Makedonikano adelati (sud) angja i dujto adelateskiri decizia mujal o vastakerde taro bazeni save kerge diskriminacia upral o Roma

By

-

декември 6, 2018

Основниот суд во Битола донесе втора пресуда против базенот „Довлеџик“ во Битола поради директна дискриминација и повреда на правото на еднаквост на неколку Роми со тоа што не им дозволил влез на базенот на 12 август лани поради нивната етничка припадност, соопштија од Европскиот центар за правата на Ромите. Судот му наредил на правното лице кое управувало со базенот да ја прекине практиката за одбивање влез на базенот за Роми и исплата на оштета во висина од 10.000 денари за секој тужител поединечнo.

O fundavno adelati ki Bitola angja i dujto decizia mujal o bazeni ” Dovledžik” ki Bitola.

Sebepi BAŠI direktno diskriminacia thaj teleperaviba o niami (pravo) ko jekhipa nekobor Romenge odolea so na mukhelen te khuven ko bazeni ko dive 12 Avgusto naklo berš, thaj tadani sas olenge vakerdo, sebepi olengiri etnikano identiteto na sas olenge muklo kuvibe andre, vakergje taro Europakoro Centro e Romane Niamenge.

Adelati anga paluno lafi e vastakerdenge taro bazenti so si gazdia, ko akava than pobuter te čhinavelpes akaja praktika ma te mukhen e Romen ko bazenti thaj te pukjinen love 10.000 denaria sakone personeske individualno kaske so kerge akava bango kotor.

Roma ko horipe taro anticiganizmo:Edukacijakro sistemo ki BIH na ikerela I romani ćhib, identiteto thaj kultura

By

romapress

-

декември 6, 2018

Антициганизмот, повеќекратната и долготрајна дискриминација, предрасуди и заблуди за Ромите се чести во Босна и Херцеговина, што е главната причина за нивното социјално исклучување, додека високите стапки на невработеност, ниските стапки на запишување и ниското ниво на образование и крајно сиромашните услови за домување симптомите на позицијата во која се наоѓаат Ромите. Ова е рејтинг од последниот Извештај за правата на граѓанските права (ЦРД) за состојбата на Ромите во Западен Балкан, кој неодамна беше објавен под наслов “Опструкција на антицивилизам”. Ако е за утеха, ЦРД дава апсолутно идентична општа проценка на ситуацијата на Ромите во Србија, Црна Гора, Албанија, Македонија и Косово. Меѓутоа, кога се спуштаме во Босна и Херцеговина од регионална и општа перспектива, нема многу простор за утеха. Сепак, неподготвеноста на Ромите (поради страв од дискриминација?) Да ја изразат својата национална припадност е најизразена во Босна и Херцеговина.

Anticiganizmo, pobuter kotora thaj butederipnaja diskriminacija, anglal adelatibe thaj našukar gndipe e Romenge tane sakanutne resarena ki Bosna thaj Gercegovina, akava si thaj o šerutno resaribe taro na bukarnipe, tikno numero hramibe ko uče edukacijakere škole thaj o but telardo čorolikano hali e Romengoro.

Akava si o rejtingo taro paluno Vahtavi (izveštaj) baši o nijamalipa e đihaneskkro (CRD) Bašh o đjivdimos e romengoro ko purabalo Balkani, savo but čirla sas havlardo anavkeribnaja ,,Opstrukcija baši Anticiganiymo”.

Te si salde baši hošipe o CRD sikavela apsolutnikano jekhajek đjivdipe ko dikhipe ko Raštre o Roma ki Srbija, Crna Gora, Albanija, Makedonija thaj Kosovo.

Numa kana hulaja ki Bosna thaj Hercegovina taro regionalnikane thaj opšto prespektiva, nane but šukar o bukha baši disavowhošipe jail (uteha).

