите. Од владата се оптимисти дека годинава ќе се исполни ветувањето за датумот за преговори, но дека освен реформите, важно е и како ќе помине вториот круг од претседателските избори, но и изборите за европарламентот, до кога не може да се очекува јасен став на Париз во однос на датумот за преговори. Но, за Франција услов за отпочнување на преговорите е пред се владеењето на правото.

Avdive biđjunkeraja 15 berša thar buvlaripe  e Europake Unijake, ambicioznikano proekto  kerdo bašh amaro barabutno zorjalipe  te pašakera  sasto evropikano kontinenti te araka o sansari, prosperiteti  thaj o arakipe  sa e đihanengo ko EU, hramonga o Han ko piro Tviter profilo. O Mesažo resarela  thar evrokomesari pali o naformalnikano samiti.

Naformalnikano samiti ki Germanija thaj Francija e purab balkaneske raštrensar ano Berlin, savate thaj i Makedonija sas ikerutni šukare laforendar ikeribnaja o Prespansko phanlo lafi, numa fokus e kupake dikhibnaske na sas lavkeribe bašh buvlaripe numa o arakipe ko regioni.

Thari  Rađji  thane optimistija bašh akava berš ka pheren o mangina  thar dende laforija, odoleja so ka delpes e thema dive thar tavdipe lavkeriba e Europake Unijaja bašh kuvibe sar đjeni i Makedonija, numa prioritetno thano thaj sar ka nakhel i dujto rota thar Presidentska alosaribe thaj e Europake alosaribe, palo adava ka đjakerelpes  o puterdo lafi thar Pariz bašhi o dive e tavdipnaske thar lavkeribe đjenipaske i Utarali Makedonija.

Hazri kerga:Roma Press

Sansaralo protesti thar sindikati bašh jekto Maj -rodena pobare plate thaj pošukar šartija

Стартуваа од различни локации во градот но завршија на исто место, пред Владата. Синдикатите со мирен протстен марш по улиците на Скопје го одбележаа денот на трудот.  Едните под мотото  не може да се одлучува за нас без нас, со црвени маички и знамиња  тргнаа  од пред зградата на ССМ, другите од пред македонската  телевизија. Но иако нивната рута била различна, целта е иста, да се изборат за поголеми работнички права. Членовите на сојузот на сидникатите  своите барања ги доставија и во владата. Поголеми плати , минимална од најмалку  13 800  денари, регулирање на прегувремената работа, стоп за договорите на определно, право на рагрес за сите работници се само дел од нив. Ветувањата за зголемување на платите и во 2019 година за дополнителни пет отсто за СОНК се добродојдени, но процентот е апсолутно неприфатлив, односно низок.

Startijnga thar  hemime lokacie  thari i diz numa  agorkerge ko jekh barabutno than, anglal i Rađji thar Republika Utarali Makedonija. Sindikatija sansarale protesteja  avdive marširinge  ko droma thar Skopje mangipnaja te nišankeren o dive e bukarnibasko.

jek khupa telal o moto-Našti tumen te anen paluno lafi bi amengoro, lole šehensar thaj bajrakija tavdinge phiribnaja đji ki rađji ko Skopje, aso i panda jek kupa von tavdinge e phiribnaja thar i Makedonikani televizija.

Olengoro phiribe na sine jekh, numa o gndo sasa jekh so duje kupengoro thaj, o paluno than resardo so duje kupengo sas paluno angli i Rađji Makedonijaki. Đene thar sojuzi e sindikatengoro, pumare  rodipna sas dendune đji ki Rađji Makedonijaki. Pobare čhoneskkro pukinibe maj hari  13.800 den, reguliribe  e upreder vakteskoro buti keripe, činavibe e phanle laforija, hakajipe bašh regresi baši sa e bukarne, akala sine salde kotora thar olengere sa e rodipna save sas dendune đji ki Rađji.

Dejbe lafi thar bajrovibe e ćhoneskere pukiniba thar 2019 berš odova thano šukar avibe thaj 5 otsto tharo o SONK odolada thane šukar avime, numa o procenti  maj pallal nikana nane te ovel ikerdo, thaj odova si but teleder. SONK nekobor fori rodinga te anelpes  paluno lafi bašh o procenti e pukinibaske e ćhoneskkro buthi kjeripe ko nacionalnikano nivelo, vakerelapes ko Jektomajeskoro sansaralo protesti.

 

Hazri kerga:Roma Press

Jektomajeske demonstracie ki Francija, ulavde salde ko Pariz tavdinga zorjakere takateja

Традиционалните Првомајските демонстрации во Франција, посебно во Париз, започнаа со насилство, јави дописникот на МИА. Околу Монтпарнас во Париз појдовната точка на годинешните Првомајски протести, посебно околу ресторанот Ротонд, каде Емануел Макрон го прослави влегувањето во вториот круг на претседателските избори во 2017 година, дојде до првиот судир на силите на редот со демонстрантите, поточно припадниците на „жолтите елеци“ и „црните блокови“. Ситуацијата најавува дека попладнево може да има тешки инциденти и нереди во француската престолнина. Полицијата засега реагира воздржано. Во Париз се ангажирани околу 74.000 припадници на полицијата. Филип Мартинез, генералниот секретар на синдикатот СЖТ, беше принуден да ја напушти главната поворка во Париз, откако беше нападнат од радикалите.

Tradicionalno  e Jektomajeskere demostracie  ki Francija, ulavde salde ko Pariz tavdinga zorjaja thaj bare takateja, havlarena e duripaske medie.

Duz ko Montparnas ko Pariz angluni nukta  akale beršeskere Jektomajeskere protestija  tavdinge thar o restorani  Rotond, save taneste o Emanuel Makron biđjukerga i dujto rota thar Presidentska alosaribe ko 2017 berš, thaj tadani resarga ko kuvibe  e takatensar  thar o demostrantija, pošukar vakerde e žolta gujne  thaj kale blokija.

O pharipe akale čipotake vakergovela so i ponodorig bajrovela, thaj kušlukoskoro havlarelapes isi šajdipe e incidentija pobut te bajroven ko francijako rađjalipe. Policija akanasaske ikerela kobor šaj i kontrola thaj kerela bare reakcie. Ko pariz tane  ki buti pobuter tharo 74.000 policijake bukarne.

Filio Martinez, generalno sekretari  thar sindikatija SŽT, resarga ko mukibe o than e protestibasko sostar upral oleste  sine putribe maribe thar rig e radikalcondar.

 

Hazri kerga:Roma Press

 

Tvadela o haosi khi Venecuela

Повеќе од сто повредени е резултатот од судирите меѓу полицијата и демонстрантите во досега најдраматичниот момент на кризата во Венецуела. По повикот на опозицискиот лидер за воен државен удар, улиците на Каракас беа преплавени од демонстранти. Војската не бираше средства и начини да ги одврати опозициските поддржувачи кои фрлаа со камења, но беа пречекани со солзавец, водени топови, димни бомби. И ова не смее да помине неказнето. Зборував со државниот обвинител. Тој веќе назначи тројца јавни обвинители кои ги истражуваат сите вклучени во овие настани, веќе има истраги и обвиненија за криминал кои ќе бидат изведени пред суд со обвиненија за криминал против Уставот, против владеењето на правото и правото на мир, порача Николас Мадуро.

Pobuter tharo šel  kuvde ko kuviba maškar policija  thaj e demonstarntija  ko đji akanutno maj dramatikano  momento kana  astarga i kriza ki Venecuela. pali akharibe thar opozicijako lideri  thar askerengoro  raštrakoro kuvibe, e droma ko Krakas  sas perdune butederipnaja thar manuša  demonstrantija. e Askerlukoja na dikhena sas save bukhaja te iranel upral e pozicijake ikerutnensar  save čhudena sas barensar upral olende, numa von đjakerde sine solzaveceja, pajnengere topoja thaj čurjale  mombe.

Akava sa našti te nakhel bi đezaja. kergum lafi e dikhle došakerdeja. Vov anavkerga trine manušen  dikhle došakerde  save ka keren rodlaripe  thaj ka len than ko arakibe  solucija thaj došalipe prekal kaste te perel e saste čipotake, ka oven ikavde anglal o adelati, kriminaleja  mujal o pageripe o Ustavi, mujal rađjalipnaja ko hakajipe thaj hakajipe bašh sansari, vakerga  o Nikolas Muduro.

Hazri kerga:Roma Press

Premieri Zoran Zaev avdive misafiri ki komuna Šuto Orizari

Avdive ko 17:30 o ari, ko aver fori ko dikhibe thaj puterdi tribina e dizutnensar tharo Šuto Orizari dikhlapes o Premieri thar Republika Utarali Makedonija o rajo Zoran Zaev.

Anglal ko khedime dizutne panda jek fori denga poro lafi baši sa e puterde proektoja save valani te kherenpes telal o vast e Rađjako, numa thaj sa e proektoja save thane lačharibaske ko buti kjeriba e komunaja Šuto Orizari thaj lakere šerutneja Kurto Duduš, kaste pakjala o Premieri palo alosaribe te tavden e proektoja telo o vastalipe e komunako Šuto Orizari.

O rajo Zoran Zaev  vakerga bašh lačharipe e pobuter tharo 20 droma khi komuna,O bajrovipe e platakoro ko 500 eurija thaj bajrovibe i socijalnikani arka akala sine o trin šerutne anavkerde teme lafi keribnaske numa thaj o jekhajekipe e Romengoro ki Utarali Makedonija.

Sar kherutno đjakerga e Premere Zoran Zaev o Šerutno e komunako o rajo Kurto D. E duj Romane bičalde thar Sobranie thar Utarali Makedonja, Samka Ibraimovski, Amdi Bajram,o Ministeri Muzafer Bajram thaj e liderija thar Romane partie save thane ki koalicija  e rađjake SDSM.

Pobuter dikhen ko video..

Hazri kerga:Neđmedin A-Roma Press

Avdive taro 17:00 o ari ki Komuna Šuto Orizari avela o Premieri Zoran Zaev

Avdive ko thana e Komunakere Shuto Orizari ki rota tari kampanja baši o Prezidenteskere Alosarina resela o Premieri e Republika Utarali Makedonijakoro, o rajo Zoran Zaev.

I dikhin e Romane đijaneja tari komuna Šuto Orizari si planirimi te ikerelpe ko ploštadi e komunakoro šurakeribaja taro 17:00 o ari.

Sar domakini e eratutne čipotakoro si o dizjakorošerutno e komunakoro Šuto Orizari Kurto Duduš Kuco kova so e Romencar tari Šutka ađikerelape te dođaren o avipa e premiereskoro Zaev ko jek učo nivelo.

I komuna Šuto Orizari thaj o dat e komunakoro o rajo Kurto Duduš Kuco akharena sa e Romen avdive taro 17:00 o ari te aven ko ploštadi e komunakoro te šaj te šunen o lafikeriba e premiereskoro Zoran Zaev.

Pendarovski ki dujto rota thar Alosaribe ka ovele ikerin thari nevi Romani partija PDPR

Партијата за демократски просперитет на Ромите во вториот круг ќе го поддржи кандидатот за претседател од СДСМ и коалицијата Стево Пендаровски. Оваа заедничка одлука ја укажа за вебтв портал Рома Пресс претседателот на ПДПР Аксел Ахмедовски, кој на прес-конференција рече дека одлуката е донесена по  заедничката средба со потпретседателот на СДСМ, Оливер Спасовски. Со потпретседателот на СДСМ, Оливер Спасовски и од извршените консултации со формираните општински организации на Партијата за демократски просперитет на Ромите, ПДПР на својот централен одбор донесе одлука, во вториот круг од претседателските избори да го поддржи кандидатот за претседател Стево Пендаровски. Ја користам оваа прилика преку вашиот медиум да ги повикам нашите симпатизери, целото наше членство и сите Роми во Република Северна Македонија да го дадат својот глас за кандидатот Стево Пендаровски, укажа Аксел Ахмедовски.

Partija bašh demokrtaikano prosperiteti e Romengoro  ki dujto rota  ka ikerel e кandidate  bašh presidenti  ko SDSM  thaj koalicija  Stevo Pendarovski. O stavi dendo thano thar kedipe e đjenengo tari akaja partija ko Delčevo  savo informirinela bašh Roma Press o presdienti  thar PDPR  Aksel Ahmedovski,  o paluno lafi thano ando pali dikhibe  e telalpresidenteja thar SDSM Oliver Spasovski.

Pali o dikhipe e telal presidenteja  thar SDSM Oliver Spasovki,  thaj sa ikerde analize thar dromaripnasko buti kheripe, resargem ko paluno lafi o sasto đjenipe te ikera ki dujto rota e candidate bašh presidenti ki Republika Utarali Makedonija Stevo Pendarovski.

Akatar thaj prekal tumari medija bičalaja but sastipe đji amare simpatizerija thaj đjene ki partija  thar PDPR, k avutne alosariba ko 5 maj te ikloven thaj te den pumaro hango baši amar barabutno kandidati bašh presidenti Stevo Pendarovski, vakerga o Presidenti ko PDPR Aksel Ahmedovski.

Hazri kerga:Neđmedin A.-Roma Press

 

 

 

 

 

 

Romani raštra Romanistan šhaj eder te ovel ko akala lokacie: Somalija, Sovetsko Sibir, Kanada, Đibuti khi Kenija ja ko Thagaripe Butan

Очекувањата за организирање на Конгресот бил на високата агенда на повеќе ромски организации.

Comite Internationa Roma, предходеше на останатите ромски организации , била основана во 1966 година како организација на ромски активисти ( тогаш името активист не било генерално употребувано) , како локални ромски активисти во кои членуваа, председателот на организацијата Фридрих Вуд познатите пејачи од тоа време, Кент Џипси, Џипси Смит, Нелсон Ферер , Соли Браун и Аби Купер.

“Communaute Mondiale Gitane“ (Светска заедница на Циганите) на Јонел Ротару, емигрант од Молдавија,кој во 1947 година побегна од Молдавија поради својот пишан Роман “La Rhapsodie Roumaine“ (Романска рапсодија),кој во времето на војната ги изгуби родителите, тројца браќа и две сестри.

Тој проповедал единство помеѓу ромските заедници, и создавање на ЦМГ, кој ке ги преставува сите ромски групи на глобално ниво. Ротару регрутирал во Германија, Белгија, Холандија, Турција и Мексико.

Во Бугарија во 1964 година Шакир Пашов го основа “Јекутнипе“ (Единство), повеќе како организација на зачувување на фоклорната традиција на Ромите од тој регион , слично и во тогашната Титова Југославија во Скопје- Македонија во ромската населба Шуто Оризари е основан КУД “Пралипе “ (Браство) со кој раководел Фаик Абди.

 

O vakti thar  ikeribe e Romane kongeresesko  sas ki but u;hi agenda pobuter Romane organizacijenge, thaj sa odova kerdilo ko vakti thar 1966 ber[ sar organizacija  thar romane aktivitetija,  sar lokalnikane  romane aktivistija  kaste so kerena đjenipe  o presidenti  Fridrih Vud, o penđarde gilavutne ko adava vakti , Kent Đipsi, Đipsi Smit, Nelson Ferer, Soli Braun thaj Abi Kuper.

Maj  but drabaren ko lendo linko https://sites.google.com/view/news-roma-press/

 

 

 

E Roma kana isi Maribe thane jekh, numa pali o maribe thane bisterde thaj čhudime

Алосман Комбиќ е воениот ветеран од Горни Рахиќ во близина на Брчко. Тој е еден од многуте луѓе кои војната ги одзеде и кои по војната се сретнаа со суров реализам. Алосман денес е во години кога импотенцијата и болеста стануваат секојдневни. Никој не се грижи за него и неговата сопруга. Тој е заборавен, а неговиот живот станува сè потежок секој ден. Алосман живее со својата сопруга и ќерка во стара куќа. Тој речиси беше убиен во војната … Излезе од ровот, го удри рудникот. Тој ја изгуби ногата, и како што вели, ништо не можеше да се направи повеќе. Сè беше црно пред моите очи, ништо не видов, ниту го слушнав. Кога се вратив присвест видов со моитеочи дека повеке ја немав нога … Извикав, прашав за пиштол. Сакав да се убијам. Не можев да поверувам што се случило. се сеќава Алосман. Кога заврши војната, Алосман доби сертификат за попреченост. Таму се вели дека 60 проценти е невалидно, но вели дека е безвреден за него, како што вели неговата сопруга Мирсад. И двајцата трчаме кои не се способни да работат, но мора да работиме за да преживееме. Тој е оневозможен, има епилепсија и одвај фаќаме крај со крај, вели Мирсада Комбиќ, сопруга на Алосман.

Alosman  Kombik  thano askerengo veteran  thar Gorni Rahik ko pašipe ko Brčko, ov si jekh thar odola but manuša  ko askerngor maribe save sas lendune  thaj araklisalile ko but bilačo realiteto. Alosman avdive  ko berša thar impotencija  thaj nasvalipe  save ovena ko resipe sako dive. Khoni oleske na gndinela thaj dikhela na salde ole numa thaj oleskere roman, vov si bisterdo  aso oleskkro đjivdipe thar dive ko dive vela po phare.

Đhivdipe thar askerengoro mariba nane po but importatno, Alosman đjivdinela  pere romnaja thaj jekhe čjijaja ko jek čorolikano kher , vaker sar vov kaj si mudardo thar maribe e askereng, ko iklovibe thar puvjako garavipe Rovi pal ododva kuvelalle rudniko.  Vov ki adaja bi bah našavela pi čang thaj plai odova vov  pobuter khanči našti te kerel.

Kana agorkerela askerengoro maribe, Alosman resarela ko sertifikato  bašh bedeniskiri bi bah thar oleskkro sastipe pobuter thar 60 % numa odova sin a ikerimalo kana vov si akana bisterd thaj khoni ole khančeja na dena ole dumo, vakerela  o Alosman thaj oleskiri romni Mirsad.

So duj đjene đjaja pali buti te šaj te nakava  dive sostar khoni aver na dikhela amen , vov našti khanči te kerel sostar isi ole thaj epilepsija, but pharipnaja nakavaja agor thar agor  e čhoneske numa odova, pharipnaja nakavaja o dive vakerela i romni e Alosmaneski  i Mirsad.

Pobuter  drabarane ko linko lendo thar www. Udar.net

Hazri kerga: Roma Press

 

- Reklam -

KOLUMNE