Blog Rig 224

HAVLARIBE tar SUGS – Šaip Jusuf

Со настава започнуваме од вторник 03.09.2019 година.
Со следниот распоред на прием за вторник:
1 година од 09:00 часот
2 година од 10:30 часот
3 година од 11:30 часот
4 година од 12:30 часот

Од среда, па до крајот на месецот:
1 смена (од 07:30 ч) профилите: бизнис-администратор, економски техничар и медицинска сестра.
2 смена (од 13:45 ч) профилите: градежен техничар, фризер и келнер.

Со среќа и многу успеси во текот на оваа учебна година.
Ви посакува тимот на нашето училиште.

Hazri kerga: Roma Press

Театарска претстава на ромскиот театар “Студент“ “АЛФА И ОМЕГА“

Театарска престава на ромскиот театар “Сутудент“ “АЛФА И ОМЕГА“релаизирана по сценарио на сега покојниот Ѓунеш Мустафа алијас ГУНО
Режија Џемаил Демир
асистент на режија Сулејман Мухаџер

Преставата е поделена на пет чина. Во првиот чин е создавањето на првиот човек Адам и неговота животна сопатничка Ева и првото убиство од страна на нивниот син Каин врз својот брат Абел.
Вториот чин е појавата на Месијата Исус кој со својата жртва им го отвори патот на целото човештво за опрост на своите гревови наследени од своите пра пра родители Адам и Ева.

Третиот чин е отсликување на денешниот зол неправеден свет , манипулиран од страна на непријателот на доброто ѓаволот,и денешните пороци, алхохолот, дрогата криминалот…

Четвртиот чин е преставување на светските религии, и притискот на ѓаволот кој ги врши врз нив.

Петиот чин се одвива во некое минато време кога Месијата Исус решава да ги скрати маките на добрите луѓе на земјата, со кој го уништува ѓаволот и сите оние кои се отргнаа од вераата кон него и кон нивниот створител.

Проштална средба на претседателот Џафери со амбасадорката на Република Хрватска во Република Северна Македонија, г-ѓа Даниела Баришиќ

Денеска претседателот на Собранието на Република Северна Македонија, г. Талат Џафери, оствари проштална средба со амбасадорката на Република Хрватска, г-ѓа Даниела Баришиќ.

На средбата беше изразена благодарност за досегашната соработка и поддршка од пријателската Хрватска. Исто така, двајцата соговорници разговараа за актуелните прашања на Република Северна Македонија. Посебен акцент беше ставен на темата за членството во НАТО, како и за претстојното претседателство на Република Хрватска на Советот на Европската Унија и нивната програма и приоритети.

Претседателот Џафери на почитуваната амбасадорка ѝ посака успешна работа по завршувањето на мандатот во Република Северна Македонија и ѝ беше врачено признание за посветеноста во градењето и продлабочувањето на пријателството помеѓу двете земји.

Hazri kerga: Roma Press – lendo tar Khedipe e R.S.M.

Puterdo, ja palem na o šajipa tar o Salvini te ačhol ano rađjalipe-Italija

Италијанското анти-воспоставување Движење Пет Звезди (М5С) и опозициската десничарска Демократска партија (ПД) во средата се согласија да формираат нова коалициска влада за да се избегнат предвремените избори, да не се спроведе желбата според анкетите на екстремно десничарската Лига Матео Салвини (Матео).  Двете партии влегоа во разговори за коалиција и покрај политичките непријателства, откако поранешната владејачка коалиција на Италија – составена од М5С и Лигата – се распадна по неколкумесечен конфликт. Салвини реши да ја расипе коалицијата и да ја собори владата затоа што анкетите укажуваат на огромно зголемување на неговата популарност, што тој сакаше да го искористи за понатамошно зацврстување на неговата позиција со новото гласање. Сепак,  ако се постигне договорот помегу M5S и PD,  нема да се организираат  избори. Инаку, како што постојано ние информираме дека, Салвини ги водеше своите кампањи за антиимигрантска и анти-ромска политика. Тој често ги навредувал Ромите, за што многу пати бил критикуван.

Italijake  anti –dočivibe tar o partije Phiribaske Panđ čerenja(M5S) thaj opozicijake desničarsko rig  tar Demokratijaki partija (PD)  ano trinto di o naklo kurko ange maškar peste lafi te lačharen nevutni koalicijaki rađji te čhaj te na ikergoven alosaribe, mangin  sar so vakerna e ankete tar desničarsko liga partija tar Mateo Salvini.

E so duj partie  kuvge  ano lavkeripe baš koalicija  thar penđarde na amalikane partie,  kana i čirutni  rađjaki  koalicija  ani Italija- ikherdi tar M5S thaj i Liga- na arakle pobut maškar peste lafi thaj sinelen nekobor  čhonengoro konflikto.

Salvini sakana akošelapes sas baš odova te kherelpes nevutne alosaribe đjandidor  tar kerde ankete s baš peske  so isi ole ikeribe e đihanengoro, thaj odoleja kamlapes te ikherel o butederipe e bičaldengoro (pratenikoja).

Numa akana ađjikerelapes te arakhle lafi maškar peste  e duj partije rađji thaj opozicija o M5S thaj PD, te nakhla olengoro lavkeribe ano solucijako phanlo lafi  tadani nane te ovel valanipe tar ikheripe nevutne alosaribe ani Italija.

Salde te irana tumaro gndipe,  Amen but fori  hraminaja tumenge baš o Salvini savo peske resarga ani bari populacija thaj bari reklama  maškar o đihani tar Italija pal odoja oleskkri penđardi  politikaki kampajna mujal  (protiv)  antimigrantsko thaj anti-romani politika. Vov  but fori kerla sas đungale thaj bilače lafija mujal o Roma, thaj baš odova   upral oleste sakana sas kerde bilače lafija baš oleski asavki politika.

Hazri kerga: Nedmedin  A.-Roma Press

Ikalipe 200 migranton tar derjav (more) ani Španija

Спасувачката акција доаѓа во време кога Шпанија се подготвува за пристигнување шпански воен брод со 15 мигранти од италијанско пристаниште. Мигрантите од супсахарска Африка биле пронајдени на три сплава во Алборанското Море меѓу североисточно Мароко и југоисточна Шпанија. Тие се пренесени во Алмерија и на Малага. Шпанската крајбрежна стража спаси повеќе од 200 мигранти во обид да преминат од Африка во Шпанија. Околу 18.018 мигранти пристигнале во Шпанија до средината на август годинава, според Министерството за внатрешни работи. Ова е зголемување од 39 проценти во однос на истиот период минатата година.

Španijaki pajneskiri arakavutni ekipa  pobuter tar 200 migrantoja  ikavga olen ani olengiri mangin  tar Afrika te nakhen ani Španija.

Arakibaski akcija  resarela ano vakti  kana i Španija  kerlapes hazri  te resarel ano španijako askerengo brodo 15 migrantonsar  tar italijako pristanište.

Migrantoja tar supsaharsko Afrika  arakhle sas  ano trin thana ko Aloboransko derjav –more maškar  o purabalo kotor tar Maroko thaj lačšimpurabalo kotor tar Španija. Ola trubula te resarena  ani Almerija thaj Malaga.

Đji maškaripe e čhoneske avgust ani Španija isi 18.018  migrantoja, vakerla o Ministeriumi andrune bukenge. Thaj akava olenge tano baro numero dikhlo e naklune beršestar.

Hazri kerga:Roma Press

 

Селими до Шилегов: За Ромите имате реализирано НУЛА проекти

Советникот Ерџан Селими постави прашање до градоначалникот Петре Шилегов: Колку проекти од својата изборна програма во овие речиси две години мандат има реализирано за Ромите од Шуто Оризари?

Но, согледувајќи ги фактите, советникот Селими сам си одговори: „Одговорот е НУЛА проекти градоначалнику“.

-Што значи дека ништо не работите за Ромите, воопшто не се грижите за Ромите и воопшто не се држите на вашите зборови кои ги искажавте на почетокот на вашиот мандат, дека особено внимание ќе дадете на помалку развиените општини. Исто така сакам  да ви кажам дека ова што сега го правите на „Индира Ганди“, не е проект за Ромите и не е проект кој Ромите го очекуваат од Вас. Ромите искрено очекуваа дека ќе ја реконструирате главната улица во центарот, во срцето на Шуто Оризари каде што стварно има потреба од таков зафат. Сигурно после ова ќе станете и ќе кажете дека со втората фаза ќе биде опфатен тој дел! Но кога следната година, праша тој.

Советникот го замоли градоначалникот да даде насоки што побрзо да се заврши веќе започнатата реконструкција на „Индира Ганди“, бидејќи сообраќајот во тој дел е отежнат.

-Пред 1 година имаше пост од Град Скопје во форма на флаер во која беше истакнато дека „Индира Ганди“ е во завршна фаза. Но за жал не е баш таква состојбата како што беше истакнато. Ако можевте други улици за една недела да ги завршите зошто тоа не е случај и со „Индира Ганди“. Затоа дајте барем завршете ја, порача советникот Селими.

Bičhaldi reakcija tar Partija ,,ROM” đi redakcija Roma Press

 

Kolumna: Dilinipe ja palem Tradicija?

Sostar te tavdav mere avdisutne hramibaja aso te garavav moro čačikano gndipe pal sa  odova so dikhle mere jakha ano nakhle trin čhona?

Maj anglal namangava te  halovenman amare drabarutne iramale-odova soj teleder  hramome anglal vakerava tumenge so – I me sijum kotor tar odova Dilinipe ja palem Tradicija.

Isi man but te hramonav, numa ka dav mandar sa te šhaj te ovav but harne ko moro hramovipe. Nakhle amendar trin čhona bare, but bare ko sikavipe amaro barvalipe ja palem dilinipe kana kerdilopes hošime (veselna) momentoja ano maj luksuznikane thana,  mase perde hajbanaja thaj pijbnaja, maj šukar orkestrija, ekstra pukime gilavutne thaj deibe love maj tikoro vas 500 denarija, aso sine thaj 1000 den, 2000 den, 50, 100, 200eu, mate vakerav i bari atrakcija o love ano lepako.

Aso akava berš me ikherava ani miri godi o maj atraktivna momentoja kana o legarutno ka vakeri – AKANA ROMALEN DIKHEN O GAZDA KERELA ZEMJOTRES OVI TANO O BARO, OV NANE EVROPA OVI O KONTINENTI DIKHEN E MUZIKAKE DELA JEK BOROVNICA 500 eu.

Uh, uh- o manuša, misafirija ja palem o Youtubejra save sasto dive bešena anglal tv, ola ko momenti vakerna lele so kerga o manuš zakon sarinen mudarga. Hmm dal te halovav ja palem korkoro mange te rovav tar odova dilinipe savo keraja ole korkoro amen.

Isiman jekh info saveja mangava te ulavavle tumensar. Ano jekh dive bijavestar deš manuša ko bendi jeke diveseske lele pobuter tar panđ milja eura, (Na te vakerav o anav familijako tar bijav mate kerav olenge bilovengi reklama sostar amenge na denge love thaj na sijumsine o dešhujekto manuš ano bendi hahaha.)

But importatno! ma te halovenman me amala muzicarija iramale ja palem so sijum mujal (protiv) olende, Na, Sostar tumen profesionalno kerna buti thaj na bešena kanikaske ano šero sastruneja so von trubul te den bakšiši-kerena tumari buti profi.

Ano nakhlo kurko bešava jeke manušeja savo but berša kerla buti pal Historija thaj Tradicija e Romengiri thaj pučava ole jek pučhipe? Sostar sa akava so dikaja prekal amaro đihani ko amare šukar momentoja save kerajalen amare familijaja thaj sa odova preperela li ki amari tradicija ja palem na? Dikhelaman thaj hasala, I Tradicija e Romengiri (oja) ačovela ko odova te kera bijava bare kedipna, numa ano adala kedipna o maj barvale historikane momentojana valani te bistara, aso adala thane o adetoja e bojrakere ja palem đamutreske, olen trubul te kera olen sar so kernalen amare purane, o šehija e uravibaskere sar e borja, vi e đjamutre valani te oven telal amari tradicija numa,  fuhalibaske amen našavaja odova amaro historikano uravipe sar trubul i đjuvli aso sar trubul o murš.

Amen pobuter akana laja o uravipe thaj tradicija e Albancongere thaj Khorahajenge. Iranen tumen ano amare purane Roma sar uravenapes sas ano bijava, odola šehija tane tradicija, o Romane gilja bistergepes odovaj tradicija thaj ano agor amen sa adava so dikhaja ano amare bijava so kerlapes nanaj phanle amare Romane tradicijaja, sostar amen i TRADICIJA  irangem ola ano  ČALMI.

Tadani halilum  kaj maškar amare ČALMIJA save kamaja te sikava olen ano amare bijava barabar lingaraja thaj amaro dilinipe? sostar dilinipe hramonava- Soske, o đjivdipe nane jek dive, nane jek čhon thaj nane salde čhona o Juni, Juli thaj Augusto.

But fori kana naroma ka pučenman? Tumen e Roma maj but žalinena tumen tar nanipe đjivdipasko, aso ano youtub dikaja, ola vakerna amenge sostar akana amater bijava na[ti te na oven ko youtub (soske akana nane atrakcija ako nane to bijav ko youtub, te šaj e đjuvla te ikeren ani pumari godi save šalvare uravge akava berš, aso đji berše te len neve avera šalvare aso  o gazda te dikhel kobor love denga bakšiši) Amen dikaja tumen sar čhudena e love thaj tadani amen ano jek momento pučajamen e love tane čačikane ja palem na. Dikava e manušen thaj vakerava okova amaro penđardo lafi- ooo adava so dikhena ano Youtub nane amare Roma tar Makedonija ja palem pašutne balkaneske puvja, adala tane e Roma save kerna buti  jek berš pal 14 arija ko dive ano Evropake puvja thaj kana avena ano odmor- ola kerena e bare bijava! Na amen.

Numa ani praktika nane agaar, akale beršeske šhaj te vakerelpes e but bijava kerde sas tar amare Roma save thane thanarde thaj djivdinena ani Makedonija.

Akana dočhivelapes o pučhipe?  Agorkerge o bijava, gele peske e misafirija (strancoja) akana amende so ačovela vareso salde o dilinipe- sostar hramonava o dilinipe?

Avela jevend valani sakoja familija te kerelpes hazri tar harđji jevendesko so lelapes thaj kerlapes hazri nilajeske (zimnica), kašta, hazri keribe e čhaven siklovnake, hazri e čaven baš studiribaske, pukinibe o smetke sostar ačhile trin čhona- thaj panda but avera bukija save kernapes akava čhon septembro.

Tadani ano agor moro pučhipe ačhovela puterdo, Ka iranamen ani amari godi so kergem ano nakhle trin čhona ja palem ka vakera palpale ODOJA AMARI – TRADICIJA, tadani ako kodo tano i TRADICIJA thaj odova salde trin čhona, aso akana trubul te ova hazri te nakha ejna čhona  ano DILINIPA.

Hramovimo tar Sevgul A. dipl.pal Detektivi thaj Kriminalistika.

 

 

 

Kher e Romenge –Bitola

Ромско Јато и СФЕРА Интернешнал во склоп на проектот Дом за Ром, кој е под-грант на Национален ромски центар – Куманово во партнерство со Симбиозис 12 и ОРМ Бела Кула, а е финансиран од делегацијата на Европска Унија во Република Северна Македонија го одржа вториот од четири вкупно инфо денови во населба Баир во Општина Битола каде што граѓаните може да се запознаат со процедурите на легално добување и имаа шанса да разговараат со катастар, адвокат и добијат бесплатна правна помош. Отворениот ден беше реализиран во месноста кај Бараките.

Romano jato thaj i SFERA Internenšal ko barabar e proekteja ,,Kher e Romenge“ proekto telal lingaripe tar Nacionalnikano Romano centro-Kumanovo thaj ano partnerikano buthi kheripe tar Simbiozis 12 vi o ORM-Parno Kher, kerna buti barabar pal akava aktiviteti thaj baš  olengi buti finansijake ikheripnaja bešela pal olende  i delegacija kotar Evropaki Unija ani Republika Utarali Makedonija.

O Nakhle dive barabar e uprune anavakerde organizacije ikherege  vi o dujto thar valanutne štar fori divesa te ikeren info dive ano athrai ko Bairi ani dis Bitola.

E dizutne tar o Bairi-Bitola, šaj te penđarenpes  e saste lingaripnaja  tar olengoro legalnikano kherutnipe thaj isi olen šajipa  te keren lafi bukarneja tar katastar, te ovelen avukati thaj bi lovengoro  nijamalipaski arka-pomoš.

Akava dujto dive tar akava proekti sas baro avipe  kotar e Roma tar o Bairi, aso o khedipe sas kerduno  ano bairesko penđardo anavkerdo than,,Barake“.

Hazri kerga: Neđmedin A-Roma Press

29 thaj 30 akava čhon tavdena o hramipa ano Raštrakere Univerzitetoja

На повеќето државни универзитети во земјава денеска почнуваат уписите. Кандидатите претходно се најавуваат во електронскиот систем, па носат документи
Денеска и утре се уписите на повеќето државни универзитети во земјава. Кандидатите што сакаат да се запишат на некој од факултетите на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ може да ги поднесат документите денеска (29) и утре (30) август. Според Конкурсот за упис, во прва година на прв циклус студии во учебната 2019/2020 година може да се запишат вкупно 10.665 студенти.
Прелиминарната листа со примени кандидати ќе се објави на 3, а конечната на 6 септември. На 11 истиот месец ќе може и да се запишат.

Ano pobuter raštrakere univerzietoja ani Utarali Makedonija tar avdive tavdena te hramonenpes e neve studentoja.

Kandidatija majanglal dohavlarenapes prekal elektronikano sistemi, pal adava lingarena pere dokumentoja, Aso  avdive thaj tajsa puterde tane e hramipa ani themakere univerzitetoja.

Kandidatija save kamena te hramonenpes ano disave raštrakere fakultetoja  ko Univerziteto ,,Sv. Kiril thaj Metodij“ šaj pere dokumentoja te lingaren olen avdive (29) thaj tajsa (30) Augusto.

Sar so tavdela  o hramipe telal o mukhlo Konkurso, ano jekto berš ko sikhlojbasko 2019/2020 berš šhaj te hramonenpes 10.665 studentoja.

Prelimirnikani patrin  tar ikherde thaj kuvde studentoja ka havlarelpes ano 03, aso sar maj paluni verzija ka ovel havlardi ano 6 Septemvro. Aso 11 septemvro  isi olen šajipa te hramonenpes palpale, hramonelapes ani patrin fakulteti.mk

 

Hazri kerga:Roma Press

 

 

Интервју: д-р. Маја Спирова- психијатар во Специјализираната болница за геријатриска и палијативна медицина 13 Ноември – Скопје .

  1. Какви се вашите генерални искуства со ромските пациенти врзани за нивниот односот кон здравствените работници?

М.С.  Ѓенерално имам позитивни искуства како др. психијатар во оваа установа веке две години, Во таа насока секогаш кога доагаат кај нас во нашата здравствена установа пациентите се  презаинтересирани  за сопствената здравствена состојба и за својот проблем,  впрочем бараат помош и исто така го прифакаат советот. Многу е битно  и тоа сакам да го потенцирам, Ромите како пациенти се дисциплинирани и се придржуваат кон  препишаната терапија.  Доаѓаат редовно на  контроли, јас како др. психијатар можам со гоемо задоволство да ви укажам дека  имам едно  големо позитивно работно  искуства  со Ромската заедница.

  1. Дали може да ни одвоите некое искуство со ромските пациенти?

М.С.  Да,  Еден  ден пациентка и нејзин родител уште на почетокот на нашето прво видување дојдоа збунети,  несигурни како и недоволно информирани за нивната здравствена  состојба за потоа ние им објаснивме за што станува збор,  препишавме терапија, прегледи и други пропратни работи. Потоа тие почесто си  доаѓаа на контроли,  за после неколку месеци по ред се увиде промената кај пациентот како и комуникацијата со нејзините родители. Говорам за овој конкретен пример дека пациентката беше презадоволна од нашата соработка како и комуникација, за мене тоа беше еден од позитивните примери поврзано со мојата работа во здравствена установа 13 Ноември.

  1. Колку се придржуваат ромските пациенти до правилата одн. терапии, здравствена помош што ги одредува лекарот?

МС.  Кога станува збор колку Ромите пациенти се придржуваат  до правилата на пишаната терапија,  мое работно искуство говори дека тие се многи дисциплинирани и се придржуваат кон запишаната терапија, но исто така наидуваме на недоразбирање кога здравственото осигурување им прекинува, одредената  терапија ја нема на позитивната листа е тогаш е по комлицирана работата, со тоа што треба да се најде решение како да ги применува лековите пациентот а нема регулирано здравствено осигурување, тогаш  сите потребни терапии и лекарства  тие ги сносат на свој товар приватно. Психијатриските лекови во фондот е со минимална партиципација, доколку здравственото осигурување прекине тогаш пациенто треба  терапијата да ја купи приватно за да може да продолжи со лекување е токму во тој момент  настануваат недоразбирањата  со тоа што лековите кои се антидепресивни  или да се лекови за деменција  се малку поскапи и треба самите да си ги набавуваат. Сакам пред вас и вашиот медиум и ова да го потенцирам, Ромите знаат да се солидаризираат и многу брзо наидуваат на некој пријател, роднина кој што ке им помогне и ке се набави терапијата. Но исто така  не секогаш завршуваат со изнаогање на такво решение, укажува доктор Маја Спирова.

  1. Дали сметате дека Ромите се дискриминирани?

М.С.  Мислам дека не треба да се дискриминирани – Во глобала не знам, од моја страна никогаш не беа дискриминирани- не само Ромите туку и сите останати пациенти.  Кога станува збор за  прашањето околу здравственото  осигурување, мојот став е дека секој државјанин на Република Северна Македонија треба да биде здравствено осигуран и да ги има еднакви правата како и сите останати, меѓу кои и  Ромската етничка заедница. Околу тоа колку од Ромската заедница немаат регулирано  здравствено осигурување тука неможам да дадам мое увидување со тоа што тој проблем јас мислам дека треба да се реши со помош помеѓу институциите во системот, Ромската заедница и други високи инстанци во нашата  држава.

5. Едно ваше лично гледиште: Што треба да се промени (во сооднос лечник – пациент) за да се подобри состојбата во сите аспекти?

М.С.   Дасе има разбирање  како и трпение од едната и од другата страна,  затоа што сепак докторот треба да е тука и да пружи помош за било кој пациент кој веке е  тука во амболантата.  Од друга страна пациентот не треба секогаш да гледа за својот проблем дека докторот му е крив.  Многу е битно  кај пациентитете да се има трпение,  да соработуваат,  да се придржуваат кон терапиите  како и условите кои му ѓи укажува докторот.  Соработкатаа посебно како пациенти Роми во нашата здравствена установа морам да ви укажам дека е одлична и во мојата работа како доктор психијатар на Здравствената  установа 13 Ноември – до сега не сум имала лоши искуства со Роми-пациенти.

Соговорник  д-р. Маја Спирова- психијатар.

Подготвил: Ерџан М. Неџмедин А.-Рома Пресс

Ова интервју ќе послужи како инспирација за театарскиот проект ,,ЛАВИРИНТ’’ на Театар Рома

Интервјуто е во рамки на проектот ,,Менување на наративите за Ромите во здравствените институции’’. Проектот е финансиран од Фондацијата Отворено општество – Македонија.

Видео..

 

- Reklam -

KOLUMNE