Podatokoja vakerena e Roma ki BIH si but po pharo olengoro hali e đjivdipaskoro taro okola Roma save sas anglal vakerde ko adala raštre. Baši maj but I dar tari diskriminacija, so darana duri te vakerenpes so si tane Roma.

Fundavne statistikane podatokoja navakerena, kobor Roma čačuno numero đjivdinena maškar ko hone ki – BIH, Srbija, Albanija, Makedonija thaj Crna Gora, Jekhajek khanikaske nane penđardo ko institucie baši so šov puvja Raštre taro Purabalo (zapaden) Balkani.

Pobuter raštrende tano penđardo so but olendar taro Roma našti te vakeren baši piri etnikani kedin ko kerde popisija, thaj sa akava resarela tari dar thaj diskriminacija savi kerelapes upral olende, aso maj but dikli tani ki Bosna thaj Hercegovina.

Pobuter ko teluno linko

Lendo linko www. portal-udar.net

E siklenge thaj studentija ki BIH, “ Volontiribe tano Kul”

By

romapress

-

декември 6, 2018

Традиционално на Меѓународниот ден на волонтерите, Центарот за развој на младински активизам ја организира Галерија на волонтери, по повод завршувањето на проектот. Волонтирањето е кул! За време на денешниот настан учениците од бројни училишта низ цела Босна и Херцеговина, кои се вклучени во проектот, ги претставија реализираните активности на завршниот настан, а со гласање, го избраа најдоброто.

Tradicionalnikane ko Maškarđianeskoro dive e volontiribaske, Centari baši buvlaripe e ternengoro aktiviteti organiyiringe čipota tari Galerija volonterengiri, baši o agorkeribe taro volontiribe e proekteske anavkergo ,, Volontiribe tano Kul”.

Ko vakti e avdisutne čipotake o sikalutne taro pobut siklaane tari sasti Bosna thaj Hercegovina save sas kotor tari akava proekti prestavinkerge thaj kerge realiyacija prekal o proektija thaj leskere aktivitetija ko agorkerdo dive, thaj dejbaja pumaro hango ange savo ka ovel o maj šukar aktiviteti akale proekteske.

Sikle taro 40 fundavne škole ki BI, ko dive taro maškarđianeskoro baši volontiribe kop le loklanikane komune kerge turli hemime aktivitetija, sar soj renoviribe taro olengere škole, bibliopteke, arka baši invalidija, lačharibe o avlina taro škole, sale thaj panda but avera aktivitetija.

Avdive baši sa odova ikereja thaj daja pursakoja baši o maj šukar škole thaj olengere aktivitetija, savendar o jekta šov maj šukar thana ka oven ikerde o maj gogaverutne aktivitetija, vakerga I Alma Fejyik, port parole ko Centari baši buvlaripe e ternengoro aktiviteti.

Pobuter ko teluno linko

Lendo linko www. portal-udar.net

Vazdingovela o fiati (cena) e Mareskiri

By

romapress

-

декември 5, 2018

Поскапуваат лебот и белите печива и тоа за 2-3 денари.Дел од мелничарите и пекарите,новите цени ги ставиле уште минатата недела а останатите се очекува тоа да го сторат деновиве. Причините за нагорната корекција на цените ги лоцираат во драстично поскапата пченица која мора да се увезува поради катасрофално лошиот род годинава, потоа во поскапите горива,трошоците за плати но и недостигот на работници во оваа индустрија. Последниве 20-30 дена се чувствува благо качување на цените на брашното, лебот и белите печива како задоцнета реакција на производителите од берзанските случувања во август и септемрви.

Uštena o fiatija taro parne varale arikloja baši 2 đji ko 3 denarija.

Kotor taro bukarne melničarija , pekarija, e neve fijatija dopergelen o naklo kurko, aso e avera ačovena te dočiven pire neve fijatija akava kurko.

Sebeši baši vaZdipe o fijatija vakerena baši o učipa e giveskoro savi valani te lenla tari aver phuv baši amari bilači na šukar bijando giv taro naklo berš, pali adava o sebepi taro uštibe i nafta, harđhibe thaj dejbe love ko plate, thaj nanipa taro bukarno personali ki akaja industrija.

Palune 20 đji 30 dive sas but harica vazdime o fiatija(cene) baši varo, maro thaj mareskere artikloja. Numa sa akava resarela but bare čirlipnaja tari jek asavki reakcija taro proizvoditelija pali o berze save resarge panda ko čhon taro Avgusti thaj Septemvri.

Makedonija beršensar isila maj tikno fijati ko maro thaj mareskere artikloja ki Evropa thaj hem buvleder ko sumnal, numa našti oj te ačovel imuno tare sumnaleskere dikipna e fijatenge e berzensar save ki amende odova ovela našalipe ki tikni forma, vakerela Todor Gorgievski-KADINO.

Neđjo Osman: Ko intervju vakerela, valani te čhinavelpes o snimibe filmija e Romensar sar mangena devlonenge thaj isilen zlatno dand

By

romapress

-

декември 5, 2018

Неџо Осман Дипломирал на Академијата за филмска и театарска академија во Нови Сад, во класата на професорот Раде Шербеџија. Во интервјуто Nedžo, еден од Ромите кој живее и работи во Германија, разговара за театар, политика, стереотипи, младата генерација Роми како и за многу други активности. Морам да кажам дека е многу тешко да се даде краток одговор на ова прашање, за живеењето на РОМИТЕ: Овој краток одговор би бил следен: жив, тежок, сиромашен, краток, но и весел и полн со живот и различен. Различни кога станува збор за образованието на Ромите.

Neđjo Osman Diplimirimo ki akademija baši filmeskoro thaj teatreskoro profesionalno buti keribe ko Novi Sad, thaj sas ko klasi e profesoreske Rade Šerbeđjija

Leskoro tavdipe ki akaja umal sas ko Romano teatro Phralipe ko Skopje.

Ko 1995 berš barabutne Kokotkovik Nadom, funfavno thaj umetnikano direktori nakela poro buti keriba Evropake puvjate ki Germanija ko Duzzoldorf, Sabriken, Frankfurt, Majna, Nordhauzen, Keln thaj Nirnberg.

Ko akava intervju o Neđjo Osman vakerela baši o đjivdipe e Romengoro , kerela lafi baši Teatar, politika, stereotipija, terni generacija thaj Romane aktivitetija.

Numa kana dopergapes leske o pučhipe savo si o gndipe oleskkro baši o đjivdipe e Romengoro ov tadani vakerga:

Valanutne si te vakerav so si but phare mange te dav tumen paluno lafi baši akava tumaro pučhipe, ka ovav harne thaj salde ka vakerav akava: e Roma tane đjivde manuša, pharipnaja, čorolikane, tikno vakteskere đjivdipnaja, numa tane but Bahtalo thaj asalutno narodo perde manginaja baši đjivdipe.

Nane jek salde kana kerelapes lafi baši Edukacija, savenge sakana vakerena amenge sar Roma so na mangaja te siklova, aso ki praktika tano but phare e Romenge save thane bi edukacijaja te naken thaj te araken peske šukar đjivdipe akate ki Germanija, ja palem aver Evropikani phuv.

Pobuter taro avutno intervju savo kerduno tano prekal romano portali udar.net Khuven ko teluno linko

Lendo linko http://www.portal-udar.net/nedo-osman

NRC artikane performansoa baši implementacia e proektoske DOSTA, ка nakhaven diskriminacia anavkeribnaja – Pendžar en e Romen!

By

romapress

-

декември 5, 2018

Здружението „ Национален Ромски Центар„ од Куманово информира дека ќе организира изложба и свечено доделување на сертификати за учество во имплементација на активностите. Инаку кампањата е насловена како ДОСТА! „Надмини ги предрасудите. Запознај ги Ромите!„ каде ќе бидат изложени уметнички дела кои се изработени од страна на ученици од основните и средни училишта од Куманово.

I Asociacia ” Nacionalno Romano Centro” taro Kumanovo informiringja kaj ka organizirinel artikano performanso thaj ulaviba sertifikatoa sa okola so lele than ki olakiri implementacia thaj aktiviteto.

I kampanja si anavkerdi sar DOSTA! ” Nakhaveni diskriminacia.

Pendžar e Romen!„ saveja ka oven sikavde artiklia kerde tari rig e siklengiri ko fundavne thaj maškarutne siklovne (škole) taro Kumanovo.

Akava aktiviteti ka ovel ikerdo avdive ko 5.12.2018 – Trintodi ko ofiso e purane komiteterske – bari hala tavdipnaja taro o 12 ari..

Daj pire štare čavorensar tabili ko piro kher, policija kerela rodlaripe pal akava

By

romapress

-

декември 4, 2018

Пет лица, од кои четиримина загинаа, починаа рано наутро во петокот, кога нивната куќа во источна Словачка запали во пожарот. Одделот за противпожарна заштита ја информираше чешката новинска агенција за овој инцидент. Трагедијата се случи во селото Ричњава во близина на градот Кромпачи и причината за пожарот е сеуште нејасна. Пожар избувна во четири-соба, еднокатна зграда чиј покрив падна во огнот. Словачката полиција силно интервенираше против расистичките коментари и оние кои ги пишуваат. Сите расистички коментари се доставени до одреден оддел, а нивните автори наскоро можат да добијат повик. Нивниот пристап до локацијата е блокиран за да не можат да ги “избришат своите патеки”, рече словачката полиција.

Panđ manuša savendar štar nane maškar o đjivde, ki bari jag kana asatrsalilo lengoro kher ki Slovačka. Kotor tare mujal jagalipaskere službe denge info baši akaja čipota, kerelapes lafi Romane jerijeske.

Akaja bi bah resarga ko gav ,,Ričnava” ko pašipa e dizjake ,,Krompači”, aso akava jagalipa o motive panda nane penđardo. O jagalipa uštilo taro štar sobe, tari binal kaskoro upruno kotor sig tabilo ki bari jag.

Sar so vakerena o medije akaja familija sas Daj thaj lakere čave. Slovakijako presidenti Andrej Kiska thaj o premieri Petar Pelegrani sikavge fuhal baši akaja čipota.

Mule manuša tane Roma, aso vakerelapes taro lengere fb profilija mujal olende sas dočivde rasistikane akharina thaj komentarija, E adala komentarija resarge thaj ki diskusija ki oficijlano FB-rig e policijaki tari Slovačka.

Slovakijaki policija bare takateja kerela sas intervencie mujal o rasistikane komentarija thaj upral e manuša save hraminena sas odova.

Lengoro ikerkeripe đji ki lokacija tano blokirimo te šaj ten a našavelpes olengoro piribe đji ki olengiri resarin, vakerena o infrmacije tare policijakiri rig.

Numa ko fb-tavdena bare debate baši akaja čipota, naoficijlano gndinelapes baši akava jagalipe sas kerdo manginaja mujal o Roma, thaj sa adala rasistikane komentarija save tavdena upral e Roma ki Slovačka.

Lendo linko http://www.romskiportal.com

Francijakiri rađji na anela i deciyia bašh bajraripe i nafta

By

romapress

-

декември 4, 2018

Францускиот премиер Едуар Филип ќе го запре зголемувањето на даноците за гориво, оние што предизвикаа големи немири низ целата земја, објави Франс.Француската влада официјално ја откажа денешната средба со демонстрантите од „Жолти елеци“, објави Франс 24. Францускиот лидер Емануел Макрон се соочи со зголемен притисок во понеделникот, за да најде излез од најдлабоката криза откако е претседател: протестите за даноците ги предизвикаа најголемите немири во Париз во последниве децении. Додека десетици луѓе беа изведени пред суд поради судирите во саботата, премиерот Едуар Филип се состана со министрите и со шефовите на главните опозициски партии, на разговори околу начините за решавање на тензиите.

Francijakoro premieri Eduar Filip ka činavel o bajraripe taro danoko e gorivonge, sebepi sostar isi bare protestija thaj na šukaripe ki sasti raštra, vakerena o informacie lende taro frans pres.

Francijakkro lideri Emanuel Makron arakelapes bare zorjaja, te šaj te araken slucija akale eskalicijaja thaj maj bari kriza đji akanutni savi kerduni protestija mujal o danokija ko Pariz.

Pretstavnikoja taro ,,Žolta elekija” save denge po vas baši dialog pali o resarina thaj bibahija ko Pariz, vakerge ola nane te len than ko lafi keripa e Filipeja , thaj odova kerenale baši pumaro arakibe.

Numa pali sa akava akava kurko so resarela ki Francija palune informacie vakerena, Žaklun Muro thaj Benđamin Koši duj lideria taro protestija, đji lende resarge bilače palune lafija taro okola save tane but po holame ko protestija, te na len von than ko lafi keripe e Rađjaja, šajdipnaja so ka resarel đji olende bari bi bah.

Rotali mesali, kerduni baši o đihanija save tane socijalnikane bibaheja thaj save isilen problemija pire plesutne dokumentensar

By

romapress

-

декември 4, 2018

Asocijacja tari Incijativa socijalnikane reguliribaske INSOK –Skopje ko amalikano buti keripe e Romane Edukativnikane centrumeja.

Ambrela-Skopje, Humanitarnikani birađjakiiri organizacija e Romengiri Mesečina – Gostivar thaj i Asocijacija baši arakiba e Romengiri ko Štip kerena pobuter vakti implementirabaja jek proektianavkerdo ,, Avrijal tari rota- na dikle baši o sasoitnipe” ikerde e programaja tari IPA.

I sasti buti taro akava proekti tani kerduni baši o zorakeripe e Romane organizacijenge ko procesija tari politika thaj eliminiribe o buka save so resarena upral o Roma ko ikalibe pire lična dokumentija.

Ko rotali mesali maj but kergapes lafi e dizutnensar thaj aktivistija save dena arka ki akaja umal, pohari ama siguritetno te anelpes solucija akale resarinake savi maj but resarela maškar o Romano đihani ko phare ikalibe pere plesutne thaj avera dokumentija.

15 teatarsko festivali ” Garavde muja”, Teatar Komedija kelgapes i drama anavkerdi ,,Zlostornikot” -Hitler

By

romapress

-

декември 4, 2018

Ko teatar Komedija agorkerga o 15 tradicionalno festivali ” Garavde muja” e pretstavaja ” Zlostornikot”taro avtori thaj reziseri Daniel Petrovski savi sas kelutni premierno sikavdi ko akava festivali.

I Prestava sikavela o genocidi so kergjape upri o Roma ko dujto sumnaleskoro maribe thaj o Holokausti upri Romani khedin kerdi taro Hitler.

O Khujba te dikelpe sas bizo love, mansusha save so mangena o tetar thaj Romani istorija, Sasalen šajdipe ko teatar Komedja te penđargoven e bibaheja tare Germanijakoro Hitler, te diken i fuhal odole vakteskere Romengiri.

Ki teatarsko khelin, sar maj baro hošipe e publikake dikhipnaske sikavga akterka Đjemila Abdulova savi kelga Daj tikore bebeja.

Ko dive kana valanga te kelelpes akaj pretstava Zlostornikot, valani sas te len thaj thaj tetareskkri ekipa tari Hrvatska, numa baši tehnikane problemija ola nasti achile te khelen pumari dramakiri khelin.

Sasti organizacija taro festivali implementirinelala i Asocijacija Roman ilo taro Skopje.

KOLUMNE

Ulavde

Maj diklo artiklo

Maj dikli kategorija