Ромите во Ниш наскоро ќе добијат Културен центар, кој ќе се наоѓа во просториите на локалната канцеларија “12. Февруари “. Потпретседателот на Националниот совет на Ромите, Светислав Јовановиќ, истакна дека идејата за таков културен центар е стар повеќе од две децении, но конечно дојде моментот да се реализира. Градот Ниш обезбеди простор до 2025 година, за време на траењето на Стратегијата, но Јовановиќ очекува Културниот центар да трае многу подолго. Тој нагласува дека овој простор не е наменет само за културни манифестации и за Ромите, туку исто така сака да го предаде на други организации и е безвреден. “Со години на Ромите им се обезбедува простор за манифестации, сега сакаме да го вратиме гостопримството и да создадеме мултикултурен центар”, вели Јовановиќ.

Roma tharo NIŠ ko sigo vakti ka ovel olen Kulturako centrumi, savo araklagovela  ko thana  thar lokalnikani kancelarija. Tealalpresidenti  thar Nacionalnikano konsil e Romengoro, Svetislav Jovanovik, vakerela  bašh asavko idealo  e kulturake centrumeske  thano but purano pobuter tharo duj decenie, numa akhe akana alo o momento  te kerelpes oleske realizacija.

Diz Niš arakla  than oleske đji ko 2025 berš, savaja tavdela vi i Strategija, numa o Jovanovik vakererla  bašh akava idealo ka ačhovel thaj pobueter sar Kulturako centrumi.

Akava than nane te ovel ikerimalo salde Kulturake manifestacijenge thaj salde  e Romenge numa vov ka ovel denduno thaj sa e averenge savenge ka trubul te kheren disavo aktiviteti khi oleste, sostar e Romenge but berša dena sas than baši ikeribe amare manifestacijenge, numa akhe akana alo o vakti kana ka trubul vi olenge amen te irana odova šukaripe.

Jekh kotor thar akava centrumi ka ovel kancelarie bašh mobilnikano kotor, romano koordinatori  bašh romane pušibna thaj than bašh o Nacionalnikano konsili  e Romengro.

O Nacionalnikano konsili ka ovel ikerdo lovensar thar i diz Niš, baši o putriba oleskoro dendo love thar 3,6 milionija  dinarija thar dizjako buđeto.

O putriba e Centrumesko ka ovel ikerdo ko  dive e biđukoske Herdelezi ko 05-Maj ko 20:00 ari.

Hazri kerga:Nedmedin A.-Roma Press

Случаите на дискриминација и кршења на човековите права мора да имаат судски епилог – завршување на дводневна едукација за социјалните и човековите права за професионалци кои се завршени во Сараево. На организацијата на Германското друштво за соработка (GIZ) GmbH, присуствуваа партнерски организации и претставници на институции од пет локални заедници, во кои се спроведуваат проекти за социјални права за ранливите категории.Дискриминацијата, иако е забранета, во практика честопати поминува неказнета, а најчесто започнува со претставници на институции, кои дејствуваат на начин што водени од лични предрасуди кои директно ги негира одредени права на ранливите групи. Салиха Ѓудерија, помошник-министер за човекови права и бегалци во БиХ, истакна дека во многу случаи, службениците кои вршат дискриминација или ги кршат правата на одредени групи, не се свесни за нивната дискриминација

Čipote  thar diskriminacija  thaj pageribe e manušikane hakaja  valani te ovelen adelateskoro epilogo-agorkerdo  thar duje divengiri edukacija bašh socijlanikane  manušikane hakajipa thar profesionalcija save agorkerge ko Saraevo.

Telal organizacija thar Germanijako  khedipe ko buti kheripe GIZ, lejbaja than sar partnerikane  organizacie thaj pretstavnikoja  ko institucie ko panđ loklanikane kedina, kasaja so legarenapes  proektija phanle  socijlanikane hakajipaske ko pagerde kategorie.

GIZ ko pobuter fori kherela asavke kedina prekal edukacijako siklovipe te šhaj te našavelpes i diskriminacija, socijlanikane pageripe hako,  thaj pageribe e valanipa  e tikore čhavengoro.

Diskriminacija kanoneja nane mukli te kherelpes , numa  sakana ko aver fori voj resarela thaj nakhela bi te ovel ikerdi odole kotoreske disavi đeza (kazna) thaj maj but nakhela prekal institucie upral e maj tikore kedina pageribnaja olengere manušikane hakajipa.

Saliha Đuderija, telal ministeri  bašh manupšikane hakaja thaj bašh našle manuša  thar BIH, vakerga  ko pobut čhane, e službenikoja save kerena disavi diskriminacija  ja palem pagena disavo manušikano hako, ola korkoro nane ki godi so von kherena thaj so so odova preperutno kotar i diskriminacija.

Bašh sa akava odoleske trubul te kerenpes olensar asavke edukativnikane kedipa e bukarnensar, aso maj but okola save preperena ko bukarne thana thar sastipnaskere institucie, vakerga i Saliha.

Hazri kerja-Roma Press lendo thar Udar net

Според податоците на Здружението на Ромите делумно, во училиште 2018/2019. Во округот Брчко, средните и основните училишта учествуваа вкупно 111 ученици од ромска националност, од кои само двајца средношколци. Од истото здружение дознавме дека ромските деца не се во градинки. Амел Аљиќ, еден од двајцата средношколци, му рече на Удар дека неговата најголема желба е да влезе и успешно да го заврши факултетот. Амел очекува дека ситуацијата со Ромите во Брчко, како и во целиот свет, ќе се смени еден ден и верува дека ова може да го сторат само образовани Роми и Римјани. Дајана, исто така, е активист во Здружението на Ромите во секцијата и зборувајќи како активистка, таа ни кажа дека таа прави многу за промена на свеста на Ромите во образованието.

Sar so vakerena thar Birađjakiri organizacija e Romengiri, ki siklovni  bašh 2018-2019 berš ko Brčko,  e maškarutne thaj fundavne siklovne  lena than 111 sikle thar Romani khedin , savendar salde  duj đjana ko maškarutno siklovibe (sredno).

Thar i jekhajek organizacija resarelpaes ko informacija, bašh e Romane čhave so na mukhenapes vi k anglal siklovne (gradinke).

Amel Alik, jekh thar  duj Romane čhave save thane hramome ko maškarutno siklovipe, vakerga bašhi o portali Udar  oleskiri bari mangin  te agorkerel i maškarutni siklovni thaj te hraminelpes ko fakulteti.

Amel gndinela  bašh akava resaripe e Romensar na salde ko Brčko numa hem ko sasto Sumnal ka iranelpes, nane te ačovel sar đji akana odoleja so e Roma ka mangen te agorkeren učhe edukacijakere škole.

Salde  e asavke  misalensar (primerija) sar me thaj avera, ka da pozitivnikano diklo upral amari terni Romani generacija  bašh pobuter mangin edukacijake,  sostar i edukacija thano baro takati, sostar vi e Roma šhaj te oven misal  e avereda manušenge, vakerga i Dajana.

Hazri kerga: Roma Press lendo thar Udar

Во рамките на проектот “Сè за деца: Мобилизирање на заедницата за поддршка на развојот на децата Роми во раното детство” поддржан од УНИЦЕФ, обновување, соработка и алтернативи на Ромите – РОСА од Лесковац организираше едукативни содржини за повеќе од 100 ромски деца од предучилишна возраст и училиште кога тој го посети Музејот, Народниот театар и Киното на Културниот центар во Лесковац. Проектот “Сè за деца: Мобилизирање на заедницата за поддршка на развојот на децата Роми во раното детство” има за цел да обезбеди поддршка на семејствата за надминување на специфичните проблеми во овие области, здравствената заштита, исхраната, раниот развој и благосостојбата на децата. 

Ko pervazija thar proekti ,,Sa e čhavorenge“  Mobiliziribe e tikore čhaven  bašh ikeripe  o buvlaripe olengoro thar čhavore Roma ko olengoro čhavorikano bajrovipe, ikerde  thar UNICEF  ko pašhakeripe e buti kheribnaja  thar alternativa e Romengiri Rosa thar Leskovac.

Organizirinipe edukativnikane ikerina  ko pobuter thar 100 romane  čhavore save beršalipnaja thane anglal siklojbaske ki edukaciako procesi thaj olen legarelapes ko Muzej, Teatro, Kino thaj Kulturakere centrija ano Leskovac.

O gndo bašh asavko aktiviteti thano legardo bašj bajrovipe o gndo ko tikore čhave, mangipnaja te den arka vi ko jerije bašh nakavibe akale problemeske thar tikore berša von te penđaren thaj te đjanen akala edukacijake thaj kulturake thana, numa thaj arakipe olengoro sastipa,  hajbna,  tikne beršeskkro buvlaripe, pakluko thaj aver.

Pretstavnikoja  thar organizacija ROSA, Sluđba sastipnaskiri thar Leskovac, PU Vukica Mitrovik, Centrumi bašh socijlanikano buthi kjeripe, Sastipnaskere medijatorija, Lokanikano buthi kheripe savore denge dumo bašh akava aktiviteti  phanle lafeja mujal diskriminacija.

Hazri kerga; Roma Press

Оваа година се одржа, 13-ти,  Фестивал на толеранција. Замислен како продолжение на еврејскиот филмски преглед, со цел да се потсети на трагичните жртви и уништувањето на Холокаустот, а под претседателство на реномираниот Бранко Лустига, ЈФФ доби статус на познат и очекуван настан во Загреб повеќе од една деценија. Оваа година, Фестивалот особено ја нагласи важноста на вклучување и почитување и добредојде на различностите, и соодветно во текот на програмата ги одразуваат овие вредности, а нивната важност е презентирана на забавен и едукативен начин. Богатата JFF програма опфати повеќе од 70 внимателно пребарувани филмови за разни публика, вклучувајќи документарци, драми и филмови за деца.

Akava berš, ko vakti tharo 07 đji ko 13 april , ko Zagreb ikergapes  o Festvali bašh tolerancija.  Gndimal sar  tavdipe thar evrejnikano  filmeskoro diklo, mangipnaja te  iranelpes ki godi  thar o resaripe e bilačipnaske savo kerdilo  ko Holokausti, thaj sa adava kerdilo telal o vas  Branko Lustiga.

Akava berš o Festivali sikavga baro valanipe  ko lejbe than thaj sajdipe  sa e nasajekipaske, thaj šukareja sikavgapes prekal i programa, prezentirime  ko edukativnikano dikhipe.

Barvali JFF  astarga pobuter tharo 70 filmoja  bašh hemimo publika, lejbaja than thaj dokumentarcoja, drame thaj filmoja tikore čhavorenge.

Pal adava ikergapes thaj puterdo lafi bašh sa e dikle filmoja ikerde,  ko teleriribe  thar socijlanikane teme,  manušikane hakajipa kerdo lafi prekal e dikle filmoja.

Rasizmo ki Europa prekal o filmo  Anđelo,  našlengiri bibah Utoja, Teroristikano putribe maribe  Anders  Brevik  ki Norveška  thaj panda but avera.

Hazri kerga: Roma Press lendo thar portal Udar

Според податоците на Светската банка, која меѓу другото го истражува статусот на вработување на жените, односно нивното влијание врз економските текови во смисла на создавање на економски одржливи земји, само една третина од вработените жени во Босна и Херцеговина се вработени. За мажи овој процент е над 60 проценти. БДП на земјата би можел да биде дури 16 отсто повисок ако жените работат во истиот сооднос со мажите, според извештајот на овој меѓународен магнат за БиХ. Најмал број жени вработени во Југоисточна Европа се само во Албанија и Косово, додека во други земји бројот на вработени жени е значително повисок

Sar so vakerela e Sumnaleskiri Banka,  savi kerela rodlaripe  ko statusi bukarnipnaske   đuvlenge, sar thaj olengoro  lejbe than ko ekonomikano ikeripe , salde  jek thar trinengoro ekvašibe  đuvla ki Bosna thaj Hercegovina  thane ko bukarne thana.

Aso o murša thane pobuter thar 60 %. BDP ki phuv šaj te ovel16% pouče te sine jekhajek thanende bukarne vi e đuvla  barabar e muršensar, sar so dikhela  e maškarđianeskkro magnati bašh BIH. Maj tikoro numero bukarne thana ikerena e đjvla ko raštre  ki Albanija thaj Kosovo, aso ko avera puvja  dikhovela but po uče procentoja bukarne thana thar đuvla.

Romani đuvli khi Bosna thaj Hercegovina vakerela, isi olen averda problemi save nane leljjarde ko edukacijako procesi, thaj kana thane prandime ja đjivdinena ko jeri olengoro numero  bukako thano činavkerdo. Numa ko palune berša pohari akava resaripe  iranelapes ko pošukar, sostar but đjuvla tavdena pere edukacijake siklvibaske bajrovibnaja, vakerela Mirsada Karik, butikherutni ki organiyacija ,,Arakibnasko piro,, thar Bjelina.

Me sijum ko biro, Duj čhona aktivno rodava buti  thaj kana đjava te rodav , von vakerena amen tumen rodlaraja. Olenge thano hem baro problemi te dikhen kaj i đuvlida šaj kerela buti odova so kerela aver, thaj von gndinena so amen našti odova te kera, tej disavi buti sar muršani.

Hazri kerga:Roma Press lendo thar Udar